Điểm Tin Thứ 4
- Nhật Tâm
- Apr 16
- 11 min read
Chuỗi nội thất Lagerhaus tiếp tục đóng cửa hàng – nhân viên bị sa thải
Ngân hàng SBAB giảm lãi suất vay mua nhà cố định
Hai người bị bắt vì phun sơn máy bay tại sân bay Bromma
Thuế quan từ Mỹ có thể khiến Thụy Điển hạ lãi suất điều hành vào mùa thu
Người Đan Mạch chia rẽ: Có người dự trữ thực phẩm, có người không màng
Bệnh phổ biến: Hàng ngàn người Đan Mạch không biết mình mắc chứng ngưng thở khi ngủ
Diện tích canh tác hữu cơ Đan Mạch giảm liên tục, chính phủ tăng hỗ trợ tài chính
Tại Phần Lan:
Các gã khổng lồ công nghệ đua nhau công bố chip lượng tử – Công ty Phần Lan tuyên bố bước tiến đáng chú ý nhất đến từ Espoo
Markku Ekoluoma – Người đầu tiên kiểm tra thùng phiếu trống tại Phần Lan
Hội đồng địa phương hay khu vực phúc lợi? Trò chơi tiết lộ sự nhầm lẫn trong phân chia trách nhiệm
Tại Na Uy:
Không có từ ‘please’ trong tiếng Na Uy, nhưng vẫn lịch sự
Có thể chuyển đến Na Uy để nghỉ hưu không?
Chuẩn bị cho kỳ thi quốc tịch và xã hội học Na Uy như thế nào?
Chi tiết các sự kiện được cập nhật bên dưới.
Tại Thụy Điển:
Chuỗi nội thất Lagerhaus tiếp tục đóng cửa hàng – nhân viên bị sa thải
Chuỗi cửa hàng nội thất Lagerhaus – hiện đang trong quá trình tái cấu trúc tài chính – sẽ đóng thêm một cửa hàng được yêu thích tại trung tâm thành phố Gothenburg, Thụy Điển.
Lagerhaus từng có 50 cửa hàng tại Thụy Điển và Na Uy, nhưng sau khi đối mặt với khó khăn do lạm phát, giá điện cao và lãi suất tăng, công ty đã xin tái cấu trúc vào đầu năm nay.
Cửa hàng sắp đóng là một trong ba chi nhánh tại Gothenburg. Công ty cho biết sẽ giữ lại hai cửa hàng còn lại ở Östra Hamngatan và Nordstan vì lý do lợi nhuận.
Việc đóng cửa khiến năm nhân viên bị ảnh hưởng, trong đó ba người làm bán thời gian đã bị sa thải do thiếu việc làm. Từ đầu năm đến nay, Lagerhaus đã đóng ba cửa hàng và dự kiến sẽ tiếp tục đóng thêm một số khác.
Ngân hàng SBAB giảm lãi suất vay mua nhà cố định
Ngân hàng SBAB của Thụy Điển vừa thông báo giảm lãi suất cho các khoản vay mua nhà có lãi suất cố định từ 1 đến 10 năm, với mức giảm 0,1 điểm phần trăm.
Theo Giám đốc điều hành Mikael Inglander, sự thay đổi này là do "tình hình bất ổn toàn cầu đã khiến chi phí vay vốn của chúng tôi giảm xuống."
Mức lãi suất mới có hiệu lực ngay lập tức từ thời điểm công bố. Đây là động thái đáng chú ý trong bối cảnh thị trường tài chính toàn cầu đang biến động mạnh.
Hai người bị bắt vì phun sơn máy bay tại sân bay Bromma
Hai người đàn ông khoảng 50 tuổi đã bị bắt giữ sau khi trèo qua hàng rào và phun sơn lên một chiếc máy bay tại sân bay Bromma, Thụy Điển.
Theo báo Aftonbladet, họ hiện đang bị tình nghi phạm tội phá hoại nghiêm trọng. Dù xảy ra sự cố, hoạt động bay tại sân bay không bị ảnh hưởng.
Nhóm môi trường "Återställ Våtmarker" đã đứng ra nhận trách nhiệm về hành động này và tuyên bố bắt đầu làn sóng hành động kéo dài ba tuần nhằm gây gián đoạn hoạt động hàng không. Họ cho biết mục tiêu là phản đối khai thác than bùn và chính sách khí hậu của Thụy Điển.
Cảnh sát Thụy Điển đã triển khai một chiến dịch đặc biệt để đối phó với nhóm này, trong khi Cơ quan Giao thông Vận tải cũng nâng mức cảnh giác và phối hợp chặt chẽ với cảnh sát để ngăn chặn các hành động tương tự.
Thuế quan từ Mỹ có thể khiến Thụy Điển hạ lãi suất điều hành vào mùa thu
Việc Mỹ áp thuế mới đang gây lo ngại trên toàn cầu, ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán và triển vọng tăng trưởng của nhiều quốc gia, bao gồm Thụy Điển.
Theo giới phân tích, các mức thuế mới này có thể buộc Riksbanken – Ngân hàng Trung ương Thụy Điển – phải điều chỉnh lãi suất điều hành trong thời gian tới.
Hiện lãi suất điều hành đã được hạ từ hơn 4% xuống còn 2,25% để ứng phó với lạm phát giảm. Tuy nhiên, nếu tăng trưởng kinh tế tiếp tục bị ảnh hưởng bởi tình trạng bất ổn toàn cầu, một đợt giảm lãi suất nữa có thể được thực hiện vào mùa thu, theo dự báo của Swedbank.
Ngược lại, nếu giá cả hàng hóa leo thang do thuế quan, Riksbanken cũng có thể đối mặt với áp lực tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát.
Dù tình hình còn nhiều biến động, cả Riksbanken và Bộ Tài chính Thụy Điển đều nhấn mạnh rằng nền kinh tế nước này đang ở trạng thái vững vàng, với nợ công thấp và khả năng chống chọi tốt với các cú sốc từ bên ngoài.
Tại Đan Mạch:
Người Đan Mạch chia rẽ: Có người dự trữ thực phẩm, có người không màng
Một khảo sát mới từ Epinion cho Đài DR (Đan Mạch) cho thấy 62% người Đan Mạch chưa chuẩn bị dự trữ theo khuyến cáo của Cơ quan Quản lý Khẩn cấp, giảm nhẹ so với 66% hồi tháng 11. Khuyến cáo yêu cầu dự trữ thực phẩm và nước đủ dùng trong ba ngày phòng trường hợp khủng hoảng.
Tại Esbjerg, Peder Olesen không có ý định làm theo. Nhà anh có khoai tây chiên, nước ngọt, mì Ý, rượu, nhưng không có thực phẩm đóng hộp hay nước dự trữ. Anh tin gia đình sẽ xoay xở được nếu có sự cố.
Ngược lại, tại Ringsted, Steffen Jørgensen đã chuẩn bị kỹ lưỡng. Phòng chứa đồ của anh đầy ắp mì Ý, pate đóng hộp, pin, và bình nước 20 lít, đủ cho bản thân, chú chó và cả hàng xóm trong ít nhất ba ngày. Steffen xem việc dự trữ là trách nhiệm và cơ hội để giúp đỡ cộng đồng.
Bệnh phổ biến: Hàng ngàn người Đan Mạch không biết mình mắc chứng ngưng thở khi ngủ
Số ca mắc chứng ngưng thở khi ngủ (søvnapnø) đang tăng trên toàn cầu, liên quan đến béo phì, tuổi tác và di truyền. Tại Đan Mạch, nhiều người chịu ảnh hưởng mà không hề hay biết, theo Giáo sư Poul Jennum từ Trung tâm Rối loạn Giấc ngủ Đan Mạch.
Bệnh thường được phát hiện sau 10-15 năm, khi đã gây ra nhiều biến chứng thể chất, tâm lý và xã hội. Điều trị bằng máy CPAP (mặt nạ hỗ trợ hô hấp) rất hiệu quả, nhưng cần can thiệp sớm. Béo phì làm tăng nguy cơ do mỡ tích tụ ở cổ, nhưng người bình thường hoặc trẻ tuổi cũng có thể mắc bệnh do cấu trúc đường thở.
Theo Hiệp hội Ngưng thở khi Ngủ Đan Mạch, thiếu nhận thức và nguồn lực y tế khiến bệnh bị xem nhẹ. Nhiều người ngại nói về bệnh do định kiến rằng chỉ đàn ông lớn tuổi, thừa cân mới mắc. Điều này làm giảm chất lượng cuộc sống và gây nhiều bệnh kèm theo nếu không được điều trị.
Diện tích canh tác hữu cơ Đan Mạch giảm liên tục, chính phủ tăng hỗ trợ tài chính
Diện tích canh tác hữu cơ ở Đan Mạch giảm năm thứ ba liên tiếp, bất chấp mục tiêu tăng gấp đôi vào năm 2030. Chính phủ vừa công bố thỏa thuận mới, tăng hỗ trợ tài chính cho nông dân hữu cơ.
Mức trợ cấp chuyển đổi từ canh tác thông thường sang hữu cơ sẽ tăng từ 1.600 lên 1.800 kr/ha trong hai năm. Trợ cấp thường niên cũng tăng từ 1.200 lên 1.350 kr/ha. Các khu vực cấm phun thuốc cũng được nhận hỗ trợ. Bộ trưởng Jeppe Bruus nhấn mạnh đây là động lực lớn, dù ông không lý giải rõ nguyên nhân diện tích hữu cơ giảm. Ông vẫn tin mục tiêu 2030 là khả thi nếu đẩy mạnh nỗ lực.
Tại Phần Lan:
Các gã khổng lồ công nghệ đua nhau công bố chip lượng tử – Công ty Phần Lan tuyên bố bước tiến đáng chú ý nhất đến từ Espoo
Cuộc đua lượng tử đang nóng lên khi Google, Amazon và Microsoft lần lượt công bố chip lượng tử trong bốn tháng qua. Các chip này tận dụng cơ học lượng tử để giải quyết các vấn đề phức tạp, hứa hẹn cách mạng hóa khả năng tính toán. Google ra mắt chip Willow, Microsoft giới thiệu Majorana 1, và Amazon công bố Ocelot, đều tập trung vào việc tạo ra qubit ổn định hơn nhờ kỹ thuật sửa lỗi.
Tuy nhiên, startup Quanscient ở Tampere cho rằng bước tiến quan trọng nhất không đến từ các gã khổng lồ mà từ Espoo, Phần Lan. Tháng 3/2025, Trung tâm Nghiên cứu Công nghệ VTT công bố máy tính lượng tử 50 qubit, và Quanscient đã thử nghiệm thành công mô hình động lực học chất lỏng trên máy này – lần đầu tiên một mô hình như vậy được chạy trên máy tính lượng tử siêu dẫn.
Dù mới chỉ là mô phỏng 2D, Quanscient tin rằng trong vài năm tới, họ có thể mô phỏng các vấn đề lớn, như động lực học chất lỏng 3D, vượt xa khả năng của siêu máy tính. Công ty cũng hợp tác với Airbus và Oxford Ionics để ứng dụng lượng tử trong thiết kế máy bay, hứa hẹn tạo ra máy bay tiết kiệm năng lượng hơn. Ngoài hàng không, Quanscient nhắm đến năng lượng, chất bán dẫn và ô tô, với mục tiêu chứng minh lợi thế lượng tử thực sự.
Markku Ekoluoma – Người đầu tiên kiểm tra thùng phiếu trống tại Phần Lan
Sáng Chủ nhật, các điểm bỏ phiếu tại Phần Lan mở cửa lúc 9 giờ. Tại Tòa thị chính Kokkola, Markku Ekoluoma là người đầu tiên bỏ phiếu, như thói quen mỗi sáng ngày bầu cử. Ở Helsinki, Lari Ahokas, chủ tịch hiệp hội khu phố Ruoholahti, bỏ phiếu sớm để chuẩn bị đón khách tại nhà. Anh nhấn mạnh nhu cầu về dịch vụ địa phương, như thư viện lớn hơn và không gian cho thanh thiếu niên ở Jätkäsaari.
Kirsi Sharma, chủ tịch ban bầu cử Jätkäsaari và Ruoholahti, với 40 năm kinh nghiệm, nhận thấy sự thay đổi trong thái độ cử tri. Bỏ phiếu giờ đây trở nên bình thường, như một phần của chuyến đi mua sắm, thay vì sự kiện trang trọng như trước. Sharma tiếc nuối khi nhiều người không đi bầu, thậm chí vì lý do thời tiết, và cho rằng bỏ phiếu không còn được xem là hành động công dân đáng trân trọng.
Hội đồng địa phương hay khu vực phúc lợi? Trò chơi tiết lộ sự nhầm lẫn trong phân chia trách nhiệm
Tại Phần Lan, người dân sắp quyết định cách tổ chức các dịch vụ công trong 4 năm tới, nhưng sự phân chia trách nhiệm giữa hội đồng địa phương và khu vực phúc lợi thường gây nhầm lẫn. Yle đã tạo một trò chơi với 8 tình huống thực tế để làm rõ vấn đề này:
Nghi ngờ nấm mốc trong trường học: Liên hệ hội đồng địa phương, vì họ quản lý giáo dục.
Hỗ trợ chi phí mai táng cho người không thân nhân: Hội đồng địa phương chịu trách nhiệm, nhưng khu vực phúc lợi có thể hỗ trợ thêm.
Yêu cầu kiểm tra an toàn cháy nổ: Khu vực phúc lợi quản lý các nhiệm vụ cứu hỏa.
Lo lắng cho người thân lớn tuổi có dấu hiệu sa sút trí tuệ: Báo cáo đến khu vực phúc lợi, phụ trách y tế và xã hội.
Học sinh cần hỗ trợ tâm lý: Khu vực phúc lợi cung cấp dịch vụ tâm lý trường học.
Hỗ trợ người thất nghiệp dài hạn tham gia lao động: Hội đồng địa phương định hướng, nhưng khu vực phúc lợi tổ chức chương trình.
Xây dựng lối đi cho người cao tuổi: Khu vực phúc lợi hỗ trợ các vấn đề y tế và xã hội.
Giải quyết vấn đề ma túy trong khu dân cư: Cả hội đồng địa phương và khu vực phúc lợi cùng làm việc, nhưng công tác phòng ngừa thuộc về cả hai.
Trò chơi này giúp người dân hiểu rõ hơn về trách nhiệm của từng cơ quan trong các tình huống đời thường.
Tại Na Uy:
Không có từ ‘please’ trong tiếng Na Uy, nhưng vẫn lịch sự
Tiếng Na Uy không có từ tương đương trực tiếp cho "please", phản ánh phong cách giao tiếp thẳng thắn của người Na Uy. Thay vì dùng từ riêng, họ thể hiện sự lịch sự qua ngữ cảnh và từ takk (cảm ơn). Ví dụ, yêu cầu một ly cà phê sẽ là En kaffe, takk, vừa đơn giản vừa lịch sự.
Trong trường hợp trang trọng, như giao tiếp công việc, người Na Uy dùng cụm như Kan du være så snill og... hoặc Kunne jeg få.... Với bạn bè, họ thường bỏ qua các từ lịch sự, như Kan du sende meg saltet?.
Giới trẻ đôi khi mượn từ "please" tiếng Anh trong bối cảnh thân mật. Dù không có "please", sự lịch sự vẫn được truyền tải qua giọng điệu và thái độ, giúp người Na Uy duy trì giao tiếp ấm áp và tôn trọng.
Có thể chuyển đến Na Uy để nghỉ hưu không?
Na Uy hấp dẫn với hệ thống phúc lợi, y tế và mức độ an toàn cao, nhưng chi phí sinh hoạt đắt đỏ và thời tiết khắc nghiệt ở một số khu vực là thách thức cho người nghỉ hưu. Quan trọng hơn, luật nhập cư tại Na Uy khá nghiêm ngặt, đặc biệt với người không phải công dân hoặc chưa sống tại đây.
Na Uy không có chương trình visa nghỉ hưu. Để định cư hợp pháp, bạn cần quyền cư trú, ví dụ như giấy phép cư trú vĩnh viễn hoặc công dân Na Uy. Công dân EU/EEA cần chứng minh đủ tài chính để sinh sống hoặc có giấy phép cư trú vĩnh viễn, kèm thẻ bảo hiểm y tế EU hoặc bảo hiểm tư nhân.
Với người ngoài EU/EEA, lựa chọn phổ biến là nhập cư diện đoàn tụ gia đình (với người thân đang sống tại Na Uy) hoặc làm việc tại Na Uy để đủ điều kiện xin cư trú vĩnh viễn sau ít nhất ba năm. Các yêu cầu cụ thể, như kỹ năng tiếng Na Uy và thu nhập, cần được đáp ứng.
Người muốn nghỉ hưu tại Na Uy nên tham khảo kỹ website của Cơ quan Di trú Na Uy (UDI) hoặc liên hệ trực tiếp để nắm rõ quy định phù hợp với hoàn cảnh cá nhân.
Chuẩn bị cho kỳ thi quốc tịch và xã hội học Na Uy như thế nào?
Để trở thành công dân Na Uy, bạn cần vượt qua kỳ thi xã hội học hoặc kỳ thi quốc tịch, bên cạnh các yêu cầu về thời gian cư trú, kiểm tra lý lịch và trình độ ngôn ngữ. Kỳ thi xã hội học dành cho những người tham gia chương trình giới thiệu Na Uy (thường là người nhập cư diện gia đình hoặc tị nạn), trong khi kỳ thi quốc tịch phổ biến hơn với người đến theo diện lao động hoặc EEA, vì ngôn ngữ trong bài thi này dễ tiếp cận hơn, chỉ yêu cầu trình độ tiếng Na Uy A2.
Cả hai kỳ thi đều dựa trên cùng giáo trình, bao gồm lịch sử, hệ thống trường học, y tế, chính trị, địa lý, chuẩn mực xã hội, đời sống lao động và cơ quan chính phủ Na Uy. Giáo trình có sẵn trực tuyến bằng tiếng Anh và tiếng Na Uy, chia thành các chủ đề như giáo dục, lao động, gia đình, y tế và lịch sử.
Để luyện tập, bạn có thể học giáo trình bằng tiếng Anh trước, sau đó chuyển sang tiếng Na Uy để làm quen với từ khóa. Website của Cơ quan Giáo dục và Kỹ năng Na Uy cung cấp tài liệu, câu hỏi trắc nghiệm và điểm thảo luận. Có bài thi thử chính thức và không chính thức trực tuyến, dù bài thi thử chính thức không đổi câu hỏi.
Lời khuyên: Hãy học theo tốc độ của bạn. Các kỳ thi được tổ chức thường xuyên, nên bạn không cần vội vàng. Đợi đến khi tự tin với tiếng Na Uy và kiến thức, vì bạn cần vượt qua kỳ thi trước khi nộp hồ sơ xin quốc tịch.
------------------------------
Tự học tiếng Thụy Điển tại https://bit.ly/hoc_tieng_thuy-dien
Tự học lý thuyết lái xe Thụy Điển tại https://bit.ly/hoc_thi_bang_lai_xe_td
Chúc các bạn tuần mới vui vẻ!
Comments