Điểm Tin Thứ 5
- Nhật Tâm
- Apr 17
- 13 min read
Có đáng để nộp yêu cầu kết thúc hồ sơ tại Cơ quan Di trú Thụy Điển không?
Giá cà phê tăng vọt và phản ứng của người Thụy Điển
Những gì chúng ta biết về kỳ thi nhập quốc tịch Thụy Điển
Hơn 120.000 phiếu bầu bị hủy trong bầu cử Phần Lan do nhầm lẫn và áp lực tâm lý
Tại sao trung tâm việc làm địa phương có thể sớm biến mất
Bạn có thể xin nghỉ không lương ở Đan Mạch không?
Năm món ăn mọi người mới đến Đan Mạch nên thử ít nhất một lần
Tại Phần Lan:
Ngày càng nhiều kỳ thi lái xe ở Phần Lan bị hủy vì lý do an toàn
Binh sĩ Phần Lan chế tạo drone có thể thay đổi cuộc chơi nếu Nga tấn công
[Thêm tin tức!]]
Tại Na Uy:
Theo dõi tiến độ hồ sơ xin cư trú và quốc tịch Na Uy: Có thể không?
Những bệnh lý nào có thể khiến bạn mất bằng lái xe ở Na Uy?
Ba lý do khiến giá thực phẩm ở Na Uy tăng cao
Chi tiết các sự kiện được cập nhật bên dưới.
Tại Thụy Điển:
Có đáng để nộp yêu cầu kết thúc hồ sơ tại Cơ quan Di trú Thụy Điển không?
Việc chờ đợi quyết định nhập quốc tịch hoặc giấy phép tại Thụy Điển có thể kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm, khiến nhiều người nộp “yêu cầu kết thúc” (request to conclude) để thúc đẩy tiến trình. Theo luật hành chính Thụy Điển, nếu đợi ít nhất 6 tháng mà chưa có quyết định, bạn có thể yêu cầu cơ quan hoàn tất hồ sơ trong vòng 4 tuần. Nhưng liệu điều này có đáng thử?
Từ 1/1/2024 đến 20/3/2025, Cơ quan Di trú nhận 47.338 yêu cầu kết thúc liên quan đến nhập quốc tịch, nhưng từ chối 99% trong số 45.054 yêu cầu đã xử lý, thường là từ chối tự động. Một kỹ sư phần mềm tại Volvo cho biết thư từ chối ghi rõ hệ thống gửi tự động, không xem xét hồ sơ. Tuy nhiên, 92% kháng cáo lên tòa được chấp thuận, buộc cơ quan phải xử lý nhanh. Nhiều người như Anthony (Stockholm) hay Walter (Mỹ) nhận quốc tịch chỉ vài tuần sau khi kháng cáo thành công.
Cơ quan Di trú xác nhận rằng yêu cầu kết thúc khiến hồ sơ được ưu tiên xử lý, dù thường bị từ chối ban đầu do thiếu thời gian thu thập thông tin. Các trường hợp như Vladimir (Gothenburg) hay Anna (Stockholm) cho thấy sau yêu cầu, hồ sơ được xem xét nhanh hơn, dù kết quả không đồng đều.
Tuy nhiên, báo cáo của Văn phòng Kiểm toán Quốc gia Thụy Điển (3/2025) cảnh báo hệ thống này tạo ra bất công: người nộp yêu cầu được xử lý nhanh, đẩy những người khác ra sau, gây ùn tắc cho hàng nghìn hồ sơ. Nếu yêu cầu và kháng cáo đều bị từ chối, bạn không thể nộp lại, như trường hợp một lập trình viên ở Stockholm phàn nàn sau 9 tháng chờ đợi vô ích.
Rủi ro lớn nhất là mất cơ hội nộp lại yêu cầu, nhưng không có bằng chứng cho thấy việc này làm tăng khả năng bị từ chối quốc tịch. Liên hệ công đoàn hoặc luật sư để chuẩn bị kỹ là lựa chọn khôn ngoan.
Giá cà phê tăng vọt và phản ứng của người Thụy Điển
Giá cà phê ở Thụy Điển đang tăng mạnh, ảnh hưởng đến truyền thống fika – văn hóa uống cà phê và trò chuyện. Người dân đổ xô tích trữ cà phê khi giá gói 500g vượt 100 kronor, dự kiến tăng thêm 25 kronor từ 14/4/2025. Nguyên nhân là vụ mùa kém, chi phí vận chuyển cao và biến đổi khí hậu. Nhiều người trẻ giảm uống cà phê quán, chuyển sang trà tự mang hoặc tụ tập nơi công cộng.
Bên cạnh đó, một báo cáo đề xuất siết chặt quản lý trường học miễn phí gây tranh cãi chính trị, có thể ảnh hưởng đến bầu cử sắp tới. Đảng Dân chủ Xã hội đối lập kêu gọi kéo dài thời hạn tìm việc từ 3 tháng cho người có giấy phép lao động. Thụy Điển cũng đang xem xét cấm người xin tị nạn nhận cư trú vĩnh viễn, gây nhiều ý kiến trái chiều.
Những gì chúng ta biết về kỳ thi nhập quốc tịch Thụy Điển
Thụy Điển lần đầu đề xuất thi ngôn ngữ và kiến thức xã hội để nhập quốc tịch từ năm 2019 dưới chính phủ Stefan Löfven. Theo báo cáo năm 2021, sẽ có hai bài thi số hóa: một kiểm tra tiếng Thụy Điển (nghe và đọc ở mức B1, nói và viết ở A2, tương đương SFI cấp D và C), một kiểm tra kiến thức xã hội cơ bản về dân chủ, pháp luật, phúc lợi, lịch sử, và môi trường Thụy Điển, thực hiện bằng tiếng Thụy Điển mức B1.
Bài thi kiến thức dự kiến dựa trên một cuốn sách riêng, có bản số hóa bằng tiếng Thụy Điển và 10 ngôn ngữ nhập cư. Năm 2025, một báo cáo bổ sung đề xuất thêm nội dung về vai trò truyền thông và quyền trẻ em. Thi có thể tổ chức thường xuyên, phí dự kiến 2.000 kronor (tiếng Thụy Điển) và 500 kronor (kiến thức), miễn cho người không quốc tịch hoặc tị nạn.
Người từ 16-66 tuổi phải thi, trừ trường hợp khuyết tật nghiêm trọng. Có thể thay thế bài thi bằng chứng chỉ SFI cấp D, Tisus, hoặc các khóa học tương đương về tiếng Thụy Điển và xã hội học. Chính phủ cánh hữu hiện tại muốn áp dụng luật mới cho cả hồ sơ đang chờ, dù chưa rõ có bao gồm yêu cầu thi không. Bài thi dự kiến triển khai trước 17/8/2026, bắt đầu bằng kiểm tra kiến thức và kỹ năng đọc, nghe tiếng Thụy Điển.
Thụy Điển đối mặt với già hóa dân số: Số trẻ sơ sinh thấp kỷ lục
Thụy Điển, với dân số 10,6 triệu người, đang chứng kiến tỷ lệ sinh giảm mạnh khi chỉ có dưới 100.000 trẻ sơ sinh trong năm 2024 – mức thấp nhất trong lịch sử. Mặc dù số ca tử vong vượt số sinh, dân số vẫn tăng nhờ nhập cư. Tuy nhiên, xu hướng già hóa dân số đặt ra thách thức lớn cho chính phủ, buộc phải điều chỉnh các dịch vụ công như giáo dục, y tế và chính sách hưu trí để thích nghi với cơ cấu dân số thay đổi.
Tại Đan Mạch:
Tại sao trung tâm việc làm địa phương có thể sớm biến mất
Cải cách hệ thống trung tâm việc làm: Chính phủ Đan Mạch, với sự ủng hộ của bốn đảng đối lập, công bố cải cách lớn đối với hệ thống trung tâm việc làm vào thứ Tư (9/4/2025). Hiện tại, các trung tâm này, do chính quyền địa phương (kommuner) vận hành, chịu trách nhiệm phê duyệt trợ cấp thất nghiệp và bệnh tật như dagpenge và kontanthjælp, yêu cầu người nhận tham gia các cuộc phỏng vấn định kỳ.
Cải cách cho phép các địa phương tự do tổ chức hệ thống, thậm chí không cần duy trì trung tâm việc làm. Điều này sẽ tiết kiệm 2,7 tỷ kroner, giảm hơn 25% chi tiêu chính phủ trong lĩnh vực này, cắt giảm 500.000 cuộc phỏng vấn và 3.500 nhân viên tư vấn. Bộ trưởng Việc làm Ane Halsboe-Jørgensen gọi đây là “cải cách lớn”, giảm sự kiểm soát chi tiết từ quốc hội.
Tuy nhiên, các đảng đối lập như Liên minh Đỏ-Xanh và Đảng Nhân dân Xã hội chỉ trích rằng cải cách có thể gây bất lợi cho thanh niên thất nghiệp do cắt giảm ngân sách cho các sáng kiến trẻ và làm giảm vai trò của a-kasser (quỹ bảo hiểm thất nghiệp). Giáo sư Flemming Larsen từ Đại học Aalborg cho rằng, dù nhiệm vụ cốt lõi không đổi, cách tổ chức khác nhau giữa các địa phương có thể dẫn đến kết quả không đồng đều.
Thất bại trong nỗ lực ngăn xuất khẩu vũ khí gián tiếp sang Israel: Ngày 11/4/2025, Tòa án Tối cao Østre Landsret bác đơn kiện của bốn tổ chức nhân quyền – Amnesty International Đan Mạch, Oxfam Đan Mạch, ActionAid Đan Mạch và Al-Haq – nhằm dừng xuất khẩu gián tiếp linh kiện F-35 sang Israel. Tòa phán quyết các tổ chức này thiếu “lợi ích pháp lý” (retlig interesse), do không bị ảnh hưởng trực tiếp khác biệt so với các cá nhân hay tổ chức khác tại Gaza.
Các tổ chức lập luận rằng linh kiện từ công ty Đan Mạch Terma, được cấp phép qua chương trình F-35 với Mỹ, góp phần vào vi phạm nhân quyền tại Gaza. Amnesty cho biết Israel đang thực hiện “diệt chủng” tại đây. Đơn kiện được nộp từ tháng 3/2024, sau vụ kiện tương tự ở Hà Lan.
Dù Hà Lan đã dừng xuất khẩu trực tiếp và Anh sắp xét xử vấn đề tương tự, hệ thống tư pháp Đan Mạch từ chối xem xét nội dung cáo buộc. Các tổ chức đã kháng cáo lên Tòa án Tối cao. Bộ trưởng Quốc phòng Troels Lund Poulsen nhấn mạnh chương trình F-35 qua
Bạn có thể xin nghỉ không lương ở Đan Mạch không?
Ở Đan Mạch, orlov (nghỉ không lương, hay tjenestefrihed) là việc tạm ngừng hợp đồng lao động theo yêu cầu của người lao động, tương tự nghỉ dài hạn (sabbatical) nhưng không được trả lương. Không có luật nào đảm bảo quyền nghỉ không lương, trừ một số trường hợp đặc biệt như công chức nhà nước làm việc ở nước ngoài hoặc đi cùng người thân được cử ra nước ngoài.
Quyền nghỉ không lương có thể được quy định trong hợp đồng lao động hoặc thỏa thuận tập thể ngành. Nếu không, bạn cần thỏa thuận riêng với chủ lao động, cả trong khu vực công và tư. Yêu cầu phải được gửi bằng văn bản, và chủ lao động có quyền từ chối nếu việc nghỉ ảnh hưởng đến lợi ích công ty, kèm lý do cụ thể.
Hợp đồng orlov nên bao gồm ngày bắt đầu và kết thúc, xác nhận không lương (hoặc có lương một phần), và các điều kiện khi quay lại, như đảm bảo vị trí tương đương. Lưu ý, bạn không tích lũy ngày nghỉ phép trong thời gian này, và có thể bị sa thải theo quy định thông thường. Liên hệ công đoàn trước khi yêu cầu để đảm bảo quyền lợi.
Năm món ăn mọi người mới đến Đan Mạch nên thử ít nhất một lần
Đan Mạch nổi tiếng với ẩm thực cao cấp qua các nhà hàng như Noma hay Geranium, nhưng cũng có nhiều món ăn dân dã đậm chất truyền thống. Những món này phản ánh nguồn gốc nông nghiệp, sử dụng nhiều thịt lợn, cá và phong cách “thịt kèm hai loại rau”. Dưới đây là năm món đáng thử:
Frikadeller: Chả viên thịt lợn xay, trộn trứng, muối, gia vị như húng tây, rán phẳng, thường ăn với khoai tây luộc, nước thịt và bắp cải hoặc củ dền. Có biến tấu là fiskefrikadeller làm từ cá.
Karrysild med æg: Cá trích cà ri với trứng, trộn sốt kem từ mayonnaise, crème fraiche, cà ri và hành đỏ, ăn trên bánh mì lúa mạch đen, phổ biến vào dịp Phục sinh. Có thể thêm táo thái nhỏ cho giòn.
Brændende kærlighed: “Tình yêu cháy bỏng” với khoai tây nghiền béo ngậy, thịt xông khói chiên giòn cùng hành tây, tiêu, đôi khi ớt, ăn kèm củ dền ngâm, lý tưởng cho ngày đông lạnh.
Grønlangkål: Bắp cải xanh thái nhỏ, xào với kem, bơ, đường và nhục đậu khấu, thường là món phụ trong bữa tối Giáng sinh, ăn cùng giăm bông, xúc xích medister hoặc frikadeller.
Hotdog: Phiên bản Đan Mạch với xúc xích đỏ (rødpølse), sốt remoulade, dưa chuột ngâm và hành khô chiên, là món ăn đường phố biểu tượng. Có loại “hotdog Pháp” đơn giản hơn với bánh mì rỗng.
Những món này không chỉ ngon mà còn kể câu chuyện về văn hóa và lịch sử Đan Mạch.
Tại Phần Lan:
Ngày càng nhiều kỳ thi lái xe ở Phần Lan bị hủy vì lý do an toàn
Theo Cơ quan Giao thông và Truyền thông Phần Lan (Traficom), các tình huống nguy hiểm trong kỳ thi lái xe đang gia tăng, trùng với thời điểm lượng giờ học lái xe bắt buộc giảm. Nhiều thí sinh đến thi với kỹ năng chưa đủ để lái xe độc lập, và một số không muốn học thêm dù cần thiết, theo chuyên gia Tina Forsman-Rantanen.
Công ty Ajovarma, phụ trách tất cả kỳ thi lái xe tại khoảng 100 địa điểm ở Phần Lan, ghi nhận tình hình xấu đi kể từ thay đổi luật năm 2018. Giám đốc Hannu Pellikka cho biết nhiều thí sinh chỉ học tối thiểu, dẫn đến kỹ năng yếu. Các kỳ thi bị hủy vì an toàn cũng tăng, và việc hủy đồng nghĩa với trượt tự động.
Traficom đã lên kế hoạch lắp camera giám sát kỳ thi, nhưng dự án bị trì hoãn do ngân sách nhà nước và cần sửa luật. Thay đổi luật có thể diễn ra khi cải cách luật bằng lái, vốn bị coi là thất bại ở nhiều khía cạnh. Hệ thống camera dự kiến triển khai sau năm 2027, khi hợp đồng giữa Traficom và Ajovarma (hết hạn 2026, có thể gia hạn 2 năm) được đấu thầu lại.
Binh sĩ Phần Lan chế tạo drone có thể thay đổi cuộc chơi nếu Nga tấn công
Markus Aarrejoki, một binh sĩ 19 tuổi tại Học viện Quốc phòng Phần Lan, đã tự thiết kế và chế tạo một chiếc drone độc đáo trong thời gian phục vụ quân sự. Dưới sự hướng dẫn của Đại úy Christian Andersson, anh sử dụng công nghệ in 3D và linh kiện đặt mua trực tuyến để tạo ra drone có dây cáp cung cấp điện, giúp nó hoạt động liên tục hàng giờ trên không.
Drone này có khả năng thiết lập mạng viễn thông tạm thời trên chiến trường, hỗ trợ sơ tán dân chúng trong tình huống khẩn cấp, như một cuộc tấn công vào Helsinki. Ngoài ra, công nghệ in 3D còn cho phép sản xuất nhanh các bộ phận thay thế cho khí tài quân sự, tăng khả năng sửa chữa trong chiến đấu. Andersson nhấn mạnh drone và robot in 3D giá rẻ, có thể “hy sinh” thay vì mạo hiểm tính mạng con người.
Mặc dù chuyến bay thử cuối cùng gặp trục trặc do lỗi cáp và hỏng động cơ, dự án đã chứng minh tiềm năng. Aarrejoki, sắp nhập học Đại học Aalto, dự định tiếp tục phát triển các dự án drone và máy bay không người lái.
Hơn 120.000 phiếu bầu bị hủy trong bầu cử Phần Lan do nhầm lẫn và áp lực tâm lý
Trong cuộc bầu cử khu vực và địa phương ngày 13/4/2025 tại Phần Lan, hơn 120.000 phiếu bầu đã bị hủy, gồm 83.700 phiếu khu vực và 41.700 phiếu địa phương – gấp 10 lần khu vực và 4 lần địa phương so với lần trước. Theo Giám đốc bầu cử Arto Jääskeläinen từ Bộ Tư pháp, nguyên nhân bao gồm phiếu trắng, số hiệu sai, chữ khó đọc, và phiếu phản đối.
Chuyên gia thiết kế dịch vụ Anna Sutherland chỉ ra các vấn đề: bầu cử kép gây bối rối cho cử tri; áp lực tâm lý khiến một số người ngại yêu cầu chỉ nhận một phiếu bầu; và thiếu cân nhắc cho các nhóm đặc biệt như người khuyết tật, khiếm thị, hoặc không nói tiếng Phần Lan. Thử nghiệm tại Vantaa với hai gian bầu cử riêng không giảm tỷ lệ phiếu hủy. Jääskeläinen nhấn mạnh cần cải thiện hướng dẫn và giảm phiếu hủy trong tương lai. Kết quả chính thức sẽ có vào 16/4/2025 sau kiểm phiếu.
Tại Na Uy:
Theo dõi tiến độ hồ sơ xin cư trú và quốc tịch Na Uy: Có thể không?
Việc nộp hồ sơ xin cư trú hoặc quốc tịch Na Uy là khoảnh khắc đáng mong chờ, nhưng sự chờ đợi kéo dài hàng tháng có thể gây lo lắng. Hiện tại, Cơ quan Di trú Na Uy (UDI) cho biết chưa có cách theo dõi tiến độ hồ sơ qua cổng thông tin "My Page".
UDI đang phát triển tính năng này thông qua chương trình Hiện đại hóa Quản lý Di trú (ModUlf), nhưng chưa có ngày triển khai cụ thể. Người nộp đơn sẽ nhận thông báo khi UDI nhận hồ sơ, khi cần bổ sung tài liệu, hoặc khi có quyết định.
UDI cung cấp thời gian chờ ước tính cho một số loại hồ sơ, như giấy phép lao động, được cập nhật hàng tháng trên website. Với hồ sơ đoàn tụ gia đình, UDI chỉ thông báo các lô đang xử lý. Đối với quốc tịch, thời gian chờ dao động từ vài tháng (xử lý tự động) đến 2,5 năm. Nếu không nhận được phản hồi sau 6 tháng, hồ sơ quốc tịch có thể cần xử lý thủ công, kéo dài thời gian chờ.
Những bệnh lý nào có thể khiến bạn mất bằng lái xe ở Na Uy?
Ở Na Uy, an toàn giao thông được ưu tiên hàng đầu, nên các bệnh lý ảnh hưởng đến khả năng lái xe an toàn có thể dẫn đến việc bị thu hồi, tạm đình chỉ hoặc cấp bằng lái tạm thời thay vì bằng 15 năm thông thường.
Khi xin hoặc gia hạn bằng lái xe hơi, xe máy, hoặc đổi bằng quốc tế, bạn phải khai báo sức khỏe. Nếu có bệnh, cần giấy chứng nhận từ bác sĩ, nhà tâm lý hoặc chuyên gia nhãn khoa. Bằng lái xe nặng (xe buýt, xe tải) luôn yêu cầu giấy khám sức khỏe.
Nếu phát triển bệnh sau khi có bằng, bạn phải tự đi khám nếu nghi ngờ khả năng lái xe bị ảnh hưởng. Bác sĩ có thể ra lệnh cấm lái xe miệng (tối đa 6 tháng) hoặc báo cáo lên Thống đốc Quận nếu tình trạng kéo dài, dẫn đến việc bằng bị thu hồi, giới hạn hoặc cấp tạm thời. Các bệnh lý tiềm tàng bao gồm suy giảm thị lực, rối loạn thần kinh (đột quỵ, đa xơ cứng, động kinh), bệnh tim, tiểu đường, rối loạn tâm thần, lạm dụng chất kích thích, hoặc dùng thuốc gây ảnh hưởng (như opioid).
Ví dụ, đột quỵ hoặc động kinh có thể dẫn đến cấm lái từ 1 tuần đến 6 tháng. Các bệnh tiến triển như tiểu đường có thể đổi bằng vĩnh viễn thành bằng tạm thời (2-5 năm). Rối loạn tâm thần như tâm thần phân liệt cần ổn định 3-6 tháng trước khi được cấp bằng tạm thời. Lạm dụng rượu hoặc ma túy có thể yêu cầu theo dõi 6 tháng để lấy lại bằng.
Ba lý do khiến giá thực phẩm ở Na Uy tăng cao
Dù lạm phát chung tại Na Uy đang chậm lại, giá thực phẩm vẫn tăng mạnh 8,6% trong 12 tháng qua, với một số mặt hàng như sô-cô-la tăng giá đặc biệt cao, theo số liệu từ Statistics Norway. Báo cáo mới từ Cơ quan Cạnh tranh Na Uy chỉ ra ba yếu tố chính:
Cạnh tranh yếu trong ngành bán lẻ: Ba chuỗi siêu thị lớn (Coop, Rema, Norgesgruppen) chiếm 95% thị trường, cho phép họ tự do tăng giá mà không gặp áp lực cạnh tranh.
Bảo hộ nhập khẩu: Na Uy áp thuế cao để bảo vệ nông nghiệp nội địa, như thuế 344% với thịt bò và 443% với sữa bò. Điều này làm tăng giá thực phẩm nhập khẩu và giảm lựa chọn giá rẻ.
Rào cản cho người mới gia nhập: Quy trình nhập khẩu phức tạp và việc các chuỗi lớn sử dụng hạn chế pháp lý để chặn đối thủ thuê mặt bằng khiến các siêu thị mới khó tham gia thị trường.
Cơ quan Cạnh tranh cho rằng cần xem lại các biện pháp bảo hộ để tăng cạnh tranh và giảm giá thực phẩm, có thể giúp giá rẻ hơn 20-30%, theo đài NRK.
------------------------------
Tự học tiếng Thụy Điển tại https://bit.ly/hoc_tieng_thuy-dien
Tự học lý thuyết lái xe Thụy Điển tại https://bit.ly/hoc_thi_bang_lai_xe_td
Chúc các bạn tuần mới vui vẻ!
Comments