Tính khả thi và yêu cầu chung:
Khả thi pháp lý:
Trẻ 4 tuổi có thể đi máy bay quốc tế nếu được đi cùng người lớn (trong trường hợp này là bạn của bạn) và có đầy đủ giấy tờ hợp lệ. Tuy nhiên, vì trẻ không đi cùng cha/mẹ, cần có giấy ủy quyền và các giấy tờ bổ sung để đảm bảo hợp pháp tại cả Việt Nam và Thụy Điển.
Việt Nam và Thụy Điển đều có quy định nghiêm ngặt về trẻ em đi lại quốc tế để ngăn chặn rủi ro như bắt cóc hoặc buôn người. Bạn cần chuẩn bị giấy tờ chứng minh quan hệ gia đình và sự đồng ý của cha/mẹ.
An toàn và trách nhiệm:
Người bạn đi cùng chịu trách nhiệm chăm sóc trẻ trong suốt chuyến bay và đến khi bàn giao cho ông bà ngoại tại Việt Nam. Bạn cần đảm bảo người này đáng tin cậy và hiểu rõ trách nhiệm pháp lý.
Ở Việt Nam, ông bà ngoại sẽ là người giám hộ tạm thời cho trẻ. Cần xác nhận họ có khả năng chăm sóc và đáp ứng các nhu cầu của trẻ (y tế, giáo dục, v.v.) trong thời gian dài (từ mùa hè đến Tết, khoảng 6-8 tháng).
Việc trẻ quay lại Thụy Điển cùng bạn sau Tết cũng yêu cầu giấy ủy quyền tương tự từ cha/mẹ.
Quốc tịch của trẻ:
Câu hỏi không nêu rõ quốc tịch của trẻ (Việt Nam, Thụy Điển, Đan Mạch, hoặc song tịch). Quốc tịch ảnh hưởng đến thủ tục nhập cảnh Việt Nam và tái nhập cảnh Thụy Điển. Các trường hợp sẽ được phân tích dưới đây.
Thủ tục cần thiết:
1. Chuẩn bị trước khi xuất cảnh từ Thụy Điển:
Hộ chiếu của trẻ:
Trẻ 4 tuổi cần có hộ chiếu riêng (Việt Nam, Thụy Điển, hoặc quốc tịch khác, tùy thuộc quốc tịch của trẻ). Hộ chiếu phải còn hạn ít nhất 6 tháng tính từ ngày nhập cảnh Việt Nam.
Nếu trẻ có quốc tịch Việt Nam, sử dụng hộ chiếu Việt Nam để nhập/xuất cảnh Việt Nam (Việt Nam không công nhận song tịch).
Nếu trẻ có quốc tịch Thụy Điển hoặc quốc tịch khác, kiểm tra xem có cần visa nhập cảnh Việt Nam không (Thụy Điển được miễn visa 45 ngày, nhưng ở lại đến Tết cần visa dài hạn hoặc giấy miễn thị thực).
Giấy ủy quyền từ cha/mẹ:
Vì trẻ không đi cùng cha/mẹ mà đi cùng một người bạn, cần giấy ủy quyền (consent letter) từ cả cha và mẹ (nếu cả hai đều là người giám hộ hợp pháp). Giấy này cần:
Nêu rõ thông tin của trẻ (họ tên, ngày sinh, số hộ chiếu).
Thông tin của người bạn đi cùng (họ tên, số hộ chiếu, mối quan hệ với gia đình).
Mục đích chuyến đi (về Việt Nam ở với ông bà ngoại đến Tết).
Thời gian lưu trú (từ mùa hè đến Tết).
Đồng ý cho trẻ xuất cảnh Thụy Điển và nhập cảnh Việt Nam.
Giấy ủy quyền phải được công chứng tại cơ quan có thẩm quyền ở Thụy Điển (như Notary Public) và dịch thuật công chứng sang tiếng Việt.
Mang theo bản gốc và bản sao công chứng để xuất trình tại sân bay Thụy Điển và Việt Nam.
Giấy tờ chứng minh quan hệ:
Mang giấy khai sinh của trẻ (bản sao công chứng, dịch tiếng Việt nếu cần) để chứng minh quan hệ với cha/mẹ và ông bà ngoại.
Nếu ông bà ngoại nhận trẻ tại sân bay Việt Nam, cần giấy tờ chứng minh quan hệ gia đình (ví dụ: giấy khai sinh của mẹ trẻ để chứng minh mẹ là con của ông bà).
Thẻ cư trú Thụy Điển (nếu có):
Nếu trẻ có thẻ cư trú Thụy Điển (residence permit), mang theo để tái nhập cảnh Thụy Điển sau Tết. Thẻ phải còn hạn đến thời điểm quay lại.
Vé máy bay:
Mua vé khứ hồi cho trẻ (Thụy Điển – Việt Nam – Thụy Điển) hoặc vé một chiều cho chặng đi, nhưng cần đảm bảo có vé quay lại vào dịp Tết.
Người bạn đi cùng cần có vé khứ hồi (quay lại Thụy Điển sau 1 tháng) để chứng minh họ chỉ hộ tống trẻ tạm thời.
Dịch vụ trẻ em không đi cùng cha/mẹ (Unaccompanied Minor - UM):
Hầu hết các hãng hàng không (như Vietnam Airlines, Qatar Airways) yêu cầu trẻ dưới 5 tuổi đi cùng người lớn hoặc sử dụng dịch vụ UM nếu không có cha/mẹ. Vì trẻ 4 tuổi đi cùng người bạn, bạn cần liên hệ hãng hàng không để xác nhận:
Người bạn có được coi là người giám hộ tạm thời không.
Có cần đăng ký dịch vụ UM (phí khoảng 50-150 USD/chặng) để nhân viên hàng không hỗ trợ trẻ tại sân bay.
Vietnam Airlines cung cấp dịch vụ UM cho trẻ từ 2-12 tuổi, bao gồm hỗ trợ làm thủ tục và giám sát tại sân bay.
2. Nhập cảnh Việt Nam:
Trường hợp trẻ có quốc tịch Việt Nam:
Hộ chiếu Việt Nam là đủ để nhập cảnh, không cần visa.
Mang giấy ủy quyền và giấy khai sinh để chứng minh trẻ được phép nhập cảnh với người bạn và ở lại với ông bà.
Ông bà ngoại cần có mặt tại sân bay (Tân Sơn Nhất hoặc Nội Bài) với chứng minh nhân dân/căn cước công dân và giấy tờ chứng minh quan hệ (như giấy khai sinh của mẹ trẻ).
Trường hợp trẻ có quốc tịch Thụy Điển hoặc nước khác:
Công dân Thụy Điển được miễn visa 45 ngày theo Nghị định 82/2023/NĐ-CP. Tuy nhiên, vì trẻ ở lại đến Tết (6-8 tháng), cần:
Visa dài hạn (loại DN, TT, hoặc VR, tùy mục đích). Xin visa tại Đại sứ quán Việt Nam ở Stockholm hoặc đăng ký e-visa qua www.immigration.gov.vn.
Giấy miễn thị thực (nếu trẻ có gốc Việt Nam): Áp dụng cho con của công dân Việt Nam, có giá trị 5 năm, cho phép lưu trú tối đa 90 ngày/lần. Xin tại Đại sứ quán Việt Nam, cần giấy khai sinh chứng minh quan hệ.
Giấy ủy quyền và giấy khai sinh vẫn cần để hải quan Việt Nam chấp nhận cho trẻ nhập cảnh với người bạn.
Đăng ký tạm trú tại Việt Nam:
Sau khi nhập cảnh, ông bà ngoại cần đăng ký tạm trú cho trẻ tại công an phường/xã nơi trẻ lưu trú. Cần mang:
Hộ chiếu của trẻ.
Giấy khai sinh hoặc giấy tờ chứng minh quan hệ.
Chứng minh nhân dân/căn cước công dân của ông bà.
Nếu trẻ ở lâu hơn 90 ngày (với quốc tịch Thụy Điển), cần gia hạn visa hoặc giấy miễn thị thực tại Cục Quản lý Xuất nhập cảnh.
3. Lưu trú tại Việt Nam (mùa hè đến Tết):
Giám hộ tạm thời:
Ông bà ngoại sẽ là người giám hộ thực tế của trẻ. Không cần giấy ủy quyền giám hộ chính thức nếu ông bà là người thân trực hệ, nhưng nên có thư giải thích từ cha/mẹ (bằng tiếng Việt) nêu rõ trẻ ở với ông bà đến Tết.
Đảm bảo ông bà có khả năng chăm sóc trẻ, bao gồm y tế, giáo dục (nếu trẻ đi mẫu giáo), và liên lạc với cha/mẹ khi cần.
Y tế và bảo hiểm:
Mua bảo hiểm y tế quốc tế cho trẻ, bao gồm chi phí khám chữa bệnh tại Việt Nam. Bệnh viện quốc tế như Vinmec hoặc FV Hospital là lựa chọn tốt nếu trẻ cần chăm sóc y tế.
Mang theo sổ tiêm chủng hoặc hồ sơ y tế của trẻ để xử lý các vấn đề sức khỏe.
4. Quay lại Thụy Điển sau Tết:
Giấy tờ xuất cảnh Việt Nam:
Trẻ cần hộ chiếu còn hạn và thẻ cư trú Thụy Điển (nếu có) để xuất cảnh Việt Nam và tái nhập cảnh Thụy Điển.
Nếu bạn (cha/mẹ) đón trẻ, không cần giấy ủy quyền. Nếu người khác (như người bạn) đưa trẻ về, cần giấy ủy quyền mới từ cha/mẹ, công chứng và dịch thuật tương tự.
Nhập cảnh Thụy Điển:
Với quốc tịch Việt Nam: Trẻ cần thẻ cư trú Thụy Điển còn hạn để nhập cảnh. Nếu thẻ hết hạn, liên hệ Migrationsverket trước để xin gia hạn.
Với quốc tịch Thụy Điển: Chỉ cần hộ chiếu Thụy Điển là đủ.
Mang giấy khai sinh và giấy ủy quyền (nếu trẻ đi với người khác) để đề phòng kiểm tra.
Vé máy bay:
Đặt vé cho trẻ và người đi cùng (bạn hoặc người khác) từ Việt Nam về Thụy Điển. Đảm bảo thông tin vé khớp với hộ chiếu.
Các trường hợp đặc biệt:
Song tịch:
Nếu trẻ có cả quốc tịch Việt Nam và Thụy Điển, chỉ sử dụng hộ chiếu Việt Nam khi nhập/xuất cảnh Việt Nam để tránh rắc rối pháp lý. Sử dụng hộ chiếu Thụy Điển và thẻ cư trú (nếu cần) khi nhập cảnh Thụy Điển.
Trẻ đi với người không phải người thân:
Hải quan Thụy Điển và Việt Nam có thể đặt câu hỏi nếu trẻ đi với người bạn không phải người thân. Giấy ủy quyền và giấy khai sinh là rất quan trọng để chứng minh sự đồng ý của cha/mẹ.
Liên hệ hãng hàng không trước để báo cáo trẻ đi với người lớn không phải cha/mẹ, tránh trường hợp bị từ chối lên máy bay.
Rủi ro pháp lý:
Việt Nam không tham gia Công ước Hague về bắt cóc trẻ em quốc tế, nên cần đảm bảo tất cả giấy tờ rõ ràng để tránh hiểu lầm về mục đích đưa trẻ về Việt Nam.
Lưu bản sao giấy tờ (hộ chiếu, giấy ủy quyền, giấy khai sinh) với ông bà ngoại và cha/mẹ để xử lý trường hợp khẩn cấp.
Thời gian lưu trú dài:
Nếu trẻ ở Việt Nam quá 90 ngày (với quốc tịch Thụy Điển), cần gia hạn visa hoặc giấy miễn thị thực. Liên hệ Cục Quản lý Xuất nhập cảnh (44-46 Trần Phú, Hà Nội; +84 24 3825 7941) để được hướng dẫn.
Mẹo thực hành và kinh nghiệm:
Liên hệ Đại sứ quán trước: Gọi hoặc email Đại sứ quán Việt Nam tại Stockholm (+46 8 556 21 070, info@vietnamemb.se) để xác nhận giấy tờ cần thiết, đặc biệt về visa hoặc giấy miễn thị thực cho trẻ.
Kiểm tra với Migrationsverket: Nếu trẻ có thẻ cư trú Thụy Điển, xác nhận với Migrationsverket (www.migrationsverket.se) rằng việc ở Việt Nam 6-8 tháng không ảnh hưởng đến tình trạng cư trú.
Lựa chọn hãng hàng không uy tín: Sử dụng Vietnam Airlines hoặc các hãng lớn (Qatar Airways, Turkish Airlines) có dịch vụ hỗ trợ trẻ em tốt. Đăng ký dịch vụ UM để đảm bảo an toàn.
Chuẩn bị cho trẻ: Giải thích với trẻ về chuyến đi, cung cấp thông tin liên lạc của cha/mẹ và ông bà, và đảm bảo trẻ mang theo đồ dùng quen thuộc (gấu bông, sách, v.v.) để cảm thấy an toàn.
Theo dõi hành trình: Yêu cầu người bạn báo cáo khi trẻ đến sân bay Việt Nam và được ông bà đón. Giữ liên lạc thường xuyên với ông bà trong thời gian trẻ ở Việt Nam.