Thụy Điển, với dân số chỉ khoảng 10 triệu người, đã tạo nên một dấu ấn lớn trong lịch sử nhân loại nhờ vào những phát minh và sáng kiến đáng kinh ngạc. Dù là một quốc gia nhỏ bé ở Bắc Âu, Thụy Điển đã đóng góp nhiều công trình và ý tưởng có ảnh hưởng sâu rộng trên toàn cầu. Những phát minh này không chỉ làm thay đổi cuộc sống hàng ngày mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của nhiều ngành công nghiệp và công nghệ. Vậy, điều gì đã làm nên sức sáng tạo đặc biệt của người Thụy Điển? Hãy cùng khám phá những phát minh nổi bật mà đất nước này đã mang lại cho thế giới.
12. Trồng saffron trong nhà với Robot và AI tại Thụy Điển
Bạn có biết rằng saffron - loại gia vị quý giá nhất thế giới, giờ đây đang được trồng ngay tại Thụy Điển? Hãy cùng khám phá BlueRedGold, công ty tiên phong với trang trại trong nhà đầu tiên tại Thụy Điển dành riêng cho saffron.
Khởi đầu và hành trình phát triển
Thành lập năm: 2021
Vị trí: Strängnäs (sắp chuyển tới Enköping)
Thời gian từ gieo trồng đến thu hoạch: 12–18 tháng
Tần suất thu hoạch: 2–4 lần/năm
Công nghệ đỉnh cao: BlueRedGold không chỉ đơn thuần là một trang trại – đây là sự kết hợp giữa nông nghiệp và công nghệ hiện đại.
Robot điều khiển bằng AI giám sát từng bông hoa, từng củ saffron.
Hệ thống ánh sáng đặc biệt giúp tối ưu hóa các điều kiện phát triển.
Mục tiêu: Xây dựng quy trình sản xuất bền vững nhất thế giới.
11. Tai nghe không dây đầu tiên trên thế giới chạy bằng năng lượng mặt trời
Bạn thường quên sạc thiết bị? Không còn phải lo lắng nữa! Hai công ty Thụy Điển đã phát triển tai nghe không dây tự sạc đầu tiên trên thế giới, mang tên Urbanista Los Angeles. Tai nghe này sử dụng công nghệ vật liệu năng lượng mặt trời tiên tiến gọi là Powerfoyle, do công ty Powerfoyle chế tạo. Điểm đặc biệt là Powerfoyle có thể chuyển đổi cả ánh sáng tự nhiên ngoài trời và ánh sáng nhân tạo trong nhà thành năng lượng để sạc pin.
Lợi ích vượt trội:
Kết nối không dây, không cần cáp sạc.
Pin "vô tận" khi sử dụng dưới ánh sáng.
Thân thiện với môi trường, giảm thiểu rác thải điện tử.
Theo các chuyên gia, công nghệ này không chỉ mở ra một tương lai cho các thiết bị điện tử bền vững mà còn góp phần thay đổi cách chúng ta tiêu thụ năng lượng.
Urbanista Los Angeles cũng tích hợp các tính năng hiện đại như khử tiếng ồn chủ động (ANC) và chế độ âm thanh xung quanh (ambient sound), mang đến trải nghiệm nghe nhạc đỉnh cao.
Bạn nghĩ sao về bước đột phá này? Ai lại không thích một thiết bị vừa tiện lợi, vừa bền vững như thế này nhỉ?
10. Tengai - Robot Phỏng Vấn Công Bằng và Minh Bạch
Tengai, một phát minh độc đáo từ Thụy Điển, đang mở ra một kỷ nguyên mới trong phỏng vấn tuyển dụng với AI phỏng vấn công bằng và không thiên vị. Được phát triển bởi Furhat Robotics (https://tengai.io/) kết hợp cùng công ty tuyển dụng TNG, robot này giúp loại bỏ các yếu tố như tuổi tác, giới tính, sắc tộc, hay ngữ điệu – những thứ có thể dẫn đến định kiến không đáng có trong quá trình tuyển dụng. Với các câu hỏi chuẩn hóa, hỏi theo cùng một cách cho mọi ứng viên và đưa ra phản hồi tích cực như gật đầu hay mỉm cười, Tengai giúp ứng viên tự tin trả lời và thể hiện năng lực của mình.
Tengai còn cho phép ứng viên thực hiện phỏng vấn từ xa và đưa ra những đánh giá sau phỏng vấn về khả năng, hành vi và tính cách của họ. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn tăng tính minh bạch, công bằng trong quy trình tuyển dụng. Khi hoàn thành, dữ liệu của các ứng viên sẽ được gửi cho nhà tuyển dụng dưới dạng bảng đánh giá khách quan và chỉ dựa trên năng lực – giúp loại bỏ các thành kiến mà con người có thể có.
Một người Việt chia sẻ rằng khi được phỏng vấn với Tengai, họ cảm thấy lo lắng ban đầu vì chưa từng trải nghiệm phỏng vấn với robot. Nhưng ngạc nhiên thay, Tengai không chỉ dễ hiểu mà còn rất khách quan, và sau phỏng vấn, họ nhận được bản tổng kết đánh giá công bằng, cho thấy rõ năng lực và tiềm năng mà không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ yếu tố cá nhân nào. Chính sự không thiên vị và chuẩn mực của Tengai đã khiến nhiều công ty Thụy Điển lựa chọn AI này như một giải pháp tuyển dụng đáng tin cậy
9. Đường Cao Tốc Tự Sạc Pin Cho Xe Điện
Thụy Điển đang tiên phong trong việc phát triển con đường điện hóa, mở ra một giải pháp giao thông bền vững cho tương lai. Với mục tiêu đáp ứng yêu cầu của Liên minh Châu Âu về giảm khí thải CO2 đến 0 vào năm 2035, Thụy Điển đã và đang triển khai dự án xây dựng đường điện hóa đầu tiên trên thế giới. Dự án này không chỉ giúp các phương tiện xe điện sạc pin trong lúc di chuyển mà còn có tiềm năng giảm chi phí, giảm kích thước pin, và tăng hiệu quả sử dụng xe điện.
Dự án đường cao tốc điện hóa E20 sẽ được thực hiện vào năm 2025, sử dụng các phương pháp sạc tiên tiến như hệ thống dây điện trên không, hệ thống sạc tiếp xúc, và hệ thống sạc cảm ứng. Với kế hoạch mở rộng lên 3.000 km đường vào năm 2045, dự án này mang ý nghĩa to lớn trong việc giảm thiểu khí thải và thúc đẩy phương tiện di chuyển bền vững toàn cầu.
8. Cải Tiến Khóa Kéo (Zipper)
Chỉ một thao tác kéo đơn giản, chiếc khóa kéo đã thay đổi cách chúng ta mặc quần áo. Chiếc khóa kéo đầu tiên được cải tiến vào năm 1913 bởi Gideon Sundbäck, một kỹ sư người Thụy Điển di cư sang Mỹ. Dù ý tưởng ban đầu của khóa kéo xuất hiện từ năm 1851, Sundbäck đã tối ưu hóa và thiết kế lại để giúp sản xuất dễ dàng hơn, biến nó trở thành phụ kiện không thể thiếu trên quần áo, túi xách và nhiều sản phẩm khác ngày nay.
7. Tủ Lạnh Gia Dụng Đầu Tiên
Trước khi tủ lạnh ra đời, việc bảo quản thực phẩm là một thách thức lớn, và chỉ những người giàu mới có thể sử dụng các hầm chứa đá hoặc hộp đá cồng kềnh. Năm 1922, hai sinh viên kỹ thuật người Thụy Điển, Baltzar von Platen và Carl Munters, đã phát minh ra chiếc tủ lạnh gia dụng đầu tiên sử dụng công nghệ hấp thụ, giúp người dân có thể bảo quản thực phẩm dễ dàng hơn ngay tại nhà. Phát minh này nhanh chóng được thương mại hóa và trở thành sản phẩm phổ biến trong các hộ gia đình, với công ty Electrolux dẫn đầu trong việc sản xuất và phân phối trên toàn cầu.
6. Minecraft - Thế Giới Ảo Không Giới Hạn
Một phát minh mang tính cách mạng trong ngành công nghiệp game đến từ Thụy Điển là Minecraft, được tạo ra bởi Markus "Notch" Persson vào năm 2009. Được ví như một phiên bản Lego kỹ thuật số, Minecraft cho phép người chơi xây dựng bất cứ thứ gì họ có thể tưởng tượng, mà không có quy tắc hay mục tiêu nhất định. Với hơn 238 triệu bản được bán ra, Minecraft đã vượt xa khỏi giới hạn của một trò chơi, trở thành công cụ để thể hiện bản thân, phát triển khả năng sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề. Minecraft không chỉ là niềm vui giải trí mà còn được sử dụng trong giáo dục, giúp trẻ em phát triển tư duy và khả năng tương tác.
5. Thang Đo Nhiệt Độ Celsius
Thang đo nhiệt độ Celsius, được đặt tên theo nhà khoa học Thụy Điển Anders Celsius, là một trong những phát minh quan trọng nhất trong lĩnh vực khoa học và đời sống hằng ngày. Được phát triển vào năm 1742, thang đo này dựa trên điểm đóng băng (0°C) và điểm sôi (100°C) của nước, trở thành tiêu chuẩn đo lường nhiệt độ ở hầu hết các quốc gia trên thế giới. Đặc biệt, thang Celsius dễ dàng chuyển đổi sang thang Kelvin, được sử dụng phổ biến trong các nghiên cứu khoa học.
4. Cờ-lê Đa Năng và Cờ-lê Ống
Vào cuối thế kỷ 19, thợ rèn người Thụy Điển Johan Petter Johansson đã phát minh ra cờ-lê đa năng và cờ-lê ống. Cờ-lê đa năng với phần hàm di chuyển linh hoạt, có thể điều chỉnh kích thước, trở thành công cụ không thể thiếu trong nhiều ngành nghề như cơ khí và sửa ống nước. Cờ-lê ống, một phiên bản chuyên dụng hơn, giúp siết chặt ống ở các kích cỡ khác nhau. Những công cụ này nhanh chóng trở thành "người bạn đồng hành" của thợ máy và thợ sửa ống nước khắp thế giới, và vẫn được sử dụng phổ biến đến ngày nay.
3. Máy điều hòa nhịp tim
Máy điều hòa nhịp tim (pacemaker) là một thiết bị y tế quan trọng giúp điều chỉnh nhịp tim bằng cách phát ra các xung điện để duy trì nhịp tim ổn định. Phát minh này đã cứu sống hàng triệu người trên khắp thế giới.
Năm 1958, kỹ sư người Thụy Điển Rune Elmqvist, cùng với bác sĩ phẫu thuật Åke Senning, đã tạo ra máy điều hòa nhịp tim đầu tiên. Bệnh nhân đầu tiên thành công với thiết bị này là Arne Larsson, một người Thụy Điển, người sau đó đã sống lâu hơn cả hai nhà phát minh!
Ngày nay, hơn 3 triệu người đang sống khỏe mạnh nhờ vào thiết bị này – một minh chứng cho tài năng và sự sáng tạo của Thụy Điển trong lĩnh vực y tế.
2. Thuốc nổ
Một trong những phát minh nổi tiếng nhất của Thụy Điển chính là thuốc nổ, do nhà hóa học, kỹ sư và nhà phát minh Alfred Nobel, người sáng lập giải Nobel, tạo ra vào năm 1867. Thuốc nổ là một loại chất nổ được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, từ xây dựng, khai thác mỏ cho đến phá hủy và chiến tranh.
Tuy nhiên, thuốc nổ không phải là phát minh duy nhất của Nobel; ông còn phát triển thuốc súng không khói và ngòi nổ. Công việc của Nobel với các chất nổ đã dẫn đến việc ông thành lập Giải thưởng Nobel, một giải thưởng danh giá được trao hàng năm cho những cá nhân có đóng góp quan trọng trong khoa học, văn học và hòa bình.
1. Dây an toàn ba điểm
Dây an toàn ba điểm là một bước tiến từ dây an toàn hai điểm, được phát triển bởi kỹ sư người Thụy Điển Nils Bohlin của hãng Volvo vào những năm 1950. Phát minh này đã có tác động lớn đến nhân loại, ước tính đã cứu sống ít nhất 2 triệu người, với khoảng 100.000 mạng sống được cứu thêm mỗi năm và con số này ngày càng tăng. Chỉ riêng tại Mỹ, dây an toàn ba điểm còn giúp tiết kiệm khoảng 5 tỷ USD mỗi năm. Thiết kế của Bohlin được lấy cảm hứng từ dây an toàn sử dụng trong xe đua, cùng với kinh nghiệm làm việc trên ghế phóng của máy bay chiến đấu cho SAAB.
Dây an toàn ba điểm không chỉ trở thành trang bị tiêu chuẩn trên xe Volvo mà còn được sử dụng trên hầu hết các loại xe hơi trên toàn thế giới. Đặc biệt, trong nỗ lực đặt mạng sống con người lên trên lợi nhuận doanh nghiệp, Volvo đã phát hành bằng sáng chế này cho công chúng, giúp phát minh trở thành tiêu chuẩn toàn cầu và cứu sống vô số người trên khắp thế giới.
Cám ơn bạn đã theo dõi!
/////////////////////
2. Thanh Toán Không Tiền Bằng Swish:
Người Thụy Điển dễ dàng áp dụng thanh toán không tiền với sự ra mắt của Swish, một ứng dụng thanh toán tức thì. Sự biến đổi số này, được tích hợp vào ngôn ngữ hàng ngày với cụm từ "swisha", tượng trưng cho văn hóa công nghệ tiên tiến của Thụy Điển, chỉ yêu cầu một điện thoại thông minh và BankID để thực hiện giao dịch an toàn.
3. Xe Tải Tự Lái và Điện Của Einride (Einride Pod):
Đối mặt với những lo ngại về môi trường, chiếc xe tải vận chuyển hàng tự lái và sử dụng năng lượng điện của Einride, được gọi là Einride Pod, định nghĩa lại ngành vận tải. Thiếu chỗ ngồi của lái xe, nó sử dụng công nghệ dựa trên đám mây để vận hành từ xa. Được thử nghiệm trên đường ở Thụy Điển từ năm 2018, Einride đã nhận được sự công nhận toàn cầu, giành một vị trí trong danh sách 100 Phát Minh Xuất Sắc Nhất của Tạp Chí Time năm 2021.
4. Ứng Dụng Karma để Giảm Lượng Rác Thức Ăn:
Biến đổi lượng rác thức ăn thành cơ hội, ứng dụng Karma kết nối người tiêu dùng với sản phẩm giảm giá gần hết hạn. Với 1,4 triệu người dùng trên toàn Thụy Điển, Anh và Pháp, Karma điều này khớp với chính sách của chính phủ giảm lượng rác thức ăn đến năm 2030.
5. Drone Cứu Thương Cứu Người:
Trong một sự kiện đột phá, một chiếc drone tự động trang bị bộ thụt điện đã cứu sống một người đàn ông tại Thụy Điển. Sự hợp tác giữa khu vực Västra Götaland, Dịch vụ Khẩn cấp Thụy Điển và Everdrone, sáng tạo này khám phá tiềm năng của drone trong việc cung cấp sự giúp đỡ y tế khẩn cấp một cách nhanh chóng.
6. Volta Greentech's Methane Blocker:
Volta Greentech giải quyết vấn đề khí metan từ động vật chăn nuôi với một thực phẩm bổ sung dựa trên rong biển. Sử dụng Asparagopsis taxiformis, thực phẩm bổ sung giảm lượng khí metan từ bò xuống khoảng 80%. Phương pháp sáng tạo này góp phần vào việc giảm phát thải khí nhà kính từ ngành nông nghiệp.
7. Máy Hồi Sức Tim Nhân Tạo của Rune Elmqvist:
Năm 1958, Rune Elmqvist tiên phong trong việc phát minh máy hồi sức tim nhân tạo chạy bằng pin, đánh dấu một bước quan trọng trong lĩnh vực tim mạch. Được sử dụng trong cuộc phẫu thuật ghép tim đầu tiên bởi bác sĩ Åke Senning, thiết bị này cứu sống bằng cách điều chỉnh nhịp tim và từ đó đã trở thành một biện pháp y tế tiêu chuẩn.
9. Khung Đi Bộ Của Aina Wifalk:
Được truyền cảm hứng từ những thách thức cá nhân, Aina Wifalk phát minh khung đi bộ vào cuối những năm 1970 để hỗ trợ người già và người tàn tật. Cam kết của bà đối với tính tiện ích đã khiến bà từ chối cấp bằng sáng chế cho thiết bị này, để nó có thể cải thiện khả năng di động trong nhiều thế hệ.
Comments