Thói quen của người Thụy Điển?

Đặt chân đến Thụy Điển, nhiều người Việt thường ngạc nhiên trước những thói quen và cách cư xử có phần “khác lạ” so với văn hóa quen thuộc ở quê nhà. Ở đây, gần 20% các cặp đôi coi việc ký thỏa thuận tiền hôn nhân là điều hiển nhiên, nhiều người thích sống một mình thay vì ở chung, và ngay cả trong giao tiếp hằng ngày, họ vẫn giữ một khoảng cách nhất định – không phải vì lạnh lùng, mà vì đó là cách họ thể hiện sự tôn trọng không gian riêng tư. Những thói quen này, khi nhìn từ bên ngoài, có thể khiến chúng ta cảm thấy xa lạ, nhưng nếu hiểu sâu hơn, đó lại chính là nét văn hóa đặc trưng đã góp phần định hình xã hội Thụy Điển ngày nay. Hãy cùng khám phá

Cập nhật

1. Sống một mình

2. Thỏa thuận tiền hôn nhân

3. Trì hoãn hoặc không muốn có con

4. Chuộng vay mua nhà với lãi suất thả nổi

5. Tắm nắng quá nhiều "maxa solen"

1. Sống một mình

Ở Thụy Điển, “sống một mình” không phải là điều gì quá lạ lẫm, mà thậm chí còn trở thành một nét văn hóa đặc trưng. Theo số liệu thống kê, gần một nửa số hộ gia đình tại Thụy Điển là hộ chỉ có một người – tỷ lệ cao nhất châu Âu. Điều này xuất phát từ quan niệm đề cao tính độc lập và quyền riêng tư trong đời sống cá nhân. Với nhiều người Thụy Điển, việc sống một mình không đồng nghĩa với cô đơn, mà là một cách để tự do sắp xếp cuộc sống theo ý mình, từ những thói quen nhỏ như giờ giấc sinh hoạt, cách bài trí căn hộ cho đến việc chọn lựa mối quan hệ. Xu hướng này ngày càng rõ rệt trong giới trẻ, đặc biệt ở các thành phố lớn như Stockholm, Göteborg hay Malmö, nơi có nhiều căn hộ nhỏ được thiết kế riêng cho người độc thân.

Sống một mình ở Thụy Điển có cả những điểm tích cực lẫn những mặt hạn chế.

🌿 Mặt tích cực

Việc sống một mình giúp người Thụy Điển duy trì sự độc lập và tự do – hai giá trị rất được coi trọng trong văn hóa. Họ có thể tự quyết định mọi thứ trong đời sống hằng ngày mà không cần thỏa hiệp, từ giờ giấc sinh hoạt, cách chi tiêu đến không gian cá nhân. Đặc biệt, nhiều người cảm thấy thoải mái hơn khi có một “khoảng trời riêng” để nghỉ ngơi sau giờ làm việc. Đây cũng là lý do tại sao những căn hộ nhỏ dành cho người độc thân ngày càng phổ biến, đáp ứng nhu cầu sống riêng biệt và gọn gàng.

🌧️ Mặt hạn chế

Tuy nhiên, lối sống này đôi khi dẫn đến cảm giác cô đơn, nhất là với người lớn tuổi khi con cái đã ra ở riêng. Việc thiếu sự gắn kết trong đời sống thường nhật có thể khiến mối quan hệ xã hội trở nên hạn hẹp hơn. Thậm chí, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng người sống một mình lâu dài có nguy cơ cao hơn về các vấn đề sức khỏe tinh thần như trầm cảm hay cảm giác bị tách biệt khỏi cộng đồng. Trong bối cảnh mùa đông dài và lạnh ở Thụy Điển, điều này lại càng dễ tạo ra cảm giác trống vắng cho những ai thiếu mạng lưới bạn bè hoặc người thân.

👉 Chính vì vậy, “sống một mình” ở Thụy Điển vừa là một lựa chọn mang tính tự do cá nhân, vừa đặt ra thách thức trong việc cân bằng giữa độc lập và kết nối xã hội.

2. Thỏa thuận tiền hôn nhân

Một cuộc khảo sát mới tại Thụy Điển cho thấy: 17% người dân sẵn sàng chấm dứt mối quan hệ nếu đối phương không đồng ý ký thỏa thuận tiền hôn nhân (äktenskapsförord). Với những người từng ly hôn, con số này còn cao hơn – lên đến 28%. (nguồn)

Thỏa thuận tiền hôn nhân là gì?

Đây là văn bản pháp lý quy định tài sản nào sẽ được giữ riêng (enskild egendom) và không chia đôi nếu ly hôn. Theo luật Thụy Điển, khi kết hôn, mặc định mọi tài sản sẽ được chia đều nếu hai người chia tay – trừ khi có thỏa thuận rõ ràng khác.

📌 Một số điểm đáng chú ý:

• Có thể ký trước hoặc sau khi kết hôn.

• Phải được viết tay, ghi ngày tháng, ký tên và đăng ký với Cơ quan Thuế Thụy Điển.

• Có thể điều chỉnh nếu cả hai bên đồng ý.

• Đặc biệt quan trọng nếu một trong hai người có con riêng, vì ảnh hưởng đến quyền thừa kế và phân chia tài sản sau này.

3. Trì hoãn hoặc không muốn có con

Một trong những thói quen đặc trưng đang ảnh hưởng mạnh đến xã hội Thụy Điển chính là xu hướng trì hoãn hoặc thậm chí không muốn có con.

Dù Thụy Điển nổi tiếng với chế độ phúc lợi xã hội hào phóng, nghỉ thai sản dài ngày, và hỗ trợ mạnh mẽ cho các gia đình trẻ, nhưng ngày càng nhiều người Thụy Điển chọn cách sống “không con cái” hoặc sinh con muộn hơn trước đây.

Ở góc độ tích cực, điều này phản ánh sự ưu tiên cho tự do cá nhân, mong muốn tận hưởng tuổi trẻ, tập trung cho sự nghiệp và trải nghiệm cuộc sống trước khi ràng buộc với trách nhiệm làm cha mẹ. Đặc biệt, phụ nữ Thụy Điển có cơ hội học tập, làm việc và phát triển sự nghiệp ngang bằng nam giới, nên họ thường không vội lập gia đình hay sinh con sớm.

Nhưng ở chiều ngược lại, thói quen này đang tạo ra một thách thức lớn: tỉ lệ sinh thấp kỷ lục – chỉ 1,4 con/phụ nữ. Nếu xu hướng này kéo dài, dân số trong tương lai có nguy cơ giảm mạnh, đồng nghĩa với việc mô hình phúc lợi xã hội Thụy Điển – vốn dựa trên lực lượng lao động đông đảo – sẽ bị ảnh hưởng nặng nề. Chính phủ vì vậy đã phải mở một cuộc điều tra quốc gia để tìm hiểu nguyên nhân và tìm giải pháp. (Nguồn)

Đây là một ví dụ cho thấy thói quen và lựa chọn cá nhân, dù hợp lý với từng người, có thể dần dần ảnh hưởng đến cả một xã hội.

4. Chuộng vay mua nhà với lãi suất thả nổi

Một thói quen khá đặc trưng trong văn hóa tài chính của người Thụy Điển là chuộng vay mua nhà với lãi suất thả nổi thay vì cố định – điều ngược lại với thói quen ở Mỹ hay nhiều nước châu Âu.

Ở góc độ tích cực, lựa chọn này xuất phát từ tư duy thực tế và tính toán chi phí dài hạn. Trong suốt hơn 30 năm qua, Thụy Điển trải qua giai đoạn lãi suất thấp kéo dài, khiến người dân tin rằng lãi suất thả nổi thường rẻ hơn nhiều so với việc “mua sự an toàn” bằng lãi suất cố định. Ngoài ra, việc tránh được phí phạt trả nợ sớm cũng khiến họ cảm thấy linh hoạt hơn khi muốn bán hoặc đổi nhà.

Tuy nhiên, mặt trái của thói quen này là người vay phải chấp nhận rủi ro biến động kinh tế. Chỉ cần lãi suất tăng mạnh, hàng loạt hộ gia đình Thụy Điển sẽ lập tức chịu áp lực tài chính nặng nề, vì hơn 80% khoản vay đều “nhạy cảm” với thay đổi từ Ngân hàng Trung ương Riksbank. Điều này không chỉ ảnh hưởng tới từng cá nhân, mà còn khiến cả nền kinh tế Thụy Điển dễ tổn thương trước các cú sốc tài chính toàn cầu. (Nguồn)

Có thể nói, đây là một thói quen phản ánh rõ nét cách người Thụy Điển tiếp cận rủi ro: sẵn sàng chấp nhận biến động ngắn hạn để đổi lấy lợi ích lâu dài.

5. Tắm nắng quá nhiều "maxa solen"

Một xu hướng khá nổi bật trong giới trẻ Thụy Điển hiện nay là “tắm nắng cực độ” – hay còn gọi vui bằng cụm từ maxa solen, tức là tận dụng tối đa ánh nắng mặt trời. 🌞🇸🇪

Với khí hậu lạnh và mùa đông kéo dài, nhiều bạn trẻ cảm thấy khao khát ánh nắng đến mức… “săn nắng”. Họ thậm chí dùng ứng dụng đo tia UV để xác định thời điểm nắng gắt nhất trong ngày, rồi đổ xô ra ngoài với mục tiêu nhanh chóng có được làn da rám nắng khỏe khoắn. Việc sở hữu làn da sậm màu được xem như dấu hiệu của sự hấp dẫn và năng động, khiến xu hướng này ngày càng lan rộng. ✨

Tuy nhiên, mặt trái của thói quen này lại cực kỳ đáng lo ngại. Các chuyên gia từ Quỹ Ung thư Thụy Điển cảnh báo rằng việc phơi nắng “cực độ” khi da chưa được bảo vệ đúng cách là hành vi nguy hiểm, có thể dẫn đến nguy cơ ung thư da trong vòng 20–30 năm tới. Việc tiếp xúc quá mức với tia UV sẽ âm thầm gây tổn thương tế bào da, và hậu quả thường chỉ xuất hiện sau nhiều năm. (Nguồn)

Có thể nói, đây là một trong những “thói quen đẹp nhưng tiềm ẩn rủi ro” trong văn hóa sống của giới trẻ Thụy Điển. Nó phản ánh sự yêu nắng, yêu thiên nhiên, nhưng đồng thời cũng đặt ra câu hỏi về cách cân bằng giữa mong muốn cá nhân và sức khỏe lâu dài.