Phúc Lợi Xã Hội Tại Thụy Điển: Hỗ Trợ Từ Lúc Sinh Ra Đến Khi Về Hưu
- chiaselund
- Sep 26
- 5 min read
Thụy Điển được mệnh danh là “Nhà nước Phúc lợi” (Welfare State) nhờ vào hệ thống an sinh xã hội bao phủ toàn diện, được tài trợ chủ yếu bằng thuế. Hệ thống này đảm bảo mọi người dân, dù giàu hay nghèo, đều được tiếp cận các dịch vụ y tế, giáo dục và hỗ trợ tài chính chất lượng cao.
Dưới đây là chi tiết các loại phúc lợi xã hội quan trọng nhất mà cư dân Thụy Điển (bao gồm cả người lao động và người có giấy phép cư trú hợp pháp) được hưởng.
Nội dung chính
I. Phúc Lợi Gia Đình và Nuôi Dưỡng Con Cái
II. An Sinh Xã Hội và Bảo Vệ Thu Nhập
III. Chăm Sóc Sức Khỏe và Y Tế
IV. Hỗ Trợ Khác
I. Phúc Lợi Gia Đình và Nuôi Dưỡng Con Cái (Phụ trách bởi Försäkringskassan)
Đây là nhóm phúc lợi nổi bật nhất, nhằm giảm gánh nặng tài chính cho các gia đình có con nhỏ. Số tiền chi trả và xét duyện được phụ trách bởi Försäkringskassan (xem bài giới thiệu về Försäkringskassan )
1. Trợ Cấp Nghỉ Nuôi Con (Föräldrapenning)
Mô tả: Đây là chế độ nghỉ phép và trợ cấp dành cho cha mẹ, cho phép họ ở nhà chăm sóc con cái mà vẫn nhận được hỗ trợ tài chính.
Chi tiết:
Tổng cộng có 480 ngày nghỉ có trợ cấp cho mỗi đứa trẻ.
390 ngày được trả dựa trên thu nhập (khoảng 80% lương, tối đa theo mức trần quy định).
90 ngày còn lại được trả ở mức tối thiểu (mức thấp nhất là 250 SEK/ngày - tính đến năm 2024).
Mỗi phụ huynh bắt buộc phải nghỉ tối thiểu 90 ngày (không thể chuyển nhượng cho người kia) để khuyến khích sự tham gia bình đẳng của cả cha và mẹ.
Xem chi tiết hướng dẫn đăng ký tại bài Chế độ nghỉ chăm con 480 ngày tại Thụy Điển
2. Trợ Cấp Con Cái (Barnbidrag)
Mô tả: Khoản tiền hỗ trợ hàng tháng cố định mà mọi gia đình Thụy Điển có con dưới 16 tuổi đều được nhận, không phụ thuộc vào thu nhập của cha mẹ.
Chi tiết:
Khoản tiền này được trả tự động (thường là 1250 SEK/tháng tính đến năm 2024) cho mỗi đứa trẻ.
Nếu gia đình có nhiều con, họ sẽ nhận thêm một khoản bổ sung (flerbarnstillägg) lũy tiến, khiến số tiền tăng lên đáng kể.
3. Nghỉ Chăm Sóc Con Ốm (VAB – Vård av sjukt barn)
Mô tả: Quyền lợi cho phép cha mẹ nghỉ việc để chăm sóc con ốm (thường là dưới 12 tuổi) và vẫn nhận được trợ cấp tài chính.
Chi tiết:
Bạn có thể nhận khoảng 80% mức lương bị mất từ Försäkringskassan.
Quyền lợi này còn áp dụng nếu trường học hoặc nhà trẻ của con bạn phải đóng cửa đột ngột.
4. Nghỉ phép có lương cho bố
Mô tả: Chính sách này cho phép người cha (hoặc người không trực tiếp sinh con) được nghỉ phép có lương trong vòng 10 ngày để chăm sóc và hỗ trợ mẹ và em bé.
Chi tiết:
80% thu nhập bình thường của người cha,
tuy nhiên có giới hạn trần mà bạn được nhận.
Xem thêm hướng dẫn chi tiết về đối tường và quy trình đăng ký tại bài Bố Nghỉ Phép Có Lương
II. An Sinh Xã Hội và Bảo Vệ Thu Nhập
Các phúc lợi này nhằm bảo vệ người lao động khỏi rủi ro thất nghiệp, ốm đau hoặc tai nạn lao động.
1. Bảo Hiểm Ốm Đau (Sjukpenning)
Mô tả: Hỗ trợ thu nhập khi bạn không thể làm việc do bệnh tật hoặc chấn thương.
Chi tiết:
Ngày 1 (Karensdag): Không được trả lương.
Ngày 2 – Ngày 14: Người sử dụng lao động trả khoảng 80% lương (sjuklön).
Từ Ngày 15 trở đi: Được chi trả bởi Försäkringskassan với mức trợ cấp ốm (Sjukpenning), thường là 80% thu nhập.
2. Trợ Cấp Thất Nghiệp (A-kassa)
Mô tả: Đây là quỹ bảo hiểm thất nghiệp, được quản lý bởi các tổ chức độc lập (A-kassa) và thường liên kết với công đoàn.
Chi tiết:
Để được hưởng mức trợ cấp cao, bạn phải là thành viên của A-kassa ít nhất 12 tháng.
Mức cao: Khoảng 80% lương trước khi thất nghiệp (tối đa theo mức trần quy định) trong 100 ngày đầu, sau đó giảm nhẹ.
Thời gian: Thường được nhận tối đa 300 ngày.
3. Chế Độ Hưu Trí (Pensionssystemet)
Hệ thống hưu trí Thụy Điển gồm ba trụ cột chính:
Lương hưu công (Inkomstpension): Dựa trên thu nhập đã đóng góp trong suốt cuộc đời làm việc (2,5% lương được tích lũy vào quỹ hưu trí cá nhân).
Lương hưu bổ sung (Premiepension): 2% lương được gửi vào các quỹ đầu tư do bạn tự chọn.
Lương hưu nghề nghiệp (Tjänstepension): Đây là khoản đóng góp bắt buộc từ người sử dụng lao động theo thỏa ước tập thể, là yếu tố quan trọng quyết định mức sống khi về hưu.
III. Chăm Sóc Sức Khỏe và Y Tế
Hệ thống y tế Thụy Điển được cấp ngân sách công, đảm bảo sự tiếp cận bình đẳng và gần như miễn phí các dịch vụ thiết yếu.
1. Chăm Sóc Sức Khỏe Chung (Sjukvård)
Chi phí thấp/Miễn phí:
Phí khám bệnh, phí nằm viện, và thuốc men đều được trợ cấp lớn.
Có một mức phí trần (högkostnadsskydd) hàng năm: sau khi chi trả đến mức trần này (khoảng 1400 SEK/năm cho dịch vụ y tế, tính đến năm 2024), mọi dịch vụ y tế công khác trong năm đó sẽ miễn phí hoàn toàn.
Chăm sóc răng miệng (Tandvårdsstöd):
Được trợ cấp đối với mọi người dân.
Người trẻ tuổi (thường dưới 24 tuổi) được chăm sóc răng miệng miễn phí hoàn toàn.
2. Chăm Sóc Người Cao Tuổi và Khuyết Tật
Các dịch vụ chăm sóc tại nhà, nhà dưỡng lão, và hỗ trợ cá nhân cho người khuyết tật được trợ cấp rất cao hoặc miễn phí, được quản lý bởi chính quyền địa phương (municipality/kommun).
IV. Hỗ Trợ Khác
1. Trợ Cấp Nhà Ở (Bostadsbidrag)
Mô tả: Hỗ trợ tài chính cho những người có thu nhập thấp để chi trả tiền thuê nhà hoặc lãi vay thế chấp.
Đối tượng:
Thường dành cho gia đình có con nhỏ, người trẻ tuổi đang học tập hoặc người về hưu có thu nhập thấp.
Mức hỗ trợ được tính dựa trên số người trong hộ gia đình, diện tích nhà ở, và tổng thu nhập.
2. Giáo Dục Miễn Phí
Từ Mẫu Giáo đến Đại Học:
Giáo dục công tại Thụy Điển là miễn phí cho công dân và người có giấy phép cư trú.
Điều này bao gồm trường mẫu giáo (có phí phụ thuộc vào thu nhập nhưng rất thấp), trường phổ thông, và các chương trình đại học/sau đại học.
Tóm Lược
Hệ thống phúc lợi Thụy Điển là một mạng lưới an toàn toàn diện. Nó thể hiện cam kết của xã hội trong việc đảm bảo một tiêu chuẩn sống tốt và bảo vệ tài chính cho mọi công dân trước mọi biến cố lớn trong cuộc đời, từ việc sinh con, ốm đau, thất nghiệp, cho đến tuổi già. Để duy trì hệ thống này, người dân Thụy Điển chấp nhận mức thuế suất cao, coi đây là khoản đầu tư cho sự ổn định và bình đẳng xã hội.
08-2025 Cuộc Sống Thụy Điển tổng hợp
Comments