Về Việt Nam sinh sống: Hướng dẫn chi tiết cho người có TR, PR và Quốc tịch Thụy Điển
- chiaselund
- Oct 24
- 8 min read
Nhiều người Việt sau thời gian sống ở Thụy Điển sẽ cân nhắc về nước sinh sống lâu dài hoặc tạm thời. Tuy nhiên, quyền lợi và thủ tục cần làm sẽ khác nhau tùy vào việc bạn đang giữ thẻ cư trú tạm thời (TR), thẻ cư trú vĩnh viễn (PR) hay quốc tịch Thụy Điển.
Bài viết này giúp bạn hiểu rõ sự khác biệt, biết các việc cần làm trước khi về, và tránh mất quyền lợi quan trọng.
So sánh giữa các loại thẻ cư trú khi về Việt Nam sinh sống
1️⃣ Thẻ cư trú tạm thời (Temporary Residence Permit – TR)
Đặc điểm
Có thời hạn (thường 1–2 năm).
Cần gia hạn trước khi hết hạn nếu muốn ở lại Thụy Điển.
Quyền cư trú phụ thuộc vào việc bạn tiếp tục đáp ứng điều kiện xin thẻ (việc làm, học tập, gia đình…).
Quyền lợi khi về VN
Nếu TR hết hạn trong khi ở Việt Nam, bạn mất quyền quay lại Thụy Điển trừ khi xin lại từ đầu.
Không đủ điều kiện nhận lương hưu hoặc trợ cấp lâu dài nếu chưa đóng đủ thời gian.
Một số trợ cấp xã hội chấm dứt khi không còn cư trú hợp pháp.
Việc cần làm trước khi về
1. Kiểm tra thời hạn TR – nếu còn ngắn, nên gia hạn trước khi rời Thụy Điển.
2. Báo với:
Skatteverket: Đăng ký rời Thụy Điển (flyttanmälan).
Försäkringskassan: Thông báo ngừng cư trú để tránh đóng nhầm bảo hiểm.
Cơ quan thuế (Skatteverket): Khai báo thu nhập nếu còn nhận lương từ Thụy Điển.
Hủy/đóng tài khoản ngân hàng nếu không sử dụng.
Lưu lại toàn bộ hồ sơ việc làm, học tập để làm bằng chứng nếu sau này muốn xin lại TR.
⚠ Lưu ý
TR không bảo đảm quyền quay lại sau khi rời đi lâu.
Nếu mục tiêu là quay lại Thụy Điển lâu dài, hãy tính toán thời gian để đủ điều kiện xin PR trước khi về VN.
2️⃣ Thẻ cư trú vĩnh viễn (Permanent Residence Permit – PR)
Đặc điểm
Cho phép sống và làm việc ở Thụy Điển không giới hạn thời gian.
Mất hiệu lực nếu ở ngoài Thụy Điển trên 2 năm liên tục (trừ khi có lý do đặc biệt và xin bảo lưu).
Quyền lợi khi về VN
Vẫn có thể quay lại Thụy Điển nếu PR còn hiệu lực.
Có thể nhận lương hưu nếu đã đóng đủ, kể cả khi sống ở VN (cần báo địa chỉ với Pensionsmyndigheten).
Không được hưởng trợ cấp thất nghiệp hoặc bảo hiểm y tế công cộng khi không cư trú thực tế.
Việc cần làm trước khi về
Báo rời Thụy Điển với Skatteverket (flyttanmälan).
Báo địa chỉ mới với:
Pensionsmyndigheten: để nhận lương hưu/tiền bảo hiểm.
Försäkringskassan: ngừng bảo hiểm y tế công cộng.
Lưu bằng chứng cư trú (hợp đồng thuê, giấy thuế…) phòng trường hợp cần chứng minh thời gian cư trú khi quay lại.
Ghi nhớ thời gian rời Thụy Điển để không quá 2 năm liên tục.
⚠ Lưu ý
Nếu dự định ở VN lâu hơn 2 năm, nên xin bảo lưu PR hoặc xem xét xin quốc tịch Thụy Điển trước khi về.
3️⃣ Quốc tịch Thụy Điển
Đặc điểm
Quyền lợi cao nhất, không phụ thuộc vào thời gian ở ngoài Thụy Điển.
Được bảo hộ lãnh sự của Thụy Điển ở mọi quốc gia.
Quyền lợi khi về VN
Tự do quay lại Thụy Điển bất cứ lúc nào.
Vẫn nhận lương hưu và các quyền lợi từ Thụy Điển nếu đủ điều kiện.
Được hỗ trợ đầy đủ từ Đại sứ quán/LSQ Thụy Điển (mất hộ chiếu, khẩn cấp…).
Việc cần làm trước khi về
Báo rời Thụy Điển với Skatteverket.
Báo địa chỉ mới với Pensionsmyndigheten và Försäkringskassan nếu nhận trợ cấp/lương hưu.
Gia hạn hộ chiếu Thụy Điển nếu sắp hết hạn (đỡ phải làm từ VN).
⚠ Lưu ý
Nếu song tịch VN–SE: Kiểm tra quy định của Việt Nam về nhập cảnh và cư trú dài hạn.
Nếu bỏ quốc tịch VN: sẽ cần visa hoặc giấy tạm trú khi ở lâu tại VN.
Bảng so sánh nhanh
Tiêu chí | TR (Tạm thời) | PR (Vĩnh viễn) | Quốc tịch SE |
Quyền quay lại Thụy Điển | Hạn chế, phụ thuộc thời hạn thẻ | Trong vòng 2 năm | Không giới hạn |
Nhận lương hưu khi ở VN | Không/Hiếm | Có (nếu đủ điều kiện) | Có |
Hỗ trợ từ ĐSQ khi ở VN | Giới hạn | Có (giới hạn) | Có (đầy đủ) |
Bị mất quyền cư trú nếu rời lâu | Hết hạn thẻ | Sau 2 năm | Không |
Kinh nghiệm & mẹo thực tế khi Về Việt Nam sinh sống
Luôn lưu hồ sơ thuế, việc làm, cư trú – sau này xin lại thẻ hoặc PR sẽ cần.
Nếu chưa có quốc tịch, hãy tính toán để xin trước khi về VN lâu dài.
Dùng email và địa chỉ liên lạc quốc tế ổn định để nhận thư từ cơ quan Thụy Điển.
Khi nhận lương hưu ở VN, nên mở tài khoản ngân hàng quốc tế hoặc có dịch vụ chuyển tiền từ Thụy Điển.
Hãy đảm bảo các giấy tờ trước khi về Việt Nam sinh sống
Về Việt Nam tạm thời, cần lưu ý gì theo thời gian
1. Nguyên tắc chung từ Skatteverket
Theo Luật đăng ký dân số (Folkbokföringslagen):
Bạn phải báo rời Thụy Điển nếu dự định ở nước ngoài hơn 12 tháng.
Nếu ở dưới 12 tháng, bạn không cần báo rời, vẫn giữ nguyên dân cư, personnummer, BankID, bảo hiểm, v.v.
2. So sánh theo thời gian ở nước ngoài
Tiêu chí | Dưới 12 tháng | Trên 12 tháng & dưới 24 tháng | Trên 24 tháng |
Quy định về dân cư | Vẫn là cư dân Thụy Điển | Phải báo rời Thụy Điển nếu dự định ở ngoài >12 tháng | Xem như rời hẳn Thụy Điển |
Ảnh hưởng đến personnummer & BankID | Giữ nguyên, không bị ngưng | Personnummer tạm “đóng băng”, BankID ngưng | Personnummer bị ngưng lâu dài, có thể cần xác minh lại |
Quyền lợi bảo hiểm/y tế | Vẫn hợp lệ (Försäkringskassan) | Mất bảo hiểm y tế Thụy Điển | Phải dùng bảo hiểm quốc tế hoặc Việt Nam |
Khai thuế & trợ cấp | Vẫn khai thuế, nhận trợ cấp bình thường | Không còn nghĩa vụ/được hưởng thuế tại SE | Mất mọi quyền lợi thuế và phúc lợi |
Khả năng bị utskriven | ❌ Không | ⚠️ Có thể, nếu không báo | ✅ Bị utskriven chính thức |
3. Ảnh hưởng chi tiết theo loại giấy phép cư trú
A. Temporary Residence Permit (TR) – Giấy phép tạm trú
(Visa học, làm việc, đoàn tụ ngắn hạn...)
Thời gian ở ngoài Thụy Điển | Ảnh hưởng |
Dưới 12 tháng | Không ảnh hưởng, vẫn hợp lệ. Tuy nhiên, nếu vắng mặt quá lâu mà không lý do chính đáng (ví dụ nghỉ học, nghỉ làm), khi gia hạn visa có thể bị từ chối. |
Trên 12 tháng | Có nguy cơ bị coi là “rời khỏi Thụy Điển”, visa có thể mất hiệu lực. Khi quay lại phải xin lại TR mới từ đầu. |
Trên 24 tháng | Gần như chắc chắn visa hết giá trị; hồ sơ cũ không còn hiệu lực để quay lại. |
📌 Lưu ý:Mọi TR đều gắn với “mục đích cư trú”. Nếu bạn rời Thụy Điển mà không duy trì học tập/làm việc, Migrationsverket có thể xem bạn đã từ bỏ mục đích cư trú.
B. Permanent Residence Permit (PR) – Giấy phép định cư vĩnh viễn
(Uppehållstillstånd – Permanent)
Thời gian ở ngoài Thụy Điển | Ảnh hưởng |
Dưới 12 tháng | Không ảnh hưởng. |
Trên 12 tháng & dưới 24 tháng | Nếu chỉ ở ngoài tạm thời (có lý do chính đáng: chăm người thân, học ngắn hạn...), PR vẫn giữ được, nhưng nên báo cho Migrationsverket. |
Trên 24 tháng liên tục | PR sẽ bị mất hiệu lực. Khi quay lại, bạn phải xin lại visa định cư từ đầu. |
📌 Cách giữ PR khi ở nước ngoài lâu: Nếu bạn phải ở ngoài Thụy Điển lâu vì lý do đặc biệt (bệnh, công tác, chăm người thân...), bạn có thể xin phép giữ PR trước khi rời đi, bằng đơn gửi Migrationsverket – “Ansökan om att få behålla permanent uppehållstillstånd”.
C. Quốc tịch Thụy Điển (Svenskt medborgarskap)
(Đây là mức ổn định nhất)
Thời gian ở ngoài Thụy Điển | Ảnh hưởng |
Dưới 12 tháng | Không ảnh hưởng. |
Trên 12 – 24 tháng | Không ảnh hưởng đến quốc tịch, nhưng có thể bị utskriven khỏi dân cư nếu ở ngoài >12 tháng mà không báo. |
Trên 24 tháng | Vẫn giữ quốc tịch Thụy Điển. Tuy nhiên, bạn không còn là cư dân dân sự – phải đăng ký lại (folkbokföra dig igen) khi quay lại. |
📌 Quốc tịch Thụy Điển không bị mất dù bạn ở nước ngoài 10–20 năm, trừ khi bạn xin quốc tịch khác trước năm 2001 (hiện nay song tịch được chấp nhận).
4. Tác động phụ cần lưu ý
💳 BankID và tài khoản ngân hàng
Nếu bị utskriven, BankID sẽ ngừng hoạt động (vì không còn địa chỉ hợp lệ).
Ngân hàng có thể yêu cầu xác minh lại cư trú khi bạn quay lại.
Một số người giữ tài khoản nhờ vẫn có hợp đồng thuê nhà hoặc địa chỉ người thân — nhưng đây chỉ là giải pháp tạm.
🏥 Bảo hiểm y tế & Försäkringskassan
Chỉ những ai cư trú thực tế ở Thụy Điển mới được hưởng bảo hiểm công.
Nếu bạn ở ngoài >12 tháng mà không khai báo, Försäkringskassan có thể truy thu hoặc đòi hoàn lại tiền trợ cấp (vd: sjukpenning, föräldrapenning...).
Khi quay lại, bạn phải đăng ký lại để phục hồi quyền bảo hiểm.
💰 Thuế (Skatteverket & Skattestatus)
Nếu bạn rời Thụy Điển chính thức, bạn sẽ được xếp vào dạng “begränsat skattskyldig” – tức chỉ nộp thuế cho thu nhập phát sinh ở Thụy Điển (nếu có).
Khi quay lại, bạn khai lại dân cư và tự động trở về dạng “obegränsat skattskyldig”.
5. Gợi ý cho từng tình huống cụ thể
Trường hợp | Nên làm gì | Ghi chú |
Về Việt Nam dưới 12 tháng | Không cần báo rời Thụy Điển. Giữ mọi quyền lợi. | Giữ địa chỉ, tiếp tục đóng bảo hiểm/y tế. |
Về 14–18 tháng (tạm thời) | Báo rời Thụy Điển để tuân luật, nhưng có thể xin tạm giữ PR. | Khi quay lại, đăng ký lại dân cư. |
Về trên 24 tháng | Xem như rời hẳn Thụy Điển. PR mất hiệu lực nếu không xin giữ trước. | Khi quay lại phải nộp hồ sơ lại từ đầu. |
Có quốc tịch Thụy Điển | Không bị ảnh hưởng quyền cư trú, chỉ cần đăng ký lại khi quay về. | Nên báo Skatteverket khi rời đi để tránh vấn đề thuế. |
6. Kết luận tổng quát
Tiêu chí | < 12 tháng | 12–24 tháng | > 24 tháng |
Có cần báo Skatteverket? | ❌ Không cần | ✅ Có | ✅ Có |
Có bị utskriven không? | ❌ Không | ⚠️ Có thể | ✅ Có |
Giữ được PR không? | ✅ Có | ⚠️ Có thể, nếu có lý do và xin giữ | ❌ Mất nếu không xin giữ trước |
Giữ được TR không? | ⚠️ Có thể, nếu vẫn duy trì mục đích cư trú | ❌ Mất | ❌ Mất |
Giữ quốc tịch Thụy Điển không? | ✅ Có | ✅ Có | ✅ Có |
Cần đăng ký lại khi quay lại? | ❌ Không | ✅ Có | ✅ Có |
Nguồn tham khảo chính thức
Skatteverket: Flytta utomlands
Migrationsverket: Behålla permanent uppehållstillstånd
Försäkringskassan: Bosatt i Sverige
08/2025 - Chia Sẻ Thụy Điển
----------------------------------
Câu hỏi từ bạn đọc
Khi về VN sinh sống, nên giữ nguyên lương hưu hay tìm cách nhận sớm ngay khi về?
--> Link câu trả lời
Khi sống ở VN và có quốc tịch Thụy Điển, có thể nhận hỗ trợ gì từ Đại sứ quán Thụy Điển tại VN?
--> Link câu trả lời
Comments