Khám phá “giờ rảnh” của người Phần: Chill kiểu nào cho chất?

Bạn có bao giờ tự hỏi: người Phần Lan — xứ sở của rừng, hồ và mùa đông dài — họ làm gì khi không phải đi làm? Thú vị lắm đó! Mình lùng thông tin, “vọc” số liệu, trò chuyện với vài bạn Phần Lan — và đây là những hoạt động giải trí, sở thích, thói quen “giờ vàng” mà bạn có thể bắt gặp trên đất nước của sauna và sisu.

1. Học tiếp, không nghỉ — “Lifelong learning” là gu của Phần Lan

Ở Phần Lan, học không chỉ dành cho lớp trẻ. Có đến 181 trung tâm giáo dục dành cho người lớn (adult education centres) trải khắp nước — bạn muốn học tiếng, IT, vẽ, thủ công, làm bánh hay chăm sóc sức khỏe — là có thể “đăng ký” dễ dàng. Khoảng >10% người Phần Lan mỗi năm tham gia các khoá học do nhà nước hoặc địa phương trợ giá.

Mình từng nghe bạn Phần Lan nói: “Ở đây, nếu bạn không ‘phát triển’ là bạn bị bỏ lại”. Chính phủ và xã hội ưu tiên cơ hội học lại, học mới — đặc biệt trong kỷ nguyên thay đổi nghề nghiệp liên tục.

Và thú vị là: môn nghệ thuật và thủ công rất được yêu thích — khoảng 25% người độ tuổi 18–64 trong các khoá học không lấy bằng chọn học nghệ thuật/mỹ thuật, âm nhạc hoặc làm đồ thủ công.

2. Những hoạt động rảnh rỗi “đinh” của người Phần Lan

Dưới đây là bảng những hoạt động giải trí phổ biến — và bình luận “kiểu người trẻ Việt nhìn vào”:

Hoạt động	Tỉ lệ (%)	Cảm nhận
Đọc sách	~56%	Vâng, đến giờ rảnh họ “cắm mặt vào sách” — nếu bạn sang, mang theo Kindle là hợp lý.
Đi bộ	~49%	Dạo rừng, đi công viên — rất dễ để thấy ai cũng mang giày thể thao ra dạo.
Tập thể dục ngoài trời / vận động thiên nhiên	~48%	Skating, chạy, đi bộ đường dài — Phần Lan là thiên đường cho yêu thiên nhiên.
Du lịch quốc tế	~36%	Nghĩa là người Phần Lan… biết “xách vali ra sân bay” không ít đâu!
Giải ô chữ / Sudoku	~32%	“Cày” trí não nhẹ nhàng sau giờ làm — nghe cũng giống một kiểu thiền.
Du lịch nội địa (trong Phần Lan)	~31%	Khám phá hồ, thung lũng, cắm trại… đất nước nhiều thiên nhiên mà.
Nghỉ ở cottage mùa hè	~28%	Mỗi gia đình Phần Lan thường có “kesämökki” — nhà nghỉ mùa hè bên hồ.
Học tự truyện / tự nghiên cứu	~27%	Bạn muốn học thêm cái gì — họ sẽ tìm cách học nó.
Nấu ăn như hobby	~25%	Bếp núc không phải chỉ vì no, mà vì thích, sáng tạo.
Làm vườn	~24%	Ai nói Phần Lan lạnh là không làm vườn? Họ vẫn trồng rau, hoa mùa ấm.

Nếu bạn sợ đến Phần Lan sẽ “chẳng biết làm gì”, đừng lo — bạn sẽ có thể thử hết từ đọc sách, nấu ăn, học vẽ, tới dạo rừng, rồi tối ngồi ô chữ thư giãn.

3. Thể thao & giải trí “ngoài đường”: từ ice hockey đến esports

Bóng đá & khúc côn cầu — “bộ đôi quốc dân”

• Khúc côn cầu (ice hockey) là vua trong trái tim người Phần Lan — họ xem trận khúc côn cầu như người Việt xem bóng đá. Tỉ lệ người xem khúc côn cầu cao nhất trong các môn thể thao phổ biến.

• Bóng đá tuy không “thống trị” nhưng số người chơi rất lớn, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên.

Esports & trò chơi điện tử

Trẻ Phần Lan cũng “bấm phím” mạnh — với lứa tuổi 18–29, esports có thứ hạng cực kỳ cao, chỉ sau khúc côn cầu về mức độ quan tâm trong khảo sát năm 2017.

Disc Golf – môn thể thao “rẽ lối”

Một điều thú vị là Disc Golf — môn ném đĩa giống như “golf bằng đĩa bay” — đang bùng nổ tại Phần Lan. Đây là môn phát triển nhanh nhất, thậm chí nhiều người nói Phần Lan là “thiên đường disc golf”.

À, và còn một thú “mạo hiểm mùa đông” — bơi trong hồ băng (ice swimming / avanto) — nhúng mình vào nước lạnh giữa mùa đông sau sauna — là trải nghiệm wellness rất được ưa chuộng, đặc biệt với giới trẻ tìm cảm giác “vươn lên”.

4. Làm từ thiện & việc cộng đồng: khi “giờ rảnh” cũng là cơ hội cống hiến

Người Phần Lan không chỉ biết chill — họ còn biết cho đi:

• Khoảng 1/3 người trên 15 tuổi đã làm việc tình nguyện ít nhất một lần trong 12 tháng vừa qua: từ quyên góp, huấn luyện thể thao, đến hỗ trợ người già cô đơn.

• Hơn 54% người trên 10 tuổi tham gia hoạt động của các hội nhóm, hiệp hội, câu lạc bộ — từ câu lạc bộ cắm trại, hội nghệ thuật, câu lạc bộ thể thao đến hoạt động cộng đồng.

• Việc ký tên vào kiến nghị người dân, tham gia quyết định cộng đồng — cũng rất thường gặp và được khuyến khích.

Cứ tưởng người Phần Lan lạnh lùng? Không đâu — họ “ấm áp” bằng cách dành thời gian giúp người khác.

5. Du lịch & “rời đô” trong nước — khám phá không giới hạn

Phần Lan có địa hình “rừng + hồ + đảo + bắc cực quang” — nên du lịch nội địa cực kỳ phổ biến:

• Khoảng 31% người Phần Lan từng du lịch trong đất nước trong năm khảo sát.

• Chưa kể 36% du lịch ra nước ngoài — rất nhiều người “dự trữ” kỳ nghỉ để đi châu Âu, Á, hoặc thậm chí qua VN chơi.

• Và không thể thiếu: nhà nghỉ mùa hè bên hồ (summer cottage) — khoảng 28% dành thời gian ở “mökit” (nhà gỗ nhỏ) để rời xa đô thị và kết nối với thiên nhiên.

6. Những bình luận của bạn bè mình khi nói: “Nếu bạn sang Phần Lan…”

• Nếu bạn sang Phần Lan và muốn “ở không”, hãy chuẩn bị: sách, suy nghĩ sáng tạo và ý chí muốn học cái mới — vì không bao giờ hết việc để làm.

• Nếu bạn nghiện thể thao, hãy chọn khúc côn cầu hoặc thử disc golf — bạn có thể bị “dính” vào môn đó mất.

• Muốn thử “thích nghi vào mùa đông”? Thử ice swimming + sauna = combo “xót tim nhưng đã đời”.

• Bạn không ăn chay? Có thể tham gia nấu ăn hobby, học lớp ẩm thực quốc tế — ở Phần Lan ai cũng thích ăn & thử món mới.

• Nếu bạn muốn kết nối với cộng đồng — hãy thử gia nhập một hiệp hội, câu lạc bộ, làm tình nguyện — bạn sẽ có bạn mới nhanh hơn tưởng tượng.

Chúc bạn enjoy những thứ này như người Phần!

05/2025 - Emmy