top of page

Điểm Tin Thứ 2

  • Lái xe khi buồn ngủ – tưởng vô hại nhưng có thể bị phạt tù!

  • Đại học Lund lập kỷ lục với hơn 31.000 đơn đăng ký từ sinh viên quốc tế!

  • Tỷ lệ trượt sát hạch lái xe tăng cao tại Thụy Điển – Những nơi bạn nên tránh khi thi!

  • Swish gặp sự cố kỹ thuật – Ngân hàng Trung ương Thụy Điển cảnh báo rủi ro độc quyền

  • 7-Eleven không còn là nhà tài trợ chính của Copenhagen Pride

  • Đan Mạch muốn xây dựng “siêu nhà máy AI” của EU

  • Đan Mạch dẫn đầu thế giới trong cuộc chiến chống kháng kháng sinh

  • Đan Mạch cân nhắc tịch thu tàu chở dầu Nga

Tại Phần Lan:

  • Finnair tiếp tục hủy chuyến vì đình công tại sân bay Helsinki

  • Tổ chức Aivoliitto nộp đơn phá sản vì sai phạm tài chính nghiêm trọng

  • UPM hủy dự án nhà máy nhiên liệu sinh học tỷ euro tại Rotterdam – Thị trường đang “ảm đạm”

  • Nợ vì chi phí nhà ở tăng vọt tại Phần Lan – Người trẻ đối mặt nguy cơ bị trục xuất

  • Na Uy: Số ca nghỉ ốm do bệnh tâm thần giảm – Tín hiệu tích cực cho sức khỏe cộng đồng

  • Oslo – Thủ đô ít hạnh phúc nhất trong khu vực Scandinavia?

  • Càng chú trọng hình ảnh trên mạng xã hội, sức khỏe tinh thần càng bị ảnh hưởng

  • Na Uy muốn dán nhãn rõ ràng hơn cho thực phẩm siêu chế biến – Vì sức khỏe cộng đồng!


Chi tiết các sự kiện được cập nhật bên dưới.


Tại Thụy Điển:

Lái xe khi buồn ngủ – tưởng vô hại nhưng có thể bị phạt tù!

Lái xe trong tình trạng mệt mỏi đang trở thành một trong những rủi ro bị đánh giá thấp nhất trên đường. Dù ảnh hưởng đến khả năng tập trung và phản xạ tương tự như khi say rượu, nhiều người vẫn xem nhẹ và tiếp tục điều khiển phương tiện khi buồn ngủ.


Theo cảnh sát Henrik Malm, việc lái xe khi mệt có thể bị xem là hành vi “vô trách nhiệm trong giao thông” nếu gây ra hoặc suýt gây ra tai nạn. Hình phạt có thể dao động từ phạt tiền đến án tù.


Viện nghiên cứu giao thông Thụy Điển (VTI) cho biết, mệt mỏi có thể là nguyên nhân của 25–40% các vụ tai nạn giao thông – tức là gần một nửa số vụ có thể tránh được nếu tài xế nghỉ ngơi đầy đủ.


Dù vậy, vấn đề này vẫn chưa được nhìn nhận nghiêm túc như việc sử dụng điện thoại hay uống rượu khi lái xe. Malm nhấn mạnh rằng đã đến lúc cần thay đổi nhận thức: chỉ một khoảnh khắc mất tập trung cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cả về pháp lý lẫn tinh thần.



Đại học Lund lập kỷ lục với hơn 31.000 đơn đăng ký từ sinh viên quốc tế!

Đại học Lund (Thụy Điển) đã lập kỷ lục mới với hơn 31.000 đơn đăng ký từ sinh viên quốc tế cho kỳ học mùa thu năm nay – lần đầu tiên vượt mốc 30.000. Cụ thể, có 31.947 đơn đăng ký cho khoảng 5.500 suất học tại các chương trình quốc tế của trường, theo đài truyền hình công cộng SVT.


Tổng thể, số lượng đơn đăng ký vào các chương trình quốc tế tại các trường đại học Thụy Điển đã tăng 16% so với năm trước. Đại học Lund dẫn đầu danh sách, vượt qua các trường danh tiếng khác như Đại học Uppsala, Đại học Stockholm và Viện Công nghệ Hoàng gia KTH.


Các quốc gia có số lượng ứng viên nhiều nhất vào Đại học Lund bao gồm: Trung Quốc (1.777), Nigeria (1.659), Bangladesh (1.190), Đức (1.059), Ấn Độ (1.013), Hà Lan (836), Hoa Kỳ (804) và Indonesia (775).


Tỷ lệ trượt sát hạch lái xe tăng cao tại Thụy Điển – Những nơi bạn nên tránh khi thi!

Theo báo cáo mới nhất từ Cơ quan Giao thông Thụy Điển (Trafikverket), trong năm 2024 đã có khoảng 290.000 bài thi sát hạch lái xe hạng B được thực hiện, nhưng chỉ 44,5% thí sinh vượt qua kỳ thi tính đến cuối tháng 4 năm 2025. Đây là con số thấp kỷ lục, khiến nhiều chuyên gia lo ngại.


Một số khu vực có tỷ lệ trượt cao nhất bao gồm Helsingborg, Farsta và Kristianstad – nơi có đến 65% thí sinh bị đánh trượt. Đặc biệt, tại Järfälla, chỉ 3 trong số 10 người thi đậu. Theo bà Maria Prole từ Hiệp hội Đào tạo Lái xe Thụy Điển (STR), xu hướng này đã kéo dài nhiều năm, đặc biệt phổ biến ở các thành phố lớn và khu vực phía nam.


Ngược lại, Luleå là nơi có tỷ lệ đậu cao nhất với 60% thí sinh vượt qua kỳ thi. Nguyên nhân được cho là do văn hóa học lái xe tại đây – người dân thường xuyên tham gia các khóa học tại trường dạy lái xe, trái ngược với xu hướng tự học ở miền nam.


Ngoài ra, yếu tố kinh tế - xã hội cũng ảnh hưởng đến kết quả thi. Tuy nhiên, đại diện từ Trafikverket khẳng định bài thi là như nhau trên toàn quốc, và sự chuẩn bị của thí sinh mới là yếu tố quyết định.



Swish gặp sự cố kỹ thuật – Ngân hàng Trung ương Thụy Điển cảnh báo rủi ro độc quyền

Ngân hàng Trung ương Thụy Điển (Riksbanken) đã bày tỏ lo ngại về sự phụ thuộc quá lớn vào ứng dụng thanh toán kỹ thuật số Swish, sau khi dịch vụ này gặp hơn 180 sự cố trong năm qua – bao gồm một lần ngừng hoạt động gần ba giờ vào thứ Năm vừa rồi.


“Elin Ritola, trưởng bộ phận phân tích và đổi mới thanh toán của Riksbanken, cho biết: “Nếu chỉ có một nhà cung cấp chính, thì sẽ không có nhiều lựa chọn khi dịch vụ đó gặp sự cố.”


Swish hiện có hơn 8,5 triệu người dùng tại Thụy Điển và được đồng sở hữu bởi các ngân hàng lớn của nước này, cùng với ứng dụng định danh điện tử BankID.


Tuy nhiên, Hiệp hội Ngân hàng Thụy Điển cho rằng việc tăng cạnh tranh không nhất thiết giải quyết được vấn đề. “Dù ai vận hành dịch vụ thì cũng sẽ phải đối mặt với những thách thức tương tự, chẳng hạn như các cuộc tấn công mạng,” tổ chức này cho biết qua email gửi đến SVT.



Tại Đan Mạch:

7-Eleven không còn là nhà tài trợ chính của Copenhagen Pride

Chuỗi cửa hàng tiện lợi 7-Eleven sẽ không tiếp tục giữ vai trò nhà tài trợ chính cho sự kiện Copenhagen Pride năm nay, theo thông tin từ DetailWatch.


Tuy không còn là nhà tài trợ chính, 7-Eleven vẫn tiếp tục đồng hành cùng sự kiện bằng cách bán vòng tay Pride tại các cửa hàng, toàn bộ doanh thu sẽ được chuyển đến Copenhagen Pride. Ông Jesper Østergaard, Giám đốc điều hành 7-Eleven Đan Mạch, xác nhận điều này trong một tuyên bố gửi đến hãng tin Ritzau.


“Chúng tôi chọn lùi lại một bước nhỏ và trở thành nhà tài trợ thay vì nhà tài trợ chính. Trên thực tế, chúng tôi vẫn hỗ trợ bằng việc bán vòng tay Pride tại cửa hàng,” ông nói.


Ông cũng nhấn mạnh rằng 7-Eleven đã đồng hành cùng Copenhagen Pride suốt 11 năm qua và luôn tôn trọng những giá trị mà sự kiện này đại diện.


Ông Benjamin Hansen, Chủ tịch Copenhagen Pride, cho biết sự thay đổi này không có gì kịch tính. “Hằng năm, chúng tôi đều trao đổi với các đối tác về mức độ hợp tác. Năm nay, 7-Eleven chuyển từ đối tác chính sang đối tác thông thường – điều này hoàn toàn bình thường,” ông chia sẻ.


Được biết, năm ngoái Copenhagen Pride đã mất gần một nửa số nhà tài trợ sau khi công bố kế hoạch đặt câu hỏi cho các đối tác về hoạt động liên quan đến Israel và Palestine – một động thái sau đó đã bị rút lại. Các công ty lớn như Novo Nordisk, Mærsk, Google Đan Mạch, Danske Bank và DHL đều đã rút lui khỏi danh sách tài trợ.


Đan Mạch muốn xây dựng “siêu nhà máy AI” của EU

Bộ trưởng Kỹ thuật số Caroline Stage cho biết Đan Mạch đang nỗ lực để trở thành nơi đặt một trong năm “AI-gigafabrikker” – các siêu trung tâm dữ liệu AI mà EU dự kiến xây dựng từ năm 2026. Đây là một phần trong chiến lược giúp châu Âu bắt kịp Mỹ và Trung Quốc trong cuộc đua công nghệ trí tuệ nhân tạo.


Cùng với công ty DCAI – đơn vị sở hữu siêu máy tính AI Gefion – Đan Mạch sẽ gửi đề xuất lên Ủy ban châu Âu để giành quyền đăng cai một trong các nhà máy này. Theo bà Stage, Đan Mạch có lợi thế về năng lượng xanh và nguồn nhân lực chất lượng cao, từng có kinh nghiệm vận hành các trung tâm dữ liệu lớn.


Một AI-gigafabrik sẽ được trang bị tới 100.000 chip AI hiện đại, gấp bốn lần so với các trung tâm hiện tại, và có thể tiêu thụ lượng điện tương đương 1–2 triệu hộ gia đình. Dù vậy, các chuyên gia cho rằng việc đặt nhà máy ở đâu không quá quan trọng, miễn là có kết nối internet mạnh.


Tuy nhiên, DCAI lập luận rằng Đan Mạch đã có sẵn hạ tầng phù hợp và có thể đóng vai trò dẫn đầu trong phát triển AI tại châu Âu. Việc xây dựng nhà máy tại đây cũng giúp đảm bảo dữ liệu được xử lý theo tiêu chuẩn và giá trị châu Âu.


Đan Mạch dẫn đầu thế giới trong cuộc chiến chống kháng kháng sinh

Một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí PLOS Global Public Health cho thấy Đan Mạch đang đi đầu toàn cầu trong nỗ lực chống lại kháng kháng sinh – một trong những mối đe dọa sức khỏe lớn nhất hiện nay. Theo WHO, khoảng 1,7 triệu người chết mỗi năm vì kháng thuốc, và con số này có thể tăng lên 10 triệu vào năm 2050 nếu không có hành động quyết liệt.


Nghiên cứu theo dõi 73 quốc gia và kết luận rằng càng hành động mạnh mẽ, hiệu quả càng rõ rệt. Đan Mạch được đánh giá là quốc gia có nhiều nỗ lực nhất trong năm qua, nhờ vào việc giảm sử dụng kháng sinh trong y tế và nông nghiệp, cũng như kiểm soát chặt chẽ việc kê đơn.


Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng không một quốc gia nào có thể tự mình giải quyết vấn đề này. Bởi vi khuẩn không quan tâm đến biên giới, và kháng thuốc có thể lan truyền qua tiếp xúc, ho, thậm chí là qua môi trường.


Dù tiêu thụ kháng sinh ở người đã giảm mạnh sau đại dịch COVID-19, ngành chăn nuôi – đặc biệt là ngành nuôi heo – vẫn sử dụng lượng lớn thuốc. Năm 2023, ngành này tiêu thụ khoảng 73 tấn kháng sinh, tăng nhẹ so với năm trước.


Đan Mạch cân nhắc tịch thu tàu chở dầu Nga

Ngoại trưởng Đan Mạch Lars Løkke Rasmussen cho biết nước này đang xem xét khả năng tịch thu các tàu chở dầu thuộc “hạm đội bóng tối” của Nga – những tàu bị nghi ngờ vi phạm lệnh trừng phạt và gây nguy cơ môi trường khi đi qua các eo biển Đan Mạch.


Dù đã siết chặt kiểm soát, Đan Mạch vẫn ghi nhận nhiều tàu chở dầu Nga hoạt động đáng ngờ. Ông Rasmussen nhấn mạnh cần có biện pháp mạnh hơn để ngăn chặn nguồn thu từ dầu mỏ – yếu tố quan trọng trong nền kinh tế chiến tranh của Nga.


Tuần tới, ông sẽ triệu tập cuộc họp với các ngoại trưởng từ các nước quanh biển Baltic, Anh và Hà Lan để bàn về khả năng tịch thu các tàu không đăng ký, không có quốc tịch rõ ràng hoặc thiếu bảo hiểm – những tàu bị xem là mối đe dọa môi trường nghiêm trọng.


Đại sứ Nga tại Đan Mạch đã phản đối mạnh mẽ kế hoạch này, gọi đó là hành động “hải tặc” và cảnh báo hậu quả nếu cản trở hoạt động của các tàu Nga.


Tại Phần Lan:

Finnair tiếp tục hủy chuyến vì đình công tại sân bay Helsinki

Hãng hàng không Phần Lan Finnair thông báo sẽ hủy khoảng 50 chuyến bay tại sân bay Helsinki vào thứ Hai, ngày 2 tháng 6, do ảnh hưởng từ cuộc đình công có chọn lọc của Liên đoàn Công nhân Hàng không Phần Lan (IAU).


Trước đó, vào thứ Sáu và đầu tháng 5, các cuộc đình công tương tự cũng đã khiến nhiều chuyến bay bị hủy. Ước tính khoảng 3.600 hành khách bị ảnh hưởng bởi các chuyến bay bị hủy lần này. Finnair cho biết sẽ sắp xếp các chuyến bay thay thế cho hành khách bị ảnh hưởng.


Do đình công ảnh hưởng đến cả khâu xử lý hành lý, hãng khuyến cáo hành khách nên đến sân bay sớm và mang theo các vật dụng quan trọng như thuốc men trong hành lý xách tay.



Tổ chức Aivoliitto nộp đơn phá sản vì sai phạm tài chính nghiêm trọng

Theo báo Turun Sanomat, ban lãnh đạo tổ chức Aivoliitto đã nộp đơn xin phá sản sau khi bị yêu cầu hoàn trả 85.000 euro tiền trợ cấp nhà nước. Khoản tài trợ này được cấp cho dự án “Koppi arjesta – Kỹ năng tài chính phục hồi” dự kiến triển khai trong năm nay.


Nguyên nhân hoàn trả là do các vấn đề tài chính nghiêm trọng mà cơ quan hỗ trợ tổ chức xã hội và y tế Stea phát hiện trong quá trình kiểm tra việc sử dụng ngân sách. Cơ quan Dịch vụ Tư pháp và Bộ Tư pháp Phần Lan đã yêu cầu Aivoliitto giải trình, nhưng cuối cùng quyết định thu hồi toàn bộ khoản trợ cấp.


Theo báo Helsingin Sanomat, Aivoliitto đã sử dụng tiền trợ cấp để tài trợ cho công ty con Aivoliiton Palvelut – một đơn vị đang hoạt động thua lỗ.


Aivoliitto là tổ chức được thành lập từ năm 1977, chuyên hỗ trợ những người từng bị đột quỵ và các vấn đề liên quan đến tuần hoàn não.


UPM hủy dự án nhà máy nhiên liệu sinh học tỷ euro tại Rotterdam – Thị trường đang “ảm đạm”

Tập đoàn lâm nghiệp UPM của Phần Lan đã quyết định dừng toàn bộ kế hoạch xây dựng nhà máy nhiên liệu sinh học thứ hai tại cảng Rotterdam (Hà Lan), sau khi tiến hành đánh giá kỹ lưỡng về mặt kỹ thuật, thương mại và chiến lược. Dự án từng được công bố vào năm 2021 với quy mô đầu tư hàng tỷ euro.


Nguyên nhân chính là do thị trường nhiên liệu sinh học đang rơi vào tình trạng dư cung nghiêm trọng. Nhiều dự án tương tự trên toàn cầu đang gặp khó khăn về tài chính và khả năng triển khai. Quyết định của UPM cũng phản ánh những thách thức mà các công ty như Neste – một tên tuổi lớn trong ngành – đang phải đối mặt.


Ngoài ra, các yếu tố chính trị và quy định pháp lý, đặc biệt tại Mỹ và EU, đang tạo ra nhiều bất ổn cho ngành. Tuy nhiên, vẫn có hy vọng nhỏ trong lĩnh vực nhiên liệu sinh học dành cho hàng không nhờ các quy định mới của EU.


Việc hủy bỏ dự án tại Rotterdam sẽ giúp UPM tập trung vào nhà máy hiện có tại Lappeenranta, nơi được xem là trung tâm hoạt động nhiên liệu sinh học của công ty. Tuy nhiên, hiện chưa có kế hoạch đầu tư lớn mới cho cơ sở này.


Nợ vì chi phí nhà ở tăng vọt tại Phần Lan – Người trẻ đối mặt nguy cơ bị trục xuất

Theo công ty quản lý tín dụng Intrum, các vấn đề nợ nần liên quan đến chi phí nhà ở đang gia tăng mạnh tại Phần Lan. Đặc biệt, số lượng người trẻ tuổi rơi vào tình trạng nợ nần và bị đòi nợ do chi phí sinh hoạt đã tăng đột biến.


Trong năm qua, số vụ đòi nợ liên quan đến nhà ở ở nhóm tuổi 18–24 đã tăng hơn 170%, trong khi số người mắc nợ tăng hơn 190% so với năm 2021. Chỉ trong vài tháng đầu năm 2025, số người trẻ mắc nợ vì chi phí nhà ở đã gần bằng cả năm 2023.


Tình trạng này cũng lan sang nhóm tuổi 25–29, trong khi các nhóm trên 30 tuổi ghi nhận mức tăng chậm lại hoặc ổn định. Theo Intrum, nguyên nhân phổ biến ở người trẻ là do quên thanh toán, nhưng hậu quả có thể rất nghiêm trọng.


Tỷ lệ các vụ đòi nợ dẫn đến trục xuất cũng tăng mạnh: từ 2% năm 2022 lên tới 10% vào năm 2024. Điều này cho thấy áp lực tài chính từ chi phí nhà ở đang trở thành vấn đề xã hội đáng lo ngại.


Tại Na Uy:

Na Uy: Số ca nghỉ ốm do bệnh tâm thần giảm – Tín hiệu tích cực cho sức khỏe cộng đồng

Theo số liệu mới từ Cơ quan Thống kê Na Uy, tỷ lệ nghỉ ốm trong quý I năm 2025 gần như không thay đổi, tăng nhẹ từ 6,6% lên 6,7% so với quý trước. Tuy nhiên, số ca nghỉ ốm do người lao động tự báo cáo tăng 9,6%, chủ yếu do các đợt cảm cúm và cảm lạnh trong mùa đông.


Điểm tích cực là số ngày nghỉ ốm do bệnh tâm thần và các vấn đề cơ xương khớp đã giảm. Ông Hans Christian Holte, Giám đốc Cơ quan Lao động và Phúc lợi Na Uy (NAV), cho biết đây là tín hiệu tốt cho sức khỏe cộng đồng.


Đặc biệt, số ngày làm việc bị mất do bệnh tâm thần đã giảm 103.000 ngày so với cùng kỳ, sau khi từng tăng mạnh kể từ năm 2022.


Oslo – Thủ đô ít hạnh phúc nhất trong khu vực Scandinavia?

Theo bảng xếp hạng mới nhất từ Viện Nghiên cứu Chất lượng Cuộc sống (Institute for Quality of Life) tại Anh, Oslo – thủ đô của Na Uy – được xếp hạng là một “thành phố vàng”, nhưng vẫn đứng sau các thủ đô khác trong khu vực Scandinavia.


Cụ thể, Copenhagen (Đan Mạch) dẫn đầu bảng xếp hạng, tiếp theo là Stockholm (Thụy Điển) ở vị trí thứ 7, Helsinki (Phần Lan) ở vị trí thứ 14, trong khi Oslo chỉ đứng thứ 23.


Ngoài Oslo, một số thành phố khác của Na Uy cũng có mặt trong danh sách: Bergen xếp thứ 60, Trondheim thứ 94, còn Ålesund và Arendal lần lượt ở vị trí 107 và 108.


Giáo sư kinh tế Christian Bjørnskov, chuyên gia nghiên cứu về hạnh phúc tại Đại học Aarhus (Đan Mạch), cho biết bảng xếp hạng này dựa trên các tiêu chí phù hợp với đặc điểm của các thành phố Scandinavia như sự giàu có, sức khỏe tốt và môi trường xanh. “Nếu xét theo một nửa trong số sáu tiêu chí, các thành phố ở Scandinavia luôn có thứ hạng cao,” ông chia sẻ với đài TV 2 của Đan Mạch.


Càng chú trọng hình ảnh trên mạng xã hội, sức khỏe tinh thần càng bị ảnh hưởng

Một nghiên cứu mới do Viện Y tế Công cộng Na Uy (FHI) phối hợp với Đại học Bergen thực hiện cho thấy: thanh thiếu niên càng quan tâm đến cách họ thể hiện bản thân trên mạng xã hội, thì sức khỏe tâm thần của họ càng có xu hướng giảm sút.


Nghiên cứu khảo sát 1982 học sinh từ 13 đến 15 tuổi, sử dụng thang đo SPAUSCIS – đánh giá mức độ tự trình bày bản thân và so sánh xã hội trên mạng. Kết quả cho thấy, cả nam và nữ đều có điểm sức khỏe tâm thần thấp hơn nếu họ quá chú trọng đến hình ảnh cá nhân trên mạng xã hội. Mối liên hệ này đặc biệt rõ rệt ở nữ sinh.


Jens Christoffer Skogen, nhà nghiên cứu cao cấp tại FHI, cho biết: “Những nam sinh quan tâm nhiều đến hình ảnh của mình trên mạng có thể cảm thấy sức khỏe tâm thần kém hơn so với những người ít quan tâm hơn.”


Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng nghiên cứu không xác định được mối quan hệ nhân quả. Có thể chính sức khỏe tâm thần kém khiến các em trở nên nhạy cảm hơn với hình ảnh cá nhân trên mạng.


Skogen cho rằng kết quả này cho thấy cần có các biện pháp cụ thể nhằm giảm thiểu hành vi tự trình bày và so sánh xã hội trên mạng xã hội. Một số giải pháp được đề xuất bao gồm nâng cao nhận thức và giáo dục về tác động tiêu cực của mạng xã hội đối với sức khỏe tâm thần.



Na Uy muốn dán nhãn rõ ràng hơn cho thực phẩm siêu chế biến – Vì sức khỏe cộng đồng!

Trước thềm phiên thảo luận tại quốc hội vào thứ Hai, Đảng Trung tâm và Đảng Đỏ của Na Uy đã cùng nhau kêu gọi áp dụng quy định dán nhãn rõ ràng hơn đối với các loại thực phẩm siêu chế biến.


Nghị sĩ Geir Jørgensen (Đảng Đỏ) nhấn mạnh: “Chúng ta cần cung cấp thông tin tốt hơn cho người tiêu dùng”, đồng thời cho rằng đây là vấn đề liên quan đến cả sức khỏe cộng đồng và bất bình đẳng xã hội.


Sáng kiến này nhận được sự ủng hộ từ chuyên gia sinh học dinh dưỡng Marit Kolby, người từng so sánh ngành công nghiệp thực phẩm với ngành công nghiệp thuốc lá. Bà cho rằng: “Họ sẽ phải thích nghi.”


Chúc các bạn ngày mới vui vẻ!

Comments

bottom of page