Điểm Tin Thứ 5
- Nhật Tâm
- May 7
- 12 min read
Updated: May 8
Giá xăng Thụy Điển giảm mạnh nhờ biến động toàn cầu và OPEC "mở van"
An ninh địa chính trị là trọng tâm trong chuyến thăm Thụy Điển của Tổng thống Iceland
Mực nước ngầm ở Thụy Điển xuống thấp bất thường và có thể còn tệ hơn
Tên ngắn đang lên ngôi ở Thụy Điển !
Đan Mạch triển khai thử nghiệm suất ăn trưa học đường – 77 thành phố đã đăng ký tham gia
Khoảng cách điểm số giữa học sinh nam và nữ ở Đan Mạch gần như đã tăng gấp đôi sau 16 năm
Region Nordjylland thừa nhận sai sót: Rút ngắn thời gian chờ khám tâm lý trẻ từ 173 tuần xuống 173 ngày
Tại Phần Lan:
Nửa triệu người lao động Phần Lan được tăng lương – Giáo viên và nhân viên y tế hưởng lợi lớn
Ngoại trưởng Na Uy: Liên minh châu Âu chưa bao giờ quan trọng với Na Uy như hiện nay
Gần 10.000 thí sinh đăng ký một kỳ thi tuyển sinh đại học chung tại Phần Lan – Cải cách lớn gây lo ngại trong giới học thuật
Na Uy khẳng định: EU chưa bao giờ quan trọng đến thế!
Na Uy sẽ xem xét thiết lập kho dự trữ khẩn cấp giống Phần Lan
Viện Y tế Công cộng Na Uy lo ngại về sự gia tăng vi khuẩn kháng kháng sinh
Chi tiết các sự kiện được cập nhật bên dưới.
Tại Thụy Điển:
Giá xăng Thụy Điển giảm mạnh nhờ biến động toàn cầu và OPEC "mở van"
Người dân Thụy Điển đang hưởng lợi từ đợt giảm giá xăng mạnh nhất trong thời gian gần đây, khi giá chỉ còn khoảng 15 kronor/lít – thấp hơn gần 40% so với mức kỷ lục gần 24 kronor vào mùa hè 2022.
Nguyên nhân chủ yếu đến từ biến động toàn cầu: chiến tranh thương mại do Donald Trump khơi mào đã khiến nhu cầu dầu toàn cầu suy giảm, trong khi OPEC – đặc biệt là Saudi Arabia – đang tăng mạnh sản lượng để trừng phạt các quốc gia thành viên không tuân thủ hạn ngạch sản xuất. Một số chuyên gia còn cho rằng đây cũng là động thái nhắm tới Mỹ, quốc gia hiện là nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới.
Ngoài ra, chính phủ Thụy Điển cũng đã cắt giảm thuế xăng, góp phần đẩy giá xuống thấp hơn.\
Chuyên gia Christian Kopfer của Handelsbanken dự đoán giá xăng có thể tiếp tục giảm nếu giá dầu thô quốc tế tiếp tục lao dốc, đặc biệt nếu xuống mức 50 hoặc 30 USD/thùng – điều mà ông mô tả là “ác mộng” đối với Mỹ và cá nhân ông Trump.
Tuy nhiên, chuyên gia Ole Hvalbye từ SEB (Na Uy) cho rằng giá dầu sẽ phục hồi vào cuối năm, dao động quanh mức 65–70 USD/thùng, và có thể đạt lại 80 USD trong vài năm tới nếu thị trường quay về trạng thái cân bằng lịch sử.
An ninh địa chính trị là trọng tâm trong chuyến thăm Thụy Điển của Tổng thống Iceland
Trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Thụy Điển, Tổng thống Iceland Halla Tómasdóttir đã có cuộc gặp với Thủ tướng Ulf Kristersson, trong đó vấn đề an ninh địa chính trị nổi bật là chủ đề chính.
Mặc dù vai trò của Tổng thống Iceland chủ yếu mang tính biểu tượng, bà Tómasdóttir nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Hoa Kỳ. Bà cho rằng vị trí chiến lược của Iceland hiện nay – nằm giữa Mỹ, Nga và Trung Quốc – khiến đất nước nhỏ bé này trở thành điểm trung tâm trong bối cảnh địa chính trị mới. Iceland hiện hợp tác chặt chẽ với Mỹ, trong đó có sự hiện diện của quân đội Mỹ tại căn cứ không quân Keflavik.
Tổng thống cũng bày tỏ mong muốn giữ mối quan hệ hòa hảo với tất cả các quốc gia và hoan nghênh cuộc trưng cầu dân ý dự kiến diễn ra vào năm 2027 về việc nộp đơn gia nhập Liên minh châu Âu (EU).
Đáp lại, Thủ tướng Kristersson khẳng định Thụy Điển sẽ không can thiệp vào chính sách của quốc gia khác, nhưng nếu Iceland nộp đơn gia nhập EU, họ sẽ có một “người bạn tốt” tại Thụy Điển.
Kết thúc buổi họp báo, Tổng thống Iceland nói: “Chúng tôi là quốc gia nhỏ với những hoài bão lớn”, nhận được phản hồi đầy thiện cảm từ Thủ tướng Thụy Điển: “Câu đó hay đấy, tôi xin phép mượn lại!”.
Mực nước ngầm ở Thụy Điển xuống thấp bất thường và có thể còn tệ hơn
Cơ quan Khảo sát Địa chất Thụy Điển (SGU) cảnh báo rằng mực nước ngầm tại hầu hết các khu vực của Thụy Điển hiện đang thấp hơn bình thường – và dự kiến sẽ còn tiếp tục giảm trong những tháng tới, bất kể thời tiết có khô hay bình thường.
Nếu thời tiết hai tháng tới đặc biệt ẩm ướt, chỉ khu vực miền Nam Thụy Điển có khả năng cải thiện phần nào, nhưng mức nước vẫn sẽ dưới mức trung bình.
Chuyên gia thủy văn Carl-Erik Hjerne cho biết nguyên nhân chính là mùa xuân khô hạn, cộng với lượng mưa ít từ mùa thu và mùa đông. Đặc biệt, đảo Gotland đã phải áp dụng lệnh cấm dùng vòi tưới nước từ ngày 15/4 để ngăn ngừa tình trạng thiếu nước.
Tên ngắn đang lên ngôi ở Thụy Điển !
Bạn đang chọn tên cho em bé? Hay tò mò tên nào đang hot ở Thụy Điển? Xu hướng năm nay tại là: TÊN NGẮN, GỌN, DỄ NHỚ!
Theo thống kê mới nhất:
Các tên phổ biến nhất đều chỉ 3-4 chữ cái!
Ví dụ như:
– Ella
– Noah
– Leo
– Mio
– Liv
Lý do người Thụy Điển thích tên ngắn:
Dễ gọi, dễ viết
Nghe hiện đại và đáng yêu
Phù hợp với nhiều ngôn ngữ khác nhau
Một cái tên tuy nhỏ nhưng mang theo cả tình yêu và hy vọng của cha mẹ!
Tại Đan Mạch:
Đan Mạch triển khai thử nghiệm suất ăn trưa học đường – 77 thành phố đã đăng ký tham gia
Từ năm học 2025–2026, hàng chục nghìn học sinh tại Đan Mạch sẽ được trải nghiệm chương trình thử nghiệm suất ăn trưa học đường – một sáng kiến mới nằm trong ngân sách quốc gia giai đoạn 2025–2028, với tổng ngân sách 854 triệu kroner.
Bộ Trẻ em và Giáo dục cho biết đã có 77 thành phố và 57 trường tiểu học tư thục đăng ký tham gia. Theo kế hoạch, khoảng 26.300 học sinh mỗi năm sẽ được hưởng lợi từ chương trình này.
Các trường chỉ được tham gia với một nhóm cấp lớp: mầm non–lớp 3, lớp 4–6, hoặc lớp 7–10. Tuy nhiên, nếu là trường nhỏ (dưới 50 học sinh ở mỗi cấp), trường có thể đăng ký cho toàn bộ học sinh.
Chương trình sẽ bao gồm hai hình thức: suất ăn được tài trợ hoàn toàn (miễn phí cho phụ huynh) và suất ăn có sự đóng góp một phần từ phụ huynh. Trong trường hợp số lượng trường đăng ký vượt quá ngân sách, việc lựa chọn sẽ được tiến hành qua hình thức bốc thăm, đồng thời đảm bảo sự phân bố địa lý hợp lý.
Kết quả lựa chọn trường tham gia sẽ được thông báo trước kỳ nghỉ hè.
Khoảng cách điểm số giữa học sinh nam và nữ ở Đan Mạch gần như đã tăng gấp đôi sau 16 năm
Một phân tích mới cho thấy điểm số trung bình của học sinh nữ trong kỳ thi tốt nghiệp lớp 9 ở Đan Mạch hiện cao hơn đáng kể so với nam giới – khoảng cách này đã gần như gấp đôi từ năm 2008 đến 2024.
Cụ thể, điểm trung bình của nam sinh trong 5 môn thi bắt buộc năm 2024 là 6,7, trong khi nữ sinh đạt 7,6. Sự chênh lệch này chủ yếu đến từ hai môn thi: tiếng Đan Mạch nói và kỳ thi tích hợp môn khoa học tự nhiên – nơi hình thức thi cho phép học sinh chuẩn bị trước, vốn phù hợp hơn với phong cách học tập của nữ sinh.
Theo bà Mille Bjørk, trưởng bộ phận phân tích tại Quỹ Rockwool, hình thức thi mới này dường như ưu ái các em gái. Thực tế, hai kỳ thi trên chiếm đến 90% của mức tăng chênh lệch điểm giữa hai giới.
Tổ chức Skole og Forældre và Hiệp hội Giáo viên Đan Mạch cho rằng cách tổ chức thi hiện tại đang gây
bất lợi cho nam sinh, đồng thời chỉ ra rằng các định kiến giới trong môi trường học tập đang ảnh hưởng đến kỳ vọng và kết quả của học sinh. Bà Regitze Flannov, Chủ tịch Ủy ban Giáo dục thuộc Hiệp hội Giáo viên, nhấn mạnh rằng cần đào tạo giáo viên để nhận thức rõ hơn về thiên kiến giới và hành vi vô thức có thể ảnh hưởng đến học sinh.
Bà cũng cho rằng việc tạo ra sự khác biệt về cơ hội học tập chỉ vì giới tính là một vấn đề nghiêm trọng, và nền giáo dục cần đảm bảo rằng mọi học sinh đều có cơ hội công bằng để phát triển và thành công.
Region Nordjylland thừa nhận sai sót: Rút ngắn thời gian chờ khám tâm lý trẻ từ 173 tuần xuống 173 ngày
Vùng Nordjylland (Đan Mạch) đã thừa nhận sai lầm nghiêm trọng trong việc ước tính thời gian chờ đợi để trẻ được khám và chẩn đoán các vấn đề tâm lý như ADHD và tự kỷ. Ban đầu, nhiều gia đình được thông báo rằng thời gian chờ có thể kéo dài tới 3–4 năm. Tuy nhiên, con số thực tế chỉ là khoảng 6 tháng.
Theo giám đốc ngành tâm thần khu vực, việc thiếu nhân sự là một trong những lý do khiến họ đưa ra dự đoán quá thận trọng. Ông Jan Mainz đã công khai xin lỗi và cho biết khu vực đang lên kế hoạch khắc phục và báo cáo lại quá trình này cho ủy ban tâm thần – xã hội.
Bà Vibeke Gamst, Chủ tịch Ủy ban tâm thần và xã hội vùng Nordjylland, cho biết tình trạng này là "sự đối xử tồi tệ hiếm thấy" đối với các gia đình có trẻ cần hỗ trợ. Bà kêu gọi khu vực nhanh chóng liên hệ lại với các gia đình và cung cấp lịch hẹn thực tế hơn.
Hiện có hơn 1.000 trẻ em trong vùng vẫn đang chờ được thăm khám. Nhiều phụ huynh, như chị Mette Ejdrup – mẹ của một bé trai 6 tuổi – đã buộc phải tìm đến khu vực khác (Region Sjælland) để được hỗ trợ sớm hơn.
Tại Phần Lan:
Nửa triệu người lao động Phần Lan được tăng lương – Giáo viên và nhân viên y tế hưởng lợi lớn
Một thỏa thuận mới vừa đạt được sẽ mang lại mức tăng lương đáng kể cho khoảng 500.000 người lao động trong các khu vực công và phúc lợi tại Phần Lan, bao gồm giáo viên, y tá, bác sĩ, thủ thư và nhân viên cứu hỏa.
Theo thỏa thuận này, lương sẽ tăng trung bình khoảng 7,4% trong ba năm tới, theo lộ trình từng bước. Bên cạnh đó, một chương trình điều chỉnh lương đã được đàm phán lại sẽ khiến tổng mức tăng thực tế lên đến gần 9,5%.
Đối với giáo viên, mức lương trung bình hàng tháng dự kiến sẽ tăng khoảng 400 euro vào năm 2028. Tuy nhiên, mức tăng không đồng đều, vì một phần trong đó là khoản bổ sung phân phối theo từng địa phương.
Chủ tịch Hiệp hội Giáo viên OAJ – bà Katarina Murto – cho biết đây là một bước tiến lớn trong việc đảm bảo mức lương công bằng cho những người lao động có trình độ và đóng góp quan trọng cho xã hội.
Về phía ngành y tế, theo tổ chức Tehy, y tá có mức lương 3.068 euro/tháng sẽ nhận thêm 386 euro vào năm 2028, còn điều dưỡng viên với lương 2.624 euro sẽ được tăng thêm 331 euro.
Chủ tịch Tehy, bà Millariikka Rytkönen, nhận định đây là một bước tiến tích cực cho công bằng tiền lương và nâng cao sức mua của nhân viên ngành y.
Ngoại trưởng Na Uy: Liên minh châu Âu chưa bao giờ quan trọng với Na Uy như hiện nay
Trong bài phát biểu trước Quốc hội, Ngoại trưởng Na Uy Espen Barth Eide nhấn mạnh tầm quan trọng ngày càng tăng của mối quan hệ hợp tác giữa Na Uy và Liên minh châu Âu (EU).
Ông cho biết trong bối cảnh thế giới đang bước vào một trật tự đa cực mới đầy bất ổn, việc củng cố liên kết với EU – đặc biệt về an ninh, kinh tế và các giá trị nền tảng – là điều thiết yếu. Ông khẳng định chính phủ của Đảng Lao động sẽ làm việc để tăng cường mối quan hệ này trên cả ba trụ cột.
Ngoại trưởng Eide cũng lên tiếng chỉ trích các đề xuất đòi đàm phán lại Thỏa thuận Khu vực Kinh tế châu Âu (EEA), cho rằng đây là một “giải pháp không tồn tại” và gây ảo tưởng cho cử tri.
Gần 10.000 thí sinh đăng ký một kỳ thi tuyển sinh đại học chung tại Phần Lan – Cải cách lớn gây lo ngại trong giới học thuật
Phần Lan đang trải qua một cuộc cải tổ lớn trong quy trình tuyển sinh đại học. Từ 120 bài thi riêng lẻ trước đây, hệ thống mới chỉ còn 9 kỳ thi quốc gia có thể được tổ chức tại nhiều thành phố. Một kỳ thi có thể sử dụng để xét tuyển vào nhiều ngành học và trường đại học khác nhau.
Kỳ thi G – một trong số các kỳ thi chung – đã thu hút gần 9.800 thí sinh đăng ký, trong đó gần một nửa chọn thi tại Helsinki. Đây được dự báo là kỳ thi tuyển sinh có số lượng thí sinh tham gia đông nhất từ trước đến nay tại Phần Lan.
Việc đơn giản hóa kỳ thi, giảm tài liệu ôn tập và loại bỏ yêu cầu đọc trước ở một số ngành như khoa học xã hội được cho là giúp giảm áp lực cho thí sinh. Điều này đã dẫn đến sự gia tăng mạnh mẽ số lượng người đăng ký vào các ngành hot như kinh tế học (tăng 45%), nha khoa (26,3%) và luật (45,2%).
Tuy nhiên, giới học thuật tỏ ra lo lắng. Một số chuyên gia như Giáo sư Lena Näre cho rằng việc bỏ qua tài liệu đọc trước có thể khiến thí sinh thiếu nhận thức về nội dung ngành học, ảnh hưởng đến động lực học tập lâu dài. Đồng thời, việc thực hiện cải cách quá nhanh và chưa có đủ nghiên cứu đánh giá tác động đang gây tranh cãi trong các trường đại học.
Tại Na Uy:
Na Uy khẳng định: EU chưa bao giờ quan trọng đến thế!
Ngoại trưởng Na Uy, ông Espen Barth Eide, đã nhấn mạnh trước Quốc hội rằng mối quan hệ giữa Na Uy và Liên minh châu Âu (EU) đang trở nên quan trọng hơn bao giờ hết trong bối cảnh trật tự thế giới đa cực đang hình thành.
Ông cho biết: “Một trật tự thế giới đa cực – thậm chí là hỗn loạn – đang hình thành. Điều đó khiến sự hợp tác và những giá trị chung giữa Na Uy và EU trở nên thiết yếu hơn trước.”
Ngoại trưởng nhấn mạnh ba trụ cột chính trong mối quan hệ này gồm an ninh, kinh tế và các giá trị nền tảng. Chính phủ do Đảng Lao động lãnh đạo cam kết sẽ tăng cường mối liên kết này trên cả ba lĩnh vực.
Ngoài ra, ông Eide cũng phản đối mạnh mẽ các quan điểm kêu gọi đàm phán lại Thỏa thuận Kinh tế châu Âu (EEA), cho rằng đó là "một giải pháp không tồn tại" và là điều phi thực tế.
Na Uy sẽ xem xét thiết lập kho dự trữ khẩn cấp giống Phần Lan
Quốc hội Na Uy (Storting) vừa thông qua đề xuất yêu cầu chính phủ nghiên cứu khả năng xây dựng các kho dự trữ khẩn cấp, theo mô hình mà Phần Lan đang áp dụng.
Theo nội dung được biểu quyết, chính phủ sẽ phải trình lại kết quả nghiên cứu lên Quốc hội vào thời điểm thích hợp. Những kho dự trữ này sẽ đóng vai trò thiết yếu trong trường hợp xảy ra khủng hoảng, giúp đảm bảo nguồn cung cho người dân ngay cả khi mất điện.
Động thái này cho thấy Na Uy đang tăng cường năng lực ứng phó khẩn cấp trong bối cảnh bất ổn toàn cầu gia tăng.
Viện Y tế Công cộng Na Uy lo ngại về sự gia tăng vi khuẩn kháng kháng sinh
Viện Y tế Công cộng Na Uy (NIPH) cho biết số ca nhiễm vi khuẩn kháng kháng sinh nhóm CPO đang gia tăng đáng kể trong ba năm qua, khiến cơ quan này đặc biệt quan ngại.
Chuyên gia Miriam Sare từ NIPH cảnh báo rằng các loại vi khuẩn CPO có thể gây ra những bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng, trong khi khả năng điều trị bằng kháng sinh lại rất hạn chế hoặc không còn hiệu quả.
Nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng này được cho là do việc đi lại quốc tế và làn sóng di cư từ các quốc gia có tỷ lệ nhiễm CPO cao vào Na Uy.
Chúc các bạn ngày mới vui vẻ!
Comments