Điểm Tin Thứ 4
- Nhật Tâm
- 1 day ago
- 13 min read
Giá thực phẩm hạ nhiệt – nhưng cà phê và thịt bò tăng mạnh
Các ngân hàng lớn dự báo sẽ có thêm hai đợt giảm lãi suất trong năm nay
7 hoạt động không thể bỏ lỡ trong mùa hè Thụy Điển
Người bị dị ứng phấn hoa ở Thụy Điển có thể phải chịu mùa phấn hoa kéo dài năm nay
"Vô cùng đau lòng" khi gia đình phải chờ hơn ba năm để con được hỗ trợ – Thỏa thuận mới nhằm giảm thời gian chờ
Tòa án Đan Mạch bác yêu cầu tăng bồi thường cho hai cựu chiến binh IS bị khám xét không mảnh vải che thân
Chuyên gia đánh giá cao khả năng hợp tác Đan Mạch–Na Uy trong giám sát tàu ngầm gần Greenland và Færøerne
Tại Phần Lan:
Tranh cãi tại Giáo hội Phần Lan: Đề xuất công nhận hôn nhân đồng giới có nguy cơ bị bác bỏ
Bộ trưởng Việc làm Phần Lan lạc quan về thị trường lao động, chuyên gia cảnh báo "thống kê vẫn còn xấu"
Phần Lan đạt được thỏa thuận lao động lớn, tránh được đình công quy mô lớn
Kỷ lục mới cho xuất khẩu thủy sản Na Uy trong tháng 4/2025
Thị trường bất động sản Na Uy sôi động trước mùa hè 2025
Oslo mở cửa chào đón nhân tài Mỹ giữa lằn ranh chính trị
Chi tiết các sự kiện được cập nhật bên dưới.
Tại Thụy Điển:
Giá thực phẩm hạ nhiệt – nhưng cà phê và thịt bò tăng mạnh
Giá thực phẩm tại Thụy Điển đã ổn định trở lại. Theo Matpriskollen, trong tháng 4, giá thực phẩm chỉ tăng nhẹ 0,4% so với tháng 3, chủ yếu do cà phê và thịt bò tăng mạnh. Nếu không tính hai nhóm này, giá cả hầu như không thay đổi.
Thống kê từ hơn 40.000 mặt hàng tại các chuỗi siêu thị cho thấy, có 21% sản phẩm được giảm giá trong tháng 4 – tương đương với số lượng sản phẩm tăng giá. Chuyên gia Ulf Mazur nhận định không có dấu hiệu cho thấy lạm phát thực phẩm sẽ tăng mạnh trong thời gian tới. Giá sản phẩm từ sữa có xu hướng giữ nguyên hoặc giảm do nông dân không được trả thêm.
Các mặt hàng như ngũ cốc, bánh mì cũng khó có khả năng tăng giá, đặc biệt khi đồng krona Thụy Điển mạnh hơn, góp phần kìm hãm giá nhập khẩu (chiếm khoảng 50% thực phẩm).
Cà phê là mặt hàng tăng giá mạnh nhất – lên đến 40% tại một số thương hiệu và cửa hàng. Giá cacao và thịt bò cũng tăng. Việc nông dân ưu tiên giữ bò để lấy sữa, thay vì đưa đi giết mổ, là một trong những lý do khiến giá thịt bò leo thang. Ngoài ra, thịt nhập khẩu cũng đắt hơn.
Tuy nhiên, người tiêu dùng ngày càng cân nhắc kỹ hơn khi mua sắm, điều này giúp tăng cạnh tranh giữa các cửa hàng. Một yếu tố có thể làm tăng giá thực phẩm trong tương lai là phí bao bì, dự kiến sẽ làm giá tăng thêm khoảng 2% đến năm 2026.
Các ngân hàng lớn dự báo sẽ có thêm hai đợt giảm lãi suất trong năm nay
SEB và Swedbank – hai trong số các ngân hàng lớn của Thụy Điển – vừa điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng kinh tế do lo ngại về căng thẳng thương mại toàn cầu. Cả hai cho rằng các chính sách thương mại hiện nay sẽ làm chậm tăng trưởng, gây biến động thị trường và khiến đồng USD suy yếu.
SEB hạ dự báo GDP của Thụy Điển năm 2025 từ 2,2% xuống 1,6%, và năm 2026 từ 3,1% xuống 2,9%. Dù vậy, ngân hàng này tin rằng Thụy Điển và châu Âu sẽ chống chọi tốt hơn so với nhiều khu vực khác. Trong khi đó, Swedbank dự báo tăng trưởng năm nay chỉ đạt 1,5% (giảm từ 1,7%) và năm 2026 là 2,5% (giảm từ 3,3%).
Về chính sách tiền tệ, SEB dự báo Riksbanken – ngân hàng trung ương Thụy Điển – sẽ giảm lãi suất một lần nữa vào tháng 6, sau đó giữ nguyên đến hết năm 2025. Ngược lại, Swedbank dự đoán sẽ có thêm hai đợt giảm lãi suất trong năm nay, nhờ đồng krona mạnh, và cho rằng lãi suất điều hành có thể đạt 1,75% vào tháng 9.
7 hoạt động không thể bỏ lỡ trong mùa hè Thụy Điển
Mùa hè ở Thụy Điển là thời điểm lý tưởng để tận hưởng thiên nhiên với những ngày dài rực rỡ. Người Thụy Điển có câu cửa miệng: "ut och njut!" – nghĩa là "ra ngoài và tận hưởng!". Dưới đây là 7 hoạt động mà bạn nhất định phải thử nếu muốn cảm nhận mùa hè theo đúng phong cách Thụy Điển.
1. Hái dâu rừng: Từ xưa, người Thụy Điển đã sống gắn bó với thiên nhiên, trong đó có việc hái các loại dâu rừng. Mùa hái thường bắt đầu từ giữa tháng 7. Những loại phổ biến gồm việt quất, mâm xôi, dâu lingon và dâu cloudberry. Tuy nhiên, hãy cẩn thận với các loại quả độc và đừng trông mong người bản địa sẽ chia sẻ địa điểm "bí mật" của họ.
2. Tắm hồ nước lạnh: Một lần nhảy xuống làn nước mát lạnh trong một hồ nước trong xanh là trải nghiệm khó quên. Thụy Điển có rất nhiều hồ đẹp, thậm chí ngay gần các thành phố lớn, và nước thường rất sạch.
3. Dùng nhà vệ sinh ngoài trời: Nghe có vẻ lạ, nhưng việc sử dụng nhà vệ sinh khô ngoài trời tại các nhà nghỉ mùa hè hay dọc đường mòn lại là nét văn hóa đặc trưng. Đây là cơ hội để “trở về với thiên nhiên” – nhớ mang giấy vệ sinh theo nhé!
4. Tham gia buổi hòa nhạc ngoài trời: Mùa hè là mùa của các lễ hội âm nhạc ở Thụy Điển như Way Out West, Malmöfestivalen hay Stockholm Pride. Ngoài ra, các buổi hòa nhạc tại Gröna Lund hay Mosebacketerrassen ở Stockholm cũng rất đáng thử.
5. Thử môn thể thao mới: Mùa hè là lúc lý tưởng để thử một hoạt động thể thao mới: chèo SUP, yoga ngoài công viên, leo núi hay đạp xe đường dài. Bạn thậm chí có thể thử môn định hướng – một môn thể thao phổ biến của Thụy Điển.
6. Ăn món đặc trưng mùa hè: Tạm gác lại món hầm mùa đông, mùa hè là thời điểm cho tiệc nướng ngoài trời, tiệc tôm càng (kräftskiva) và các món làm từ dâu, đại hoàng hay cá trích. Mùa cá trích lên men bắt đầu vào cuối tháng 8 – món ăn “kén người” nhất Thụy Điển!
7. Thăm một hòn đảo: Với hàng ngàn hòn đảo lớn nhỏ, Thụy Điển là thiên đường khám phá. Bạn có thể chọn Stockholm hay Gothenburg để dễ tiếp cận quần đảo, hoặc phiêu lưu xa hơn đến Gotland, Öland hay các đảo hoang sơ ở Lapland như Skvalpen, Brändöskär và Sandön.
Người bị dị ứng phấn hoa ở Thụy Điển có thể phải chịu mùa phấn hoa kéo dài năm nay
Năm nay có thể sẽ là một năm khó khăn đối với những người bị dị ứng phấn hoa tại Thụy Điển, do mùa xuân bắt đầu lạnh khiến mùa phấn hoa kéo dài hơn bình thường.
Hiện tại, cây bạch dương đang nở rộ trên khắp Thụy Điển, đặc biệt nghiêm trọng ở miền nam, nơi nồng độ phấn hoa đã đạt đỉnh. Theo nhà sinh học Åslög Dahl – người từng phụ trách phòng thí nghiệm phấn hoa tại Đại học Gothenburg – thời tiết lạnh khiến quá trình phát tán phấn hoa chậm lại, dẫn đến lượng nhỏ phấn được phát tán mỗi ngày, thay vì bùng phát nhanh như khi thời tiết ấm.
Mặc dù chưa thể khẳng định liệu năm nay có phải là mùa phấn hoa dài kỷ lục hay không, nhưng chắc chắn nó sẽ kéo dài hơn bình thường đối với những người dị ứng với phấn bạch dương.
Người bị dị ứng với phấn từ cây liễu hoặc sồi có thể yên tâm hơn, vì nguy cơ phấn hoa cao hiện nay là rất thấp. Tuy nhiên, những người dị ứng với phấn cỏ sẽ đối mặt với giai đoạn khó khăn sắp tới, khi mùa phấn cỏ bắt đầu vào giữa tháng 5 và kéo dài suốt mùa hè.
Hiện tại, vẫn chưa thể dự đoán chính xác độ dài mùa phấn cỏ vì cây cỏ vẫn chưa bắt đầu ra hoa rõ rệt.
Tại Đan Mạch:
"Vô cùng đau lòng" khi gia đình phải chờ hơn ba năm để con được hỗ trợ – Thỏa thuận mới nhằm giảm thời gian chờ
Một thỏa thuận mới giữa chính quyền vùng Bắc Jylland (Đan Mạch) và bệnh viện tư nhân mang lại hy vọng rút ngắn danh sách chờ hỗ trợ cho trẻ em có nhu cầu đặc biệt.
Theo bà Vibeke Gamst, thỏa thuận này sẽ giúp khu vực tiến gần hơn đến việc tuân thủ quyền được chẩn đoán trong vòng 30 ngày. Tuy nhiên, bà nhấn mạnh đây chỉ là một phần giải pháp và cần thêm nhiều hành động khác.
Thỏa thuận nhận được phản hồi tích cực từ các bậc phụ huynh như bà Marlene Qvist – chủ tịch tổ chức BHOV tại Aalborg, nơi đại diện cho các gia đình có trẻ em đặc biệt. Bà cho biết việc chờ đợi lâu không chỉ làm trầm trọng thêm tình trạng của trẻ mà còn gây tổn hại lớn đến các gia đình. Có những gia đình buộc phải cân nhắc bán nhà hoặc xe để có tiền điều trị tư nhân – điều bà cho là "rất bất công" trong hệ thống y tế hiện nay.
Trước đây, khu vực từng ký hợp đồng với công ty tư Carelink, nhưng hợp đồng bị chấm dứt vào mùa thu năm ngoái. Trong thời gian đó, thời gian chờ chẩn đoán đã tăng vọt từ 60 tuần lên 192 tuần.
Dù vậy, bà Qvist vẫn lạc quan rằng thỏa thuận mới sẽ mang lại tác động tích cực, dù chưa thể xóa bỏ hoàn toàn tình trạng chờ đợi.
Tòa án Đan Mạch bác yêu cầu tăng bồi thường cho hai cựu chiến binh IS bị khám xét không mảnh vải che thân
Tòa án ở Herning vừa ra phán quyết bác bỏ yêu cầu tăng mức bồi thường của hai cựu chiến binh từng chiến đấu cho tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS), dù trước đó họ đã được bồi thường do bị đối xử hạ nhục trong thời gian tạm giam.
Theo luật sư Tobias Stadarfeld Jensen, hai người đàn ông này cho rằng mức bồi thường 30.000 và 35.000 krone do Viện Công tố tối cao cấp là quá thấp, so với số lần họ bị khám xét thân thể mỗi ngày mà không có lý do cụ thể.
Một người trong số họ từng là công dân Đan Mạch, nhưng đã bị tước quốc tịch sau khi bị kết án 5 năm tù vào năm 2017 vì gia nhập IS tại Syria. Người còn lại bị kết án 4 năm tù vào năm 2018.
Trong thời gian tạm giam (trước năm 2017), họ lần lượt bị khám xét thân thể 477 và 285 lần. Dù khám xét an ninh là hợp pháp, Tòa Tối cao Đan Mạch năm 2022 đã xác định rằng các hành vi này không được đi quá giới hạn cần thiết.
Luật sư của hai người cho biết sẽ kháng cáo lên tòa cấp cao, với lập luận rằng mức bồi thường nên tính theo số lần khám xét không hợp lý.
Chuyên gia đánh giá cao khả năng hợp tác Đan Mạch–Na Uy trong giám sát tàu ngầm gần Greenland và Færøerne
Na Uy có thể đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực của Đan Mạch nhằm tăng cường giám sát khu vực quanh Greenland và quần đảo Færøerne – hai vùng lãnh thổ chiến lược của Vương quốc Đan Mạch.
Theo giáo sư Tormod Heier, chuyên gia quân sự tại Trường Cao đẳng Quốc phòng Na Uy, việc sử dụng máy bay tuần tra P-8 Poseidon của Na Uy – vốn được trang bị các thiết bị theo dõi tàu ngầm hiện đại – để hỗ trợ Đan Mạch là hoàn toàn khả thi, trong bối cảnh Nga hiện có sự hiện diện yếu hơn ở Bắc Đại Tây Dương do hậu quả từ cuộc chiến ở Ukraine.
Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Troels Lund Poulsen cho biết, Đan Mạch đang cân nhắc mô hình "mua giờ bay" thay vì đầu tư sở hữu máy bay P-8, và mở rộng hợp tác với các quốc gia Bắc Âu như Na Uy và Anh – vốn đã vận hành loại máy bay này.
Heier cho rằng việc Đan Mạch tự xây dựng năng lực giám sát độc lập tại Bắc Cực là chiến lược hợp lý, trong bối cảnh niềm tin vào hỗ trợ an ninh từ Mỹ không còn tuyệt đối như trước.
Dù Nga được đánh giá là suy yếu đáng kể, chuyên gia cảnh báo rằng chỉ cần vài tàu ngầm mang vũ khí chiến lược hiện diện tại Bắc Đại Tây Dương cũng đủ khiến phương Tây lo ngại.
Tại Phần Lan:
Tranh cãi tại Giáo hội Phần Lan: Đề xuất công nhận hôn nhân đồng giới có nguy cơ bị bác bỏ
Giáo hội Phần Lan đang đối mặt với cuộc tranh luận sâu sắc về việc liệu có thể chấp nhận hai quan điểm song song về hôn nhân – một truyền thống giữa nam và nữ, và một bao gồm cả các cặp đồng giới. Mục sư Ville Auvinen từ Turku tin rằng đề xuất này sẽ bị bác bỏ trong phiên họp của hội đồng giáo hội cuối tuần này, do không đạt được đủ 75% số phiếu cần thiết.
Ông Auvinen phản đối việc thừa nhận hôn nhân đồng giới, cho rằng điều này đi ngược lại Kinh Thánh và là “phi logic”. Ông nhấn mạnh: “Chúng tôi không đấu tranh để trì hoãn, mà để bảo vệ lời Chúa.”
Trong khi đó, linh mục Sofia Flinck, người ủng hộ bình đẳng hôn nhân, cho biết nếu đề xuất bị bác bỏ, tranh cãi vẫn sẽ tiếp diễn vì "các cặp đôi này không biến mất." Bà hy vọng Giáo hội có thể phục vụ mọi tín hữu một cách công bằng, và khẳng định "tốt nhất là mọi cặp đôi mong muốn được chúc phúc có thể nhận được điều đó trong nhà thờ."
Đề xuất hiện tại là một thỏa hiệp cho phép Giáo hội có hai quan điểm song song, và các mục sư có thể chọn không tham gia lễ cưới của các cặp đồng giới. Tuy nhiên, phe bảo thủ cho rằng điều đó là không thể chấp nhận được về mặt thần học.
Bộ trưởng Việc làm Phần Lan lạc quan về thị trường lao động, chuyên gia cảnh báo "thống kê vẫn còn xấu"
Bộ trưởng Việc làm mới của Phần Lan, ông Matias Marttinen (đảng Kokoomus), dự đoán tỷ lệ thất nghiệp sẽ giảm và thị trường lao động sắp có chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế cho rằng những tín hiệu đó vẫn chưa xuất hiện trong các thống kê hiện tại.
Theo nhà kinh tế Henna Busk, tỷ lệ thất nghiệp vẫn đang tăng mạnh và chưa có dấu hiệu đảo chiều. Bà nhấn mạnh rằng sự phục hồi thị trường lao động phụ thuộc vào tăng trưởng kinh tế, điều đang bị che phủ bởi những bất ổn toàn cầu.
Ông Jukka Appelqvist, chuyên gia kinh tế trưởng của Phòng Thương mại Trung ương, đánh giá rằng mặc dù hiện tại chưa có cải thiện rõ rệt, nhưng cuối năm 2025 có thể mang đến một số tín hiệu tích cực, nhờ sức mua trong nước tăng và lãi suất giảm.
Dù vậy, mục tiêu của chính phủ Phần Lan về việc tạo ra 100.000 việc làm mới trong nhiệm kỳ bị xem là đầy thách thức, nhất là khi các yếu tố bên ngoài như chính sách của Mỹ và xung đột thương mại toàn cầu vẫn tạo ra nhiều bất định.
Phần Lan đạt được thỏa thuận lao động lớn, tránh được đình công quy mô lớn
Gần nửa triệu lao động trong lĩnh vực công và phúc lợi tại Phần Lan sẽ được hưởng các điều khoản mới sau khi một thỏa thuận lao động quan trọng được ký kết. Thỏa thuận bao gồm giáo viên, y tá, nhân viên cứu hỏa đến nhân viên vệ sinh – mang lại mức tăng lương tổng cộng 7,37% trong ba năm tới, cùng với chương trình cải thiện lương kéo dài đến 2028, cộng thêm 1,8%.
Sự kiện được hoan nghênh rộng rãi tại nhiều địa phương. Tại Vaasa, giáo viên thở phào nhẹ nhõm vì không phải đình công. Tại Kotka, các giáo viên nghề đánh giá cao việc đạt được thỏa thuận trong hòa bình, không cần đến biện pháp đấu tranh. Tại Jyväskylä, đại diện tổ chức y tế Tehy bày tỏ bất ngờ vì quá trình đàm phán diễn ra nhanh chóng và hiệu quả, đặc biệt là quyết định tiếp tục chương trình cải thiện lương cho các ngành có tỷ lệ nữ giới cao.
Tại Na Uy:
Kỷ lục mới cho xuất khẩu thủy sản Na Uy trong tháng 4/2025
Na Uy tiếp tục lập kỷ lục với giá trị xuất khẩu thủy sản đạt 14,3 tỷ kroner trong tháng 4/2025, tăng 293 triệu kroner so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là giá trị xuất khẩu tháng 4 cao nhất từ trước đến nay của ngành thủy sản nước này. Dù giá cá hồi giảm, khối lượng xuất khẩu tăng và nhu cầu mạnh mẽ từ các thị trường lớn như Mỹ và Trung Quốc đã thúc đẩy sự tăng trưởng. Theo Christian Chramer, Giám đốc Hội đồng Thủy sản Na Uy, xu hướng tích cực này vẫn tiếp diễn bất chấp bất ổn trong thương mại toàn cầu. Tính đến nay, Na Uy đã xuất khẩu thủy sản trị giá 58,8 tỷ kroner trong năm 2025.
Thị trường bất động sản Na Uy sôi động trước mùa hè 2025
Thị trường nhà ở Na Uy đang nóng lên khi mùa hè đến gần, với lượng đơn vay thế chấp tăng mạnh, giá nhà tăng 6,7% từ đầu năm 2025 và thời gian bán nhà trung bình giảm còn 47 ngày. Theo Odd Hultmann từ Nordea, số đơn vay thế chấp tăng 40% so với cùng kỳ năm ngoái, cho thấy nhu cầu cao. Tháng 4 ghi nhận 9.900 giao dịch nhà ở, với tổng cộng 36.432 căn bán ra từ đầu năm, tăng 18,6%. Đặc biệt, Bergen có tốc độ bán nhanh nhất, chỉ 16 ngày. Giá nhà trung bình đạt 4,873,834 kroner, với Stavanger dẫn đầu về tăng trưởng (11,1%). Dù Oslo và Asker/Bærum tăng trưởng yếu, áp lực giá vẫn mạnh ở các thành phố lớn, hứa hẹn một thị trường cạnh tranh khốc liệt trong mùa hè.
Oslo mở cửa chào đón nhân tài Mỹ giữa lằn ranh chính trị
Bối cảnh chính trị bất ổn và cắt giảm ngân sách tại Mỹ đang khiến các nhà nghiên cứu tìm kiếm cơ hội ở nước ngoài, và Oslo, Na Uy, đang tích cực thu hút nhân tài. Chính phủ Na Uy triển khai chương trình trị giá 100 triệu kroner từ năm 2026 để tuyển dụng các nhà nghiên cứu quốc tế, tập trung vào các lĩnh vực như khí hậu, y tế, năng lượng và trí tuệ nhân tạo. Bộ trưởng Nghiên cứu Sigrun Aasland nhấn mạnh tầm quan trọng của tự do học thuật, trong khi Oslo Business Region quảng bá “Onboarding Oslo” và “Work in Oslo” để hỗ trợ người lao động quốc tế hòa nhập thông qua các sự kiện văn hóa, mạng lưới nghề nghiệp và hỗ trợ gia đình. Với môi trường làm việc sử dụng tiếng Anh rộng rãi, hệ sinh thái khởi nghiệp sôi động và chất lượng sống cao, Oslo định vị mình là điểm đến lý tưởng cho các nhà nghiên cứu Mỹ tìm kiếm sự ổn định và ý nghĩa trong sự nghiệp.
Chúc các bạn ngày mới vui vẻ!
Comentarios