Một ngày làm Hemtjänst: áp lực như thế nào?

Có một hôm đi làm về, mình nằm thở dốc trên sofa, cổ họng khô rát, tay chân bủn rủn như vừa trải qua một trận sốt. Hôm đó mình chỉ đi đúng một ca làm buổi sáng. Nhưng thật sự mình thấy như đã cạn sạch năng lượng. Mãi đến tối mới nhận ra, suốt ca làm mình không hề uống một ngụm nước nào.

Chuyện này lặp đi lặp lại nhiều lần kể từ khi mình bắt đầu làm hemtjänst – công việc chăm sóc người già tại nhà. Trước đó, mình từng làm trong một trường mầm non với vai trò hỗ trợ (förskoleassistent), công việc tuy nhiều việc vặt, chạy tới chạy lui nhưng ít nhất cũng có giờ nghỉ, có người nói chuyện, và môi trường luôn tràn ngập tiếng cười của bọn trẻ. Áp lực có, nhưng không nặng nề và căng như dây đàn như hiện tại.

Giờ đây, trong mỗi ca làm hemtjänst, mình được giao lịch trình chi tiết đến từng phút, chạy từ nhà cụ này sang nhà cụ khác. Mỗi người cần một kiểu chăm sóc riêng: người thì tắm rửa, người cần uống thuốc đúng giờ, người cần hỗ trợ thay băng hoặc chỉ đơn giản là ngồi cạnh nghe chuyện cho đỡ cô đơn. Mình thích phần “nghe chuyện”, nhưng thật lòng mà nói – đôi khi cũng không đủ thời gian để ngồi lại 10 phút.

Mỗi phút đều tính bằng chi phí

Công việc vốn đã không nhẹ, nay lại càng thêm áp lực khi có tin cắt giảm ngân sách cho các dịch vụ chăm sóc người cao tuổi. Lịch làm vì vậy càng chặt, nhân sự càng thiếu, và mọi việc gần như bị "chạy số". Đúng nghĩa là phải canh từng phút, nếu trễ ở một nơi, sẽ trễ dây chuyền cả buổi.

Có hôm mình đang chuẩn bị đi toilet sau khi rời một nhà, thì nhận cuộc gọi từ điều phối viên: “Em có thể ghé sớm nhà kế tiếp được không, người nhà gọi nhờ gấp.” Thế là lại lên xe, nhịn tiếp. Mình từng nghĩ chuyện này chỉ xảy ra với người mới, nhưng nói chuyện với một chị gốc Thái làm lâu năm, chị chỉ cười: “Ở đây, đi vệ sinh cũng là một... đặc quyền đấy.”

Thời gian	Nội dung
07:00 – 07:10	Nhận lịch trình từ điều phối viên, kiểm tra các lượt đến nhà
07:15 – 07:45	Khám sức khỏe + hỗ trợ vệ sinh cho cụ bà A tại nhà
07:50 – 08:10	Di chuyển đến cụ ông B (chỉ có 4 phút), chuẩn bị ăn sáng
08:10 – 08:20	Cho cụ ông B uống thuốc, trò chuyện nhanh
08:24	Phải có mặt tại cụ C (6 phút trước khi kết thúc lượt B) – lịch dồn
08:24 – 08:30	Khẩn trương làm vệ sinh môi trường + hỗ trợ cơ bản cho cụ C
...	… tiếp tục chuỗi các lượt thăm, hầu như không có thời gian nghỉ
12:00 – 12:30	Tạm nghỉ – ăn trưa nhanh (30 phút cố định)
12:30 – 16:00	Tiếp tục các lượt thăm buổi chiều
16:00	Kết thúc ca, bàn giao lịch cho ca tối

Thật ra cũng chẳng phải ai cấm mình uống nước hay đi vệ sinh – chỉ là nếu làm vậy thì mình sẽ trễ, và chính mình lại thấy tội lỗi với khách hàng. Có ngày, mình đã phải vào viện vì tụt huyết áp do mất nước. Bác sĩ bảo nếu còn tiếp diễn, mình có thể ngất giữa giờ làm. Nghe xong, mình chỉ biết nhìn trân trân lên trần nhà và tự hỏi: “Mình đang cố gắng cho điều gì vậy?”

Thất nghiệp cao, việc làm bấp bênh – nhưng sức khỏe thì không thể đánh đổi

Trong lúc nhiều người đang chật vật tìm việc, tỉ lệ thất nghiệp vẫn còn cao, mình cảm thấy mình "may mắn" khi có được công việc này. Nhưng mình cũng không thể không tự hỏi: Có đáng không nếu phải hy sinh sức khỏe tinh thần và thể chất mỗi ngày? Có đáng không khi công việc mình đang làm – vốn là một nghề rất đáng quý – lại bị đối xử như thể nó chỉ là một dòng chi phí cần cắt bớt?

Bạn bè mình, có người từng làm trong nhà hàng, có người học nghề y, người thì đang đi học tiếng – ai cũng chia sẻ rằng: dù khác ngành nghề, nhưng cùng cảm giác là "áp lực đè nặng hơn trước rất nhiều". Có người mới thử vào làm hemtjänst vài tuần đã xin nghỉ vì "sợ mình không chịu nổi lâu dài".

Mình vẫn cố – nhưng với đôi mắt đã khác xưa

Hiện tại, mình vẫn tiếp tục công việc này, chủ yếu vì chưa có lựa chọn nào khả dĩ hơn. Nhưng nếu bạn – người Việt mới sang hoặc đang tính nộp đơn vào ngành chăm sóc – đang phân vân, thì mình chỉ muốn nói thật một điều: Công việc này cần nhiều hơn sức lực. Nó cần cả trái tim, sự kiên nhẫn, sự nhanh nhạy – và một hệ thần kinh vững vàng trước áp lực.

Nếu có thể, hãy vào nghề với đầy đủ thông tin. Đừng chỉ nhìn vào giờ lương hay những lời quảng cáo “nhân văn” – vì điều khiến bạn bám trụ được không chỉ là lòng tốt, mà còn là sức khỏe, sự tôn trọng từ hệ thống, và thời gian để… uống một ngụm nước.

📌 Ghi chú cuối: Mình chia sẻ không phải để làm ai nản chí, mà chỉ mong chúng ta – những người nhập cư, đang bắt đầu lại từ đầu – có cái nhìn thực tế hơn. Nếu bạn cũng từng trải qua điều tương tự hoặc có hoàn cảnh tốt hơn, đừng ngại chia sẻ cùng mình.

2025-06 - Không tên - Chia Sẻ Thụy Điển