Hành Trình Học Tiếng Phần - Từ Những Câu Giao Tiếp Vụng Về

Khi mới đặt chân đến Phần Lan, điều làm mình lo lắng nhất không phải là thời tiết lạnh hay những con đường phủ đầy tuyết trắng – mà là tiếng Phần Lan. Mình nhớ mãi ngày đầu tiên đi siêu thị, đứng trước quầy thanh toán mà không hiểu cô thu ngân hỏi gì, mình chỉ biết cười gượng và lắp bắp "Sorry, English?". Lúc đó, mình đã nghĩ: "Không lẽ mình sẽ sống ở đây mà cứ phải né tránh tiếng Phần mãi sao?"

Nhưng rồi, từng chút một, mình bắt đầu tìm ra những cách để tiếp cận ngôn ngữ này – vừa nhẹ nhàng, vừa gần gũi. Và hôm nay, mình muốn chia sẻ lại những điều mình đã trải qua, cũng như những kinh nghiệm quý báu từ bạn bè và người đi trước, với hy vọng sẽ giúp các bạn – những người Việt đang sống hoặc có ý định sang Phần Lan – có thêm động lực và phương pháp học tiếng hiệu quả hơn.

1. Thư viện – Nơi “hồi sinh” khả năng giao tiếp

Mình bắt đầu tham gia Language Café tại thư viện Oodi (Helsinki) sau khi một người bạn học cùng lớp tiếng gợi ý. Linh, cô bạn người Hà Nội, sang Phần Lan theo diện đoàn tụ. Linh bảo mình: "Cứ thử đi, ban đầu tớ cũng run, nhưng rồi quen dần, ai cũng sai mà!"

Và đúng như vậy. Buổi đầu tiên, mình chỉ ngồi im nghe người ta nói, cố gắng hiểu vài từ đơn giản. Nhưng những buổi sau, khi thấy mọi người rất kiên nhẫn và thân thiện, mình dần dần dám mở miệng nói. Ở đó không ai chê mình nói sai cả, họ còn sửa cho mình rất nhẹ nhàng.

Đặc biệt, có một cô tình nguyện viên lớn tuổi tên Aino, lần nào cũng mỉm cười nói với mình:

"Ei haittaa, harjoitus tekee mestarin." (Không sao đâu, luyện tập sẽ giúp em trở nên giỏi giang.)

2. Tìm bạn trao đổi ngôn ngữ – Học không chỉ là ngôn ngữ, mà còn là văn hoá

Một người anh cùng quê với mình, tên Tuấn, từng khuyên: "Em nên kiếm một bạn Phần học tiếng Việt hoặc tiếng Anh rồi đổi lại tiếng Phần Lan, nó rất vui và giúp nhớ lâu."

Nghe lời anh, mình thử đăng bài lên nhóm “Language Exchange Helsinki” và sau một tuần, mình kết bạn được với Saara – một cô bạn Phần Lan muốn học tiếng Việt vì cô ấy từng đi du lịch Đà Nẵng và “phải lòng món bún bò Huế”!

Chúng mình hẹn gặp nhau mỗi tuần một lần ở quán café gần trường đại học. Nửa tiếng đầu nói tiếng Việt, nửa tiếng sau chuyển sang tiếng Phần. Có những lần, mình bật cười vì Saara đọc sai dấu, và cô ấy cũng cười mình nói sai thì quá khứ tiếng Phần. Nhưng cũng nhờ vậy, tụi mình nhớ bài rất nhanh và cảm thấy học không còn áp lực nữa.

3. Làm tình nguyện – Học qua hành động

Mình từng do dự rất lâu trước khi đăng ký tình nguyện tại nhà ăn dành cho người vô gia cư ở Helsinki. Nhưng rồi mình nghĩ: "Chẳng có cách nào tốt hơn để luyện nghe – nói trong môi trường thực tế."

Ban đầu, mình chỉ phụ bưng bê và rửa bát, nhưng nhờ thế mình học được những từ vựng rất đời thường như “lautanen” (đĩa), “lusikka” (muỗng), “roskat” (rác). Sau ba tháng, mình đã có thể chào hỏi, hỏi người khác muốn ăn gì, và còn trò chuyện ngắn nữa. Một cụ già tên Veikko từng nói với mình: “Sinä olet ahkera tyttö.” (Cháu là cô gái chăm chỉ.)

Câu nói ấy làm mình ấm lòng đến tận bây giờ.

4. Hoạt động cộng đồng – Vừa chơi, vừa học

Bạn thân của mình tham gia nhóm "Nicehearts" ở Vantaa – nơi tổ chức rất nhiều hoạt động cho phụ nữ nhập cư: làm bánh, yoga, dạy may vá... Mình đi theo vài buổi và phát hiện: khi mình làm bánh cùng mọi người, trò chuyện về cách đo bột hay bật lò, mình học được bao nhiêu từ vựng một cách tự nhiên!

Một điều đặc biệt là ở những hoạt động như vậy, bạn không cảm thấy mình đang học mà giống như đang sống. Và việc học trở nên nhẹ nhàng đến kỳ lạ.

5. Siêu thị, hiệu thuốc, phòng tập – Những “lớp học ngôn ngữ” không bảng đen

Một hôm, mình đang tìm thuốc cảm tại hiệu thuốc và quyết định không dùng tiếng Anh nữa. Mình hỏi bằng tiếng Phần: “Voitko suositella lääkettä flunssaan?” (Bạn có thể gợi ý thuốc cảm không?)

Người dược sĩ hơi bất ngờ nhưng rồi cười rất tươi, trả lời chậm rãi. Dù mình chỉ hiểu 70%, nhưng cảm giác lúc ấy như thể mình đã vượt qua được một “nỗi sợ nhỏ” vậy.

Mình cũng bắt đầu tập thói quen đọc nhãn sản phẩm, hỏi nhân viên siêu thị chỗ để hàng, và dù có lúng túng, họ vẫn rất kiên nhẫn với mình. Mỗi lần như thế là một chiến thắng nhỏ.

6. Học online – Lấp đầy những khoảng thời gian trống

Mỗi ngày mình dành 15 phút buổi sáng học Duolingo, buổi tối dùng Quizlet ôn từ mới. Cuối tuần, mình bật YouTube kênh "Learn Finnish with Anna" vừa xem vừa nhại theo phát âm. Dù chậm, nhưng mình cảm nhận rõ: từng ngày, mình hiểu hơn, nhớ nhiều hơn.

Một mẹo nhỏ mình học được từ bạn là: đặt tên tiếng Phần cho các đồ vật trong nhà và dán giấy note lên – như jääkaappi (tủ lạnh), ovi (cửa), lamppu (đèn)... Cách này rất hiệu quả nếu bạn là người học theo hình ảnh.

Tạm kết: Tiếng Phần – không đáng sợ như bạn tưởng

Mình từng nghĩ tiếng Phần là ngôn ngữ “bất khả thi”, nhưng giờ mình tin: nếu kiên trì, ai cũng có thể chinh phục được. Điều quan trọng là đừng đợi giỏi rồi mới nói, mà hãy nói để dần dần trở nên giỏi hơn. Mỗi lần bạn dám mở lời, dám mắc lỗi, là một bước gần hơn đến sự tự tin. Hãy cứ bắt đầu từ những điều nhỏ nhất – một câu chào, một câu hỏi đơn giản – rồi bạn sẽ thấy, tiếng Phần Lan không còn xa lạ nữa.

Nếu bạn đang trên hành trình này, mình mong bạn sẽ tìm thấy niềm vui và động lực như mình đã từng.

05/2025 - PLH - Chia Sẻ Phần Lan