Điểm Tin Thứ 3
- Nhật Tâm
- May 6
- 10 min read
Updated: May 6
Giá Thực Phẩm Ở Thụy Điển Tăng Nhẹ, Trừ Cà Phê
Giá xăng Thụy Điển xuống thấp nhất trong 4 năm – có thể giảm thêm
Riksbanken giữ nguyên lãi suất – Tín hiệu về đợt điều chỉnh tiếp theo được theo dõi sát
Đại sứ quán Mỹ tại Thụy Điển yêu cầu nhà cung cấp tuân thủ lệnh cấm DEI của chính quyền Trump
Người Đan Mạch Tẩy Chay Rượu Vang Mỹ Để Phản Đối Trump
Đan Mạch: Mô Hình Nghĩa Vụ Quân Sự Mới Giảm Tỷ Lệ Không Phù Hợp
Đan Mạch Tiến Gần Hơn Tới Lưu Trữ CO2 Dưới Lòng Đất
Tại Phần Lan:
Đảng Sinimusta quay trở lại chính trường Phần Lan
Nhân viên và nhà nước Phần Lan đạt được thỏa thuận lao động mới: Người lao động được tăng lương theo mong muốn
Ba yếu tố then chốt quyết định tương lai của Finnair sau khủng hoảng đình công
Liên đoàn lao động Na Uy kêu gọi cấm thương mại với các công ty ủng hộ chiếm đóng của Israel
Thu Giữ 147 Kg Cocaine Trong Thùng Chuối Tại Nhà Phân Phối Ở Oslo
3
Chi tiết các sự kiện được cập nhật bên dưới.
Tại Thụy Điển:
Giá Thực Phẩm Ở Thụy Điển Tăng Nhẹ, Trừ Cà Phê
Theo Matpriskollen, giá thực phẩm ở Thụy Điển tháng 4/2025 tăng 0,4%, cho thấy xu hướng tăng giá đang chậm lại. Trong hơn 40.000 mặt hàng, 21% giảm giá so với tháng 3. Tuy nhiên, giá cà phê tăng gần 40% và chưa giảm, trong khi sô-cô-la và thịt bò vẫn đắt do chi phí nguyên liệu cao.
Giá xăng Thụy Điển xuống thấp nhất trong 4 năm – có thể giảm thêm
Giá xăng ở Thụy Điển đã giảm mạnh xuống mức thấp nhất trong vòng 4 năm, từ hơn 24 SEK/lít vào năm 2022 xuống còn khoảng 15,40 SEK/lít đầu tháng 5/2025. Nguyên nhân chủ yếu là do giá dầu thô thế giới giảm gần 20% trong năm nay và đồng đô la Mỹ yếu hơn so với đồng krona Thụy Điển.
So với cùng kỳ năm ngoái, việc đổ đầy bình 60 lít giờ đây tiết kiệm được khoảng 180 SEK, và nếu so với mức đỉnh năm 2022 thì tiết kiệm gần 530 SEK.
Chuyên gia từ Handelsbanken nhận định giá dầu có thể còn giảm thêm khi thương mại toàn cầu phục hồi. OPEC cùng Nga và Saudi Arabia đã quyết định tăng sản lượng thêm 411.000 thùng/ngày trong tháng 6, sau đợt tăng tương tự vào tháng 5 – động thái được cho là nhằm đối phó với sản lượng dầu kỷ lục của Mỹ.
Tuy nhiên, theo chuyên gia này, giá xăng ở Thụy Điển khó giảm sâu hơn mức hiện tại do vẫn còn các yếu tố cố định như thuế, phí và lợi nhuận của các bên trong chuỗi cung ứng. Dù giá dầu về 0, giá xăng lý thuyết vẫn không thể xuống dưới 11 SEK/lít.
Riksbanken giữ nguyên lãi suất – Tín hiệu về đợt điều chỉnh tiếp theo được theo dõi sát
Ngân hàng Trung ương Thụy Điển (Riksbanken) dự kiến sẽ giữ nguyên lãi suất cơ bản ở mức 2,25% trong thông báo vào thứ Năm, theo khảo sát của Infront. Các ngân hàng lớn đưa ra dự báo khác nhau về thời điểm giảm lãi suất tiếp theo: Handelsbanken cho rằng sẽ là vào tháng 6, Swedbank dự đoán tháng 8, trong khi Danske Bank, Nordea và SEB nhận định lãi suất sẽ được giữ nguyên trong phần còn lại của năm.
Mặc dù không đưa ra dự báo chính thức mới, giới chuyên gia chờ đợi tín hiệu từ Riksbanken về định hướng sắp tới. Thông báo bằng văn bản sẽ rất quan trọng trong việc xác định khả năng giảm lãi suất vào tháng 6.
Ngân hàng SEB nhấn mạnh rằng lạm phát dai dẳng và kỳ vọng lạm phát tăng cần được cân nhắc cùng với tăng trưởng kinh tế yếu và bất ổn do tác động từ chiến tranh thương mại của cựu Tổng thống Trump. Báo cáo CPI nhanh vào thứ Tư sẽ là chỉ báo đầu tiên về xu hướng kinh tế sắp tới.
Đại sứ quán Mỹ tại Thụy Điển yêu cầu nhà cung cấp tuân thủ lệnh cấm DEI của chính quyền Trump
Theo báo Dagens Nyheter (DN), Đại sứ quán Mỹ tại Stockholm đã cảnh báo các công ty Thụy Điển cung cấp dịch vụ cho cơ quan này rằng họ phải tuân thủ lệnh cấm các chương trình về đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI) do chính quyền Trump ban hành.
Một bảng khảo sát có tên "Xác nhận tuân thủ luật chống phân biệt đối xử liên bang hiện hành" đã được gửi tới các nhà cung cấp dịch vụ cho các cơ quan ngoại giao Mỹ trên toàn thế giới, bao gồm cả ở Stockholm, theo hãng tin Reuters.
Đại sứ quán Mỹ xác nhận với DN rằng quy định này cũng được áp dụng tại Thụy Điển, nhưng khẳng định đây không phải là yêu cầu buộc các công ty Thụy Điển phải thay đổi chính sách tuyển dụng của họ trong phạm vi Thụy Điển.
Bộ trưởng Bình đẳng Thụy Điển, bà Nina Larsson, nhấn mạnh rằng yêu cầu này không thể ảnh hưởng đến việc áp dụng luật pháp Thụy Điển. Theo bà, Luật Chống Phân Biệt của Thụy Điển quy định doanh nghiệp phải chủ động thúc đẩy quyền bình đẳng và chống phân biệt đối xử, bao gồm các yếu tố như giới tính, sắc tộc hay khuyết tật.
Tại Đan Mạch:
Người Đan Mạch Tẩy Chay Rượu Vang Mỹ Để Phản Đối Trump
Từ tháng 2/2025, tập đoàn Salling Group, sở hữu chuỗi siêu thị Bilka, Netto và Føtex, đã đánh dấu hàng châu Âu bằng ngôi sao đen theo yêu cầu khách hàng. Kết quả, doanh số rượu vang Mỹ giảm 15-20% sau hai tháng, theo TT. Nhiều người Đan Mạch, như Karin Pedersen Peyn, từ chối mua hàng Mỹ để phản đối chính sách của Tổng thống Trump, đặc biệt sau đề xuất mua Greenland.
Mads Mielow, một khách hàng tại Bilka, chọn mua hàng có ngôi sao đen để ủng hộ châu Âu, ưu tiên rượu Pháp hoặc Ý. Tuy nhiên, Helle Jakobsen cho rằng nên giữ quyền tự do lựa chọn, phản đối việc loại bỏ hàng Mỹ khỏi kệ. Salling Group khẳng định không làm chính trị mà chỉ đáp ứng nhu cầu khách hàng về nguồn gốc sản phẩm. Xu hướng tẩy chay cũng lan sang Thụy Điển, với doanh số rượu vang Mỹ tại Systembolaget giảm 15% trong quý 1/2025.
Đan Mạch: Mô Hình Nghĩa Vụ Quân Sự Mới Giảm Tỷ Lệ Không Phù Hợp
Từ ngày 5/5/2025, Ngày Quân đội (Forsvarets Dag) tại Đan Mạch áp dụng mô hình nghĩa vụ quân sự mới, kéo dài từ 4 lên 11 tháng và bắt buộc cả nam và nữ từ 1/7/2025, theo DR. Các yêu cầu sức khỏe được nới lỏng, như tăng giới hạn BMI từ 32 lên 35 và đánh giá cá nhân cho BMI dưới 18, nhằm giảm tỷ lệ không phù hợp. Trong nửa đầu năm 2024, 55,05% người tham gia bị đánh giá không phù hợp, giảm nhẹ so với 56,5% năm 2023, nhưng cao hơn nhiều so với 30% vào những năm 1990.
Nguyên nhân không phù hợp chủ yếu là vấn đề sức khỏe như đau khớp, cong vẹo cột sống, hoặc bệnh tâm lý, với 30,14% bị coi là thừa cân. Phụ nữ có tỷ lệ không phù hợp thấp hơn, khoảng 40%. Sune Lund, chỉ huy tại Bộ Tư lệnh Nhân sự, cho biết sức khỏe chung của người Đan Mạch giảm là nguyên nhân chính. Ngoài kiểm tra y tế, Ngày Quân đội bao gồm bài kiểm tra viết về toán, tiếng Đan Mạch, và tư duy logic, nhưng phần y tế là nơi hầu hết bị loại.
Đan Mạch Tiến Gần Hơn Tới Lưu Trữ CO2 Dưới Lòng Đất
Ngày 5/5/2025, cảng Esbjerg khởi công xây dựng các bồn chứa CO2, bước tiến quan trọng trong Dự án Greensand, nhằm thu gom, vận chuyển và lưu trữ CO2 trong các mỏ dầu cũ dưới Biển Bắc, theo DR. Các bồn này sẽ tạm lưu CO2 trước khi vận chuyển bằng tàu tới mỏ Nini West, sâu 1.800 mét dưới đáy biển. Dự án, do INEOS Energy dẫn đầu cùng 23 đối tác, dự kiến bắt đầu lưu trữ 400.000 tấn CO2/năm từ cuối 2025 hoặc đầu 2026, với mục tiêu đạt 8 triệu tấn/năm vào 2030, tương đương 40% mục tiêu giảm phát thải của Đan Mạch.
Mads Gade, Giám đốc INEOS Energy, nhấn mạnh đây là minh chứng cho tính khả thi của chuỗi giá trị CCS (thu gom, vận chuyển, lưu trữ). Thị trưởng Esbjerg, Jesper Frost Rasmussen, kỳ vọng dự án tạo việc làm và biến thành phố thành trung tâm lưu trữ CO2. Philip Fosbøl từ DTU cho rằng CCS là công cụ duy nhất để đạt mục tiêu khí hậu khi ngành công nghiệp không thể giảm phát thải về 0. Ủy ban Châu Âu ước tính cần lưu trữ 250 triệu tấn CO2/năm vào 2040 để đạt mục tiêu Thỏa thuận Paris.
Tại Phần Lan:
Đảng Sinimusta quay trở lại chính trường Phần Lan
Phong trào Sinimusta – một tổ chức bị chỉ trích công khai là phân biệt chủng tộc và phát xít – đang quay trở lại chính trường Phần Lan. Theo ông Arto Jääskeläinen, Giám đốc bầu cử của Bộ Tư pháp, đảng này đã thu thập đủ 5.000 chữ ký ủng hộ và không có rào cản nào trong việc tái đăng ký.
Sinimusta từng được đưa vào danh sách các đảng vào tháng 6/2022, nhưng Bộ Tư pháp sau đó đã yêu cầu Tòa hành chính tối cao hủy đăng ký vì cho rằng đảng này cung cấp thông tin sai lệch. Năm 2023, tòa án đã hủy quyết định đăng ký, khiến Sinimusta bị loại khỏi danh sách chính thức.
Tuy nhiên, luật pháp cho phép tổ chức này nộp đơn lại với cùng tên gọi nếu đáp ứng các yêu cầu. Theo ông Jääskeläinen, hiện không có lý do pháp lý nào để từ chối đơn đăng ký mới, và Bộ Tư pháp chỉ có thể giám sát chung về tài chính và hoạt động phù hợp với quy định, chứ không can thiệp nội dung hoạt động chính trị của các đảng.
Nhân viên và nhà nước Phần Lan đạt được thỏa thuận lao động mới: Người lao động được tăng lương theo mong muốn
Các nghiệp đoàn lao động như JHL, JUKO, Pro và phía nhà nước – với tư cách là người sử dụng lao động – đã đồng thuận với kết quả đàm phán về hợp đồng lao động công vụ mới cho khu vực nhà nước. Thỏa thuận sẽ được trình lên Hội đồng Bộ trưởng trong tháng 5.
Thời hạn của hợp đồng kéo dài từ ngày 1/3/2025 đến 29/2/2028, với tổng mức tăng lương là 7,8%, phù hợp với mức chung. Đợt tăng đầu tiên, 2,4%, sẽ được áp dụng vào ngày 1/7/2025.
Nhờ thỏa thuận đạt được vào ngày 30/4 – đúng đêm trước lễ Vappu – tất cả các cuộc đình công và biện pháp phản đối lao động trước đó, bao gồm cả việc cấm làm thêm giờ và thay ca, đều sẽ bị hủy bỏ ngay lập tức. Thỏa thuận này ảnh hưởng đến khoảng 76.000 nhân viên làm việc cho nhà nước.
Ba yếu tố then chốt quyết định tương lai của Finnair sau khủng hoảng đình công
Dù phải đối mặt với hàng loạt cuộc đình công và tình trạng hủy chuyến bay, hãng hàng không quốc gia Phần Lan Finnair vẫn có cơ hội phục hồi nếu vượt qua giai đoạn khó khăn hiện tại. Theo chuyên gia Joonas Ilvonen từ công ty tài chính Evli, có ba yếu tố chính hỗ trợ Finnair:
Giá vé máy bay đang ổn định: Sau thời gian giảm giá đầu năm, nhu cầu du lịch có dấu hiệu tăng trở lại, mở ra cơ hội nâng giá vé. Dù chiến tranh thương mại gây lo ngại, nhưng chưa có tác động tiêu cực rõ rệt đến nhu cầu đi lại.
Tăng công suất vận chuyển, đặc biệt ở tuyến Bắc Mỹ: Finnair đang đẩy mạnh các đường bay xuyên Đại Tây Dương – khu vực vẫn giữ được đà tăng trưởng ổn định. Điều này giúp hãng bù đắp cho thị trường châu Âu và châu Á đang chững lại.
Giá nhiên liệu giảm: Chi phí nhiên liệu – vốn là khoản chi lớn nhất của Finnair – đã giảm khoảng 15% trong vài tháng gần đây, nhờ lo ngại suy thoái kinh tế toàn cầu.
Tuy nhiên, các cuộc đình công vẫn đang gây tổn thất nghiêm trọng, làm giảm lợi nhuận của Finnair khoảng 21 triệu euro trong quý đầu năm. Nếu xung đột lao động kéo dài, triển vọng phục hồi của hãng có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Tại Na Uy:
Liên đoàn lao động Na Uy kêu gọi cấm thương mại với các công ty ủng hộ chiếm đóng của Israel
Liên đoàn Công đoàn Na Uy (LO) đang thúc đẩy lệnh cấm pháp lý đối với thương mại và đầu tư vào các công ty có liên quan đến việc ủng hộ sự chiếm đóng của Israel tại các vùng lãnh thổ Palestine.
Đề xuất này sẽ được đưa ra tranh luận tại đại hội của LO trong tuần này, kêu gọi chính phủ ban hành luật nhằm ngăn chặn các hoạt động kinh tế "duy trì sự chiếm đóng".
Andreas Kravik, Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Na Uy, bày tỏ sự hoan nghênh với sáng kiến này, cho rằng nó phù hợp với các cam kết nhân quyền của Na Uy theo Luật Minh bạch. Bộ Ngoại giao cũng đã cảnh báo các công ty về việc hoạt động trong các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng.
Thu Giữ 147 Kg Cocaine Trong Thùng Chuối Tại Nhà Phân Phối Ở Oslo
Ngày 3/4/2025, nhân viên Bama, nhà phân phối trái cây lớn ở Oslo, phát hiện cocaine trong các thùng chuối và báo cho hải quan Na Uy. Hải quan thu giữ 147 kg cocaine giấu trong 9 thùng, với giá trị ước tính 170 triệu NOK (16,4 triệu USD), theo The Local. Đây là vụ thu giữ lớn nhất tại Na Uy kể từ năm 2023, khi 2,3 tấn cocaine bị tịch thu.
Lô hàng nghi xuất phát từ Nam Mỹ, được vận chuyển bằng tàu qua Thụy Điển, nhưng có thể không nhằm vào thị trường Na Uy. Thông tin từ Europol và cơ quan Bỉ cho thấy cocaine được lên kế hoạch nhận tại cảng Antwerp. Giám đốc hải quan Tim Gurrik nghi ngờ một mạng lưới tội phạm lớn đứng sau. Không có nghi phạm nào bị bắt, và Bama được xác định không liên quan.
Gần Nửa Người Na Uy Phàn Nàn Ngày 17/5 Quá Nhiều Rượu Bia
Theo khảo sát của Ipsos, 49% người Na Uy cho rằng rượu bia chiếm vai trò quá lớn trong lễ kỷ niệm Ngày Hiến pháp 17/5, theo The Local. Nhóm vận động tiết chế Av-og-til phê phán việc uống rượu quá mức làm mất đi tinh thần thân thiện gia đình của ngày lễ. Ragnhild Kaski, Tổng thư ký nhóm, nhấn mạnh ngày 17/5 nên tập trung vào diễu hành và kem, không phải người lớn say xỉn. Khảo sát cũng cho thấy xu hướng giảm tiêu thụ rượu bia trong giới trẻ Na Uy, với 24% người dưới 30 tuổi chọn không uống, theo số liệu từ Viện Y tế Công cộng Na Uy năm 2024.
Chúc các bạn ngày mới vui vẻ!
Yorumlar