Cuộc sống Thụy Điển

Dù bạn chỉ sống và làm việc ở Thụy Điển một thời gian, bạn vẫn có thể chủ động để có mức lương hưu tốt hơn sau này. Dưới đây là checklist quan trọng:

💻 Kiểm tra trực tuyến: Đăng nhập vào trang của Cơ quan Hưu trí Thụy Điển (Pensionsmyndigheten) để xem bạn đã tích lũy được bao nhiêu.

👔 Hỏi nơi làm việc: Tìm hiểu về lương hưu nghề nghiệp (tjänstepension), và xem bạn có thể đưa ra lựa chọn nào để tối ưu khoản này không.

🏦 Nếu tự làm hoặc không có tjänstepension: Hãy cân nhắc lập khoản tiết kiệm cá nhân để bù vào phần thiếu hụt.

📊 Xem lại quỹ đầu tư: Cân nhắc việc thay đổi quỹ trong lương hưu bổ sung (premiepension) hoặc tjänstepension để tối ưu lợi nhuận.

➕ Tiết kiệm thêm: Nếu có khả năng, hãy lập thêm khoản tiết…

Theo chuyên gia từ Cơ quan Hưu trí Thụy Điển, việc nghỉ hưu sớm có thể gây tổn thất tài chính lớn suốt phần đời còn lại:

📉 Nếu bạn bắt đầu nhận lương hưu từ năm 63 tuổi thay vì 67 tuổi, thu nhập hàng tháng có thể giảm tới 7.000 kronor, tức hơn 80.000 kronor/năm trước thuế.

💸 Thuế thu nhập cũng cao hơn khoảng 2.000 kronor mỗi tháng nếu chưa đạt đến “tuổi chuẩn hưu trí” (tuổi này được điều chỉnh dựa trên kỳ vọng tuổi thọ trung bình).

🚫 Bạn thậm chí có thể mất quyền nhận trợ cấp hưu trí cơ bản (garantipension) nếu rút lương hưu quá sớm.

✅ Một giải pháp nhiều người Thụy Điển áp dụng là trở thành “jobbonär” – tức là vừa làm việc bán thời gian, vừa nhận một phần lương hưu. Cách này giúp bạn duy trì thu…

Chuyên gia tài chính hưu trí chia sẻ rằng: rất nhiều người Thụy Điển chưa nhận ra sức mạnh của việc lên kế hoạch tài chính từ sớm. Nếu biết cách tiết kiệm và tận dụng các công cụ có sẵn, bạn hoàn toàn có thể sống thoải mái hơn khi về hưu.

💡 Một số cách thiết thực mà ai cũng có thể bắt đầu ngay:

Tối ưu hóa chi tiêu hàng tháng

Hãy thử ngồi xuống và kiểm tra tất cả chi phí cố định – tiền thuê nhà, điện, mạng, bảo hiểm, thẻ tập gym,… Có những dịch vụ bạn có thể tìm gói rẻ hơn hoặc thậm chí hủy bỏ nếu không cần thiết. Số tiền tiết kiệm này, dù nhỏ, nếu gom lại và bỏ vào quỹ hưu trí thì sau 10–20 năm sẽ thành một con số lớn.

Tận dụng chương trình tiết kiệm…

Nhiều người sang Thụy Điển theo diện đoàn tụ hoặc đi cùng bạn đời có visa lao động thường mất nhiều năm đầu không đi làm, và điều này ảnh hưởng trực tiếp đến lương hưu sau này.

Ở Thụy Điển, để nhận lương hưu nhà nước tối đa, bạn cần làm việc và đóng thuế ít nhất 40 năm trong độ tuổi từ 16 đến khi nghỉ hưu. Nếu thời gian đi làm ngắn hơn, mức hưu sẽ bị giảm đáng kể.

Vậy giải pháp là gì?

Một chuyên gia tài chính khuyến nghị:

• Tiết kiệm tư nhân cho người không đi làm để bù vào khoản hưu bị thiếu.

Khi rời Thụy Điển, bạn có hai lựa chọn chính.

Thứ nhất là giữ nguyên lương hưu ở Thụy Điển, đặc biệt là lương hưu công (allmän pension) và lương hưu bổ sung (tjänstepension) nếu chưa đến tuổi nhận. Ưu điểm của cách này là số tiền sẽ được bảo toàn và hưởng chính sách bảo vệ của Nhà nước, hạn chế rủi ro mất giá do lạm phát. Khi đến tuổi hưu, bạn sẽ có khoản thu nhập ổn định hàng tháng suốt đời. Tuy nhiên, nhược điểm là bạn không thể sử dụng số tiền này ngay và nếu chẳng may qua đời sớm, phần chưa nhận hết sẽ không được chuyển toàn bộ cho thân nhân.

Lựa chọn thứ hai là rút hoặc nhận sớm phần lương hưu có thể rút, thường áp dụng cho lương hưu bổ sung hoặc quỹ hưu cá nhân. Ưu điểm là…

Có thể, nhưng sẽ phức tạp và không phải ai cũng phù hợp.

• Nếu bạn không còn cư trú và làm việc tại Thụy Điển, bạn sẽ không tự động tích lũy thêm lương hưu công vì không còn đóng thuế thu nhập tại đây.

• Tuy nhiên, bạn có thể đăng ký đóng góp tự nguyện (frivillig pensionsförsäkring) vào một quỹ hưu cá nhân hoặc tiếp tục đóng lương hưu bổ sung nếu công ty ở Thụy Điển cho phép.

• Thực tế, hầu hết người về Việt Nam sẽ ngừng đóng góp cho hệ thống hưu trí Thụy Điển, chấp nhận mức lương hưu đã tích lũy, và tích lũy phần còn lại qua hệ thống bảo hiểm xã hội Việt Nam hoặc các quỹ đầu tư cá nhân.

Xem thêm

• Hệ thống lương hưu tại Thụy Điển

Không thể rút toàn bộ lương hưu công (allmän pension) một lần trước tuổi hưu. Hệ thống lương hưu công ở Thụy Điển được thiết kế để chi trả theo tháng suốt đời, không cho rút gọn toàn bộ như một khoản tiết kiệm cá nhân.

Nếu bạn có lương hưu bổ sung (tjänstepension) hoặc quỹ hưu cá nhân (privat pensionssparande) thì tùy loại hợp đồng, bạn có thể yêu cầu chi trả trong thời gian ngắn hơn (ví dụ 5–10 năm) hoặc nhận hết khi đủ điều kiện rút.

Nhưng với lương hưu công, luật quy định bắt buộc phải rút định kỳ hàng tháng khi đến tuổi nghỉ hưu.

Xem thêm

• Hệ thống lương hưu tại Thụy Điển

• Link Pensionsmyndigheten

Không. Lương hưu công (allmän pension) mà bạn đã tích lũy ở Thụy Điển sẽ không bị mất dù bạn rời khỏi đất nước. Bạn vẫn được quyền nhận khoản này khi đến tuổi nghỉ hưu, miễn là bạn đã đóng góp qua thuế thu nhập từ lao động.

• Khi đến tuổi nhận lương hưu (thường từ 63–67 tuổi), bạn có thể đăng ký để Thụy Điển chuyển khoản về Việt Nam.

• Tuy nhiên, mức lương hưu sẽ phụ thuộc vào tổng thời gian đóng góp. Làm 5 năm sẽ nhận được ít hơn so với làm 30–40 năm.

• Bạn vẫn phải khai báo địa chỉ và thông tin tài khoản nhận tiền tại Việt Nam để Cơ quan Lương hưu Thụy Điển (Pensionsmyndigheten) chuyển khoản.

Xem thêm

• Hệ thống lương hưu tại Thụy Điển

Bạn có thể vừa làm vừa nhận lương hưu nhà nước. Việc làm có đóng thuế thu nhập vẫn tạo tích lũy cho lương hưu nhà nước (income pension) vì hệ thống tính dựa trên thu nhập chịu thuế hàng năm. Nói cách khác: làm thêm = bạn vẫn tích luỹ phần thu nhập đóng góp cho hệ thống lương hưu.

Lương hưu bổ sung (occupational pension): quy định khác nhau tùy hợp đồng ngành/cơ quan (ví dụ ITP, SAF-LO...). Một số hợp đồng ngừng đóng góp ở tuổi nhất định (ví dụ 65), một số tiếp tục đến 67 hoặc không giới hạn — cần kiểm tra hợp đồng/chi tiết công ty.

Ví dụ tạm tính như sau:

Nếu bạn làm việc thêm và có thu nhập chịu thuế, những năm này sẽ tăng điểm thu nhập cho phần income pension — tuy không tăng ngay lập tức số…

Ở Thụy Điển, bạn có thể bắt đầu rút lương hưu nhà nước (national public pension) sớm nhất từ tháng bạn tròn 63 tuổi, nhưng lưu ý: từ 2026 tuổi rút tối thiểu này sẽ được điều chỉnh dần theo tuổi thọ (kiểm tra tuổi mục tiêu hiện hành trên trang Pensionsmyndigheten).

Rút sớm = nhận ít hơn mỗi tháng. Nếu rút trước tuổi “tiêu chuẩn” bạn nhận khoản hàng tháng bị giảm (do hưởng lâu hơn). Ngược lại, trì hoãn rút sẽ tăng mức lương hưu hàng tháng sau này (các tăng này được tính theo hệ số hoãn). Ví dụ lịch sử/tiêu chuẩn thường dùng: hoãn 1 tháng có thể tăng khoảng 0.6%/tháng (≈7.2%/năm) — con số này dùng để ước lượng, nhưng hãy kiểm tra mức chính thức hiện hành trước khi quyết định.

Cân nhắc thuế: Nếu bạn rút sớm hoặc rút trong khi vẫn có…

Ở Thụy Điển, ngày càng nhiều người trở thành "jobbonär" – tiếp tục làm việc dù đã đến tuổi hưu. Việc này có thể mang lại khoản thu nhập “kép” khá lớn, nhưng không phải lúc nào cũng nên vừa nhận lương vừa rút lương hưu.

📌 Lý do:

Nếu trì hoãn rút lương hưu, bạn sẽ được mức chi trả hàng tháng cao hơn sau này và giảm thuế từ năm 67 tuổi khi các ưu đãi thuế bắt đầu áp dụng.

Ngược lại, nếu vừa nhận lương vừa rút lương hưu công + lương hưu bổ sung, bạn có thể vượt ngưỡng thuế cao, khiến một phần lớn thu nhập “bốc hơi” vì thuế.

📌 Tip tài chính:

• Chỉ nên rút lương hưu khi thực sự cần hoặc chia nhỏ thời gian rút để tránh thuế nặng.

Bạn sẽ bắt đầu tích lũy lương hưu chung của Thụy Điển (allmän pension) khi bạn kiếm được trên 24.238 krona trong một năm (tính từ năm 2024). Không có yêu cầu cụ thể về thời gian sống ở Thụy Điển trước khi đủ điều kiện nhận lương hưu, ngoại trừ lương hưu bảo đảm (garantipension). Để nhận garantipension, bạn cần sống ở Thụy Điển ít nhất 3 năm trước khi nghỉ hưu.

Bạn có thể bắt đầu nhận lương hưu chung từ năm bạn tròn 63 tuổi, và đối với garantipension, bạn có thể bắt đầu nhận từ tuổi 66. Những người làm việc ngắn hạn tại Thụy Điển vẫn sẽ nhận được các phần lương hưu như lương hưu thu nhập (inkomstpension), lương hưu bổ sung (premiepension) và lương hưu nghề nghiệp (tjänstepension), ngay cả khi họ chuyển ra nước ngoài.

Bạn cần nộp đơn xin lương hưu…

Lương hưu của bạn ở Thụy Điển đến từ ba nguồn chính:

1. Lương Hưu Quốc Gia: Đây là khoản lương hưu mà bạn nhận được từ chính phủ Thụy Điển, dựa trên thu nhập chịu thuế của bạn trong suốt thời gian làm việc tại Thụy Điển. Nó bao gồm hai phần: lương hưu thu nhập (income pension) và lương hưu quỹ (premium pension).

2. Lương Hưu Nghề Nghiệp: Đây là khoản lương hưu mà nhà tuyển dụng đóng góp cho bạn, thường chiếm khoảng 4,5% lương của bạn. Lương hưu này được thỏa thuận trong các hợp đồng tập thể hoặc do chính nhà tuyển dụng quyết định.

3. Lương Hưu Tư Nhân: Đây là khoản tiết kiệm lương hưu mà bạn tự đóng góp, thường thông qua các quỹ hưu trí tư nhân hoặc các khoản đầu tư cá nhân. Điều này giúp bổ sung thêm vào lương hưu quốc…

Có, người lao động có thu nhập thấp hoặc không có thu nhập tại Thụy Điển vẫn có thể nhận được lương hưu, nhưng phần lớn phụ thuộc vào điều kiện và thời gian cư trú. Dưới đây là các thông tin chi tiết:

1. Lương hưu bảo đảm (Guarantee Pension)

• Ai đủ điều kiện?Lương hưu bảo đảm dành cho những người sống tại Thụy Điển từ 3 năm trở lên nhưng có thu nhập thấp hoặc không đủ để tích lũy lương hưu từ nguồn thu nhập thông thường.

• Số tiền nhận được:Lương hưu bảo đảm được tính dựa trên thời gian cư trú tại Thụy Điển, với mức tối đa chỉ áp dụng nếu bạn đã sống ở Thụy Điển ít nhất 40 năm.

• Nếu bạn sống ít hơn 40 năm, số tiền sẽ bị giảm tỷ lệ tương ứng. Ví dụ: Nếu bạn sống ở Thụy Điển…

Nếu bạn đã làm việc và đóng thuế tại Thụy Điển trước khi về Việt Nam, bạn vẫn có quyền nhận lương hưu từ Thụy Điển. Tuy nhiên, có một số điều quan trọng cần lưu ý:

1. Quyền nhận lương hưu

• Lương hưu thu nhập (Income Pension): Bạn có thể nhận toàn bộ phần lương hưu thu nhập đã tích lũy trong quá trình làm việc tại Thụy Điển, bất kể quốc tịch của bạn.

• Lương hưu bảo hiểm cá nhân (Premium Pension): Phần lương hưu này cũng sẽ được trả cho bạn ở Việt Nam nếu bạn đã tích lũy trong thời gian làm việc.

• Lưu ý về lương hưu bảo đảm (Guarantee Pension): Kể từ năm 2023, Thụy Điển không chi trả phần lương hưu bảo đảm nếu bạn không cư trú tại Thụy Điển.

2. Làm cách nào để nhận lương hưu tại Việt Nam?

Nếu bạn là công dân Thụy Điển và đang nhận lương hưu (pension), bạn có thể ra nước ngoài mà không bị giới hạn thời gian bắt buộc phải quay lại. Tuy nhiên, có một số quy định quan trọng mà bạn cần lưu ý để tránh bị cắt lương hưu hoặc gặp vấn đề pháp lý khi ở nước ngoài quá lâu.

🔹 Lương hưu cơ bản (allmän pension): Bạn có thể sống ở nước ngoài mà vẫn nhận được lương hưu từ Pensionsmyndigheten (Cơ quan Quản lý Lương hưu Thụy Điển). Không có giới hạn thời gian cụ thể về việc bạn phải quay lại Thụy Điển.

🔹 Lương hưu thu nhập (inkomstpension) và lương hưu bổ sung (premiepension): Không bị ảnh hưởng khi bạn sống ở nước ngoài. Bạn vẫn có thể nhận tiền vào tài khoản ngân hàng.

🔹 Lương hưu bảo đảm (garantipension): Nếu bạn ra khỏi Thụy…

Người đang hưởng lương hưu tại Thụy Điển có thể về Việt Nam hoặc ra nước ngoài trong thời gian nhất định, nhưng cần tuân thủ các quy định sau để không ảnh hưởng đến quyền lợi:

Thời gian tối đa được phép vắng mặt:

• Nếu bạn là công dân Thụy Điển hoặc có thẻ cư trú vĩnh viễn, bạn có thể rời Thụy Điển trong tối đa 12 tháng liên tục mà không cần thông báo.

• Tuy nhiên, nếu bạn không phải là công dân và chỉ có giấy phép cư trú tạm thời, bạn cần kiểm tra thời hạn giấy phép và đảm bảo quay lại trước khi giấy phép hết hạn.

Ảnh hưởng đến lương hưu:

• Lương hưu cơ bản (guarantee pension): Nếu bạn sống ngoài Thụy Điển hơn 6 tháng trong một năm, khoản lương hưu cơ bản có thể bị tạm dừng.

Nếu bạn đang sinh sống và làm việc tại Thụy Điển, hằng năm bạn sẽ nhận được một phong bì màu cam từ Cơ quan Lương hưu Thụy Điển (Pensionsmyndigheten). Đây là báo cáo tóm tắt về lương hưu công của bạn – rất quan trọng để bạn hiểu được mình đã tích lũy được bao nhiêu và sẽ nhận được bao nhiêu khi nghỉ hưu.

Phong bì này gồm các thông tin chính:

🔸 Lương hưu công (Allmän pension) gồm 2 phần:

• Inkomstpension (lương hưu thu nhập): 16% thu nhập hàng năm của bạn.

• Premiepension (lương hưu đầu tư): 2,5% thu nhập được đầu tư vào các quỹ tài chính – bạn có thể chọn quỹ hoặc để mặc định là AP7 Såfa.

🔸 Các thuật ngữ cần biết: