Cuộc sống Thụy Điển

Có. Ở Thụy Điển, nhận tiền từ CSN mà không thực sự học, hoặc không báo với CSN khi bạn ngừng học, có thể bị xem là tội gian lận trợ cấp (bidragsbrott) – và hoàn toàn có thể bị kết án hình sự.

Một ví dụ điển hình vừa được báo chí Thụy Điển đăng tải:

🔍 Trường hợp thực tế tại Strängnäs

Một người đàn ông khoảng 40 tuổi dự định đi học. Sau đó, ông nộp hồ sơ xin hỗ trợ từ CSN, cam kết sẽ bắt đầu khóa học.

📌 Chỉ trong hơn một tháng, ông nhận được:

70.000 SEK

Nếu bạn về Việt Nam khoảng 15 tháng, thời gian này vượt quá 12 tháng, nên bạn phải thông báo cho Skatteverket (Sở thuế) rằng bạn sẽ tạm rời Thụy Điển. Ngoài ra, bạn cần lưu ý:

• Báo rời Thụy Điển (flyttanmälan till utlandet) tại Skatteverket — có thể làm online.

• Thông báo Försäkringskassan để dừng bảo hiểm y tế trong thời gian ở nước ngoài.

• Liên hệ ngân hàng để cập nhật thông tin tạm trú (tránh bị khoá tài khoản do nghi ngờ rửa tiền).

• Nếu có trợ cấp hoặc thuế đang hưởng, nên thông báo với CSN, Pensionsmyndigheten, Arbetsförmedlingen (tuỳ trường hợp).

  
  

💡 Lưu ý: Khi ở nước ngoài trên 12 tháng, BankID và personnummer có thể bị “đóng băng” tạm thời, và bạn có thể bị utskriven (xóa khỏi hệ thống cư trú) nếu không khai báo rõ ràng.

Nếu bạn về Việt Nam dưới 1 năm, bạn vẫn được xem là cư dân Thụy Điển nên nhìn chung không cần làm thủ tục rời Thụy Điển (utskrivning). Tuy nhiên, để tránh rắc rối khi quay lại, bạn nên chuẩn bị:

• Gia hạn giấy tờ quan trọng (BankID, thẻ ID, thẻ ngân hàng, bảo hiểm du lịch).

• Kiểm tra bảo hiểm y tế (Försäkringskassan) để đảm bảo quyền lợi khi ở ngoài Thụy Điển.

• Giữ liên hệ với Skatteverket qua e-mail hoặc tài khoản điện tử nếu có thay đổi tạm trú.

Không nên đóng tài khoản ngân hàng hay huỷ BankID, vì bạn vẫn là cư dân hợp pháp.

👉 Xem chi tiết so sánh các mốc thời gian cư trú và ảnh hưởng đến personnummer, BankID, bảo hiểm và thuế tại đây:

Từ ngày 1/4/2025, Cơ quan Di trú Thụy Điển (Migrationsverket) đã thắt chặt kiểm tra an ninh đối với đơn xin quốc tịch, kể cả các hồ sơ nộp trước đó.

Những người nộp đơn đã nhận được yêu cầu bổ sung thông tin qua một bản câu hỏi dài 11 trang. Thời hạn trả lời là 3 tuần từ ngày nhận được thư. Nếu trễ hạn, đơn có thể bị từ chối.

Nội dung bản câu hỏi gồm 7 phần:

1. Thông tin về thành viên gia đình tại Thụy Điển

   • Cung cấp tên, ngày sinh, quốc tịch của cha mẹ, con cái trưởng thành hoặc anh chị em sống tại Thụy Điển (nếu có).

     
     

2. Thông tin về danh tính

Để dễ hình dung, ta có thể so sánh “bảo hiểm theo tiêu chuẩn hợp đồng lao động tập thể” (như pháp luật hiện hành yêu cầu) với “bảo hiểm y tế toàn diện” (điều luật mới bổ sung) ở các khía cạnh chính sau:

• Phạm vi chi trả

• Cơ sở cung cấp

• Giới hạn địa lý & thời gian

• Thủ tục đồng chi trả

• Mức độ linh hoạt & tiện lợi

Theo Cơ quan Di trú Thụy Điển (Migrationsverket), nhóm lao động tay nghề cao bao gồm các ngành nghề đòi hỏi trình độ học vấn cao, kỹ năng chuyên môn sâu, và thường có nhu cầu tuyển dụng lớn tại Thụy Điển.

🔍 Theo định nghĩa chính thức từ Migrationsverket:

Trang thông tin dành cho nhà tuyển dụng tại Thụy Điển nêu rõ rằng lao động tay nghề cao (highly qualified workers) bao gồm:

• Nghiên cứu sinh và nhà nghiên cứu từ các quốc gia ngoài EU/EEA

• Người có bằng cấp sau đại học (ví dụ: thạc sĩ, tiến sĩ, hoặc bằng chuyên môn từ 60–330 tín chỉ)

• Người có thẻ xanh EU (EU Blue Card)

Có 9 lỗi phổ biến mà bạn có thể bị tước bằng lái xe ở Thụy Điển.

• Rattfylleri (Lái xe khi có cồn hoặc ma túy)

• Smitning (Bỏ trốn sau tai nạn)

• Upprepade trafikbrott (Vi phạm giao thông nhiều lần)

• Brott mot bestämmelse som är viktig för trafiksäkerheten (Vi phạm quy định nghiêm trọng về an toàn giao thông)

• Opålitlighet i nykterhetshänseende (Không đáng tin về việc giữ tỉnh táo – liên quan nghiện rượu/ma túy)

Trước hết, theo luật hiện hành, một permanent uppehållstillstånd (thẻ cư trú vĩnh viễn) có thể bị thu hồi (återkallas) trong các trường hợp nhất định:

• Nếu người được cấp thẻ cung cấp thông tin sai lệch trong hồ sơ, che giấu sự thật quan trọng.

• Nếu tình trạng cư trú (residens) của bạn ở Thụy Điển không còn tồn tại — ví dụ bạn rời Thụy Điển quá lâu mà không thông báo hoặc không còn ở đây thực chất. Theo Migrationsverket, nếu bạn vắng mặt hơn 1 năm, họ có thể thu hồi thẻ vĩnh viễn. Migrationsverket

• Nếu căn cứ cấp thẻ ban đầu đã thay đổi hoặc không còn thỏa mãn điều kiện (ví dụ cấp thẻ vì lý do gia đình mà quan hệ gia đình kia chấm dứt)

• Nếu thẻ được cấp dựa trên thông tin giả mạo hoặc gian lận.

  
  

Trong các đề xuất mới, có…

Có — bạn có thể nộp đơn xin quốc tịch Thụy Điển cho con trong trường hợp cha là người Thụy Điển, nếu đáp ứng các điều kiện của luật quốc tịch đối với trẻ em. Theo thông tin từ Migrationsverket, có quy trình gọi là “notification” (anmälan) để cha hoặc người giám hộ đăng ký quốc tịch cho con dưới 18 tuổi.

Dưới đây là những điểm quan trọng cần biết:

✅ Những điều kiện cơ bản khi xin qua “notification” cho trẻ em

• Trẻ phải dưới 18 tuổi khi khai báo.

• Trẻ cần có một trong các tình trạng cư trú hợp pháp ở Thụy Điển, ví dụ giấy phép cư trú hoặc quyền cư trú.

• Việc nhận quốc tịch qua notification không giống tự động cấp; cha hoặc người đại diện phải nộp đơn / khai báo thay trẻ.

Bạn hoàn toàn có thể nhờ cơ quan pháp luật Thụy Điển giúp đỡ thông qua thủ tục gọi là handräckning – tức là yêu cầu cưỡng chế thực hiện một hành động pháp lý.

Cụ thể, nếu người kia không trả lại đồ đạc cá nhân của bạn (ví dụ: quần áo, đồ điện tử, giấy tờ, đồ nội thất,…), bạn có thể:

1. Gửi đơn “handräckning” tới Kronofogden

• Đây là cơ quan Thi hành án của Thụy Điển.

• Bạn có thể nộp đơn trực tuyến qua e-tjänst hoặc qua mẫu giấy (blankett).

• Trong đơn, bạn cần mô tả rõ món đồ nào là của bạn, và rằng người kia đang giữ trái phép.

  
  

Nếu bạn không được trả lương, bạn hoàn toàn có quyền yêu cầu pháp luật can thiệp. Dưới đây là các bước bạn có thể thực hiện:

1. Trước hết, hãy nói chuyện trực tiếp với chủ (arbetsgivare):

Đôi khi việc chậm lương chỉ là do lỗi hành chính hoặc nhầm lẫn. Nếu sau khi nhắc nhở mà vẫn không được trả, bạn nên chuyển sang bước tiếp theo.

2. Nộp đơn “betalningsföreläggande” (yêu cầu xác nhận khoản nợ)

• Đây là cách chính thức và hợp pháp để bạn yêu cầu cơ quan ronofogden xác nhận rằng chủ nợ bạn tiền lương.

• Sau khi được xác nhận, chủ buộc phải trả lương cho bạn theo quyết định.

Nếu ai đó đỗ xe hoặc để phương tiện trên đất của bạn mà không xin phép, bạn không được tự ý di chuyển xe. Thay vào đó, bạn có thể thực hiện các bước sau:

1. Liên hệ với cảnh sát hoặc chính quyền địa phương (kommun): Họ có thể hỗ trợ di chuyển xe trong các trường hợp nguy hiểm giao thông, đỗ sai vị trí rõ ràng hoặc xe bỏ đi không sử dụng (scrap cars).

2. Nộp đơn xin “handräckning” (hỗ trợ cưỡng chế): Đây là thủ tục pháp lý để yêu cầu cơ quan thực hiện việc di dời hoặc thu hồi tài sản của bạn. Bạn cần cung cấp thông tin về chủ sở hữu xe nếu biết. Trường hợp không biết chủ sở hữu, bạn nên liên hệ với cảnh sát hoặc kommun.

3. Quy trình handräckning gồm các bước chính:

• Bạn nộp…

Làm sao để xin xóa nợ (skuldsanering) tại Thụy Điển? Quy trình cụ thể gồm những bước nào, và cần chuẩn bị gì trước khi nộp đơn lên Kronofogden?

Trả lời:

Nếu bạn đang sống ở Thụy Điển và rơi vào tình trạng nợ nần kéo dài, không thể trả dù đã cố gắng trong nhiều năm, bạn có thể nộp đơn xin xóa nợ – “skuldsanering” qua Kronofogden (Cơ quan Thi hành án Thụy Điển). Đây là một quy trình hợp pháp giúp bạn thoát khỏi gánh nặng nợ nần và có cơ hội bắt đầu lại cuộc sống tài chính mới.

🔹 Điều kiện để được xem xét xóa nợ:

• Để Kronofogden chấp nhận hồ sơ skuldsanering, bạn thường cần đáp ứng:

• Nợ nặng và kéo dài – tức là bạn không có khả năng trả nợ trong nhiều năm tới.

Nếu tôi có một khoản nợ ở Thụy Điển và nhận được thư từ Kronofogden, chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo? Nợ có ảnh hưởng gì đến việc xin gia hạn giấy phép cư trú hoặc quốc tịch không?

Trả lời:

Khi bạn nhận được thư “Skuld att betala” từ Kronofogden (Cơ quan Thi hành án Thụy Điển), điều đó có nghĩa là bạn đang nợ tiền một cá nhân, công ty hoặc cơ quan nhà nước, và bên cho vay đã nhờ Kronofogden giúp đòi lại số tiền đó.

Nếu bạn chưa thể thanh toán ngay, Kronofogden sẽ xem xét tình hình tài chính của bạn — ví dụ: có thể trừ tiền từ lương (utmätning) hoặc tài sản. Bạn cần cung cấp thông tin thu nhập và chi phí qua Mina sidor, điện thoại hoặc email.

Trong trường hợp bạn không có lương hoặc tài sản, khoản…

Nếu bạn phát hiện thông tin của mình bị ghi sai trong hệ thống của Kronofogden (Cơ quan Thi hành án Thụy Điển), ví dụ như một khoản nợ đã được trả nhưng vẫn bị ghi nhận, bạn có thể làm gì để yêu cầu sửa thông tin (rättelse)?

Trả lời

Nếu bạn cho rằng Kronofogden đã lưu thông tin sai hoặc gây hiểu lầm về bạn — chẳng hạn như:

• bạn đã trả hết nợ nhưng khoản đó vẫn bị ghi lại, hoặc

• bạn chưa hề được thông báo về khoản nợ trước khi nó bị đăng ký

  
  

thì bạn có quyền gửi đơn yêu cầu “rättelse” (sửa thông tin).

Nếu có người nợ tôi tiền mà không chịu trả, tôi có thể nhờ Cơ quan Thi hành án Thụy Điển (Kronofogden) giúp đòi nợ. Vậy khi nộp đơn yêu cầu thanh toán (betalningsföreläggande), tôi phải trả bao nhiêu tiền lệ phí ban đầu?

Trả lời:

Khi bạn nộp đơn betalningsföreläggande lên Kronofogden, bạn sẽ phải trả một khoản lệ phí xử lý hồ sơ là 300 SEK.

Nếu người nợ chấp nhận trả, hoặc Kronofogden ra quyết định có lợi cho bạn, thì bên nợ sẽ phải hoàn trả lại khoản lệ phí này cho bạn — nghĩa là cuối cùng bạn không mất gì cả.

Chú ý

1. 300 kronor là phí nộp đơn yêu cầu thanh toán (betalningsföreläggande) được liệt kê chính thức trên trang Kronofogden và Konsumentverket.

Theo chuyên gia từ Cơ quan Hưu trí Thụy Điển, việc nghỉ hưu sớm có thể gây tổn thất tài chính lớn suốt phần đời còn lại:

📉 Nếu bạn bắt đầu nhận lương hưu từ năm 63 tuổi thay vì 67 tuổi, thu nhập hàng tháng có thể giảm tới 7.000 kronor, tức hơn 80.000 kronor/năm trước thuế.

💸 Thuế thu nhập cũng cao hơn khoảng 2.000 kronor mỗi tháng nếu chưa đạt đến “tuổi chuẩn hưu trí” (tuổi này được điều chỉnh dựa trên kỳ vọng tuổi thọ trung bình).

🚫 Bạn thậm chí có thể mất quyền nhận trợ cấp hưu trí cơ bản (garantipension) nếu rút lương hưu quá sớm.

✅ Một giải pháp nhiều người Thụy Điển áp dụng là trở thành “jobbonär” – tức là vừa làm việc bán thời gian, vừa nhận một phần lương hưu. Cách này giúp bạn duy trì thu…

Tiền Kiều Hối (Remittance) được MIỄN THUẾ Thu nhập Cá nhân (TNCN) tại Việt Nam.

Nguyên tắc chung: Các khoản tiền chuyển về từ nước ngoài qua các kênh chính thức (ngân hàng, công ty kiều hối, ứng dụng hợp pháp) được coi là Kiều Hối và được Chính phủ Việt Nam khuyến khích, do đó được miễn thuế TNCN.

Vượt hạn mức có bị đánh thuế không?

KHÔNG bị đánh thuế TNCN chỉ vì khoản tiền đó lớn hoặc vượt qua "hạn mức" do một số ngân hàng/ứng dụng tự quy định.

Bị đánh thuế (nếu có): Chỉ khi cơ quan thuế Việt Nam có căn cứ chứng minh khoản tiền đó không phải là kiều hối mà là thu nhập phát sinh tại Việt Nam (ví dụ: tiền bán hàng online, tiền cung cấp dịch vụ trong nước, lợi nhuận kinh doanh) nhưng nhận qua tài khoản cá…

Hạn mức chuyển tiền không phải là con số cố định, mà thường bị chi phối bởi quy định của bên gửi (ngân hàng/ứng dụng tại nước ngoài) và quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (về chứng từ mục đích chuyển tiền).

 So Sánh Hạn Mức Chuyển Tiền

Lưu ý quan trọng đối với các dịch vụ Fintech (Wise, Remitly, v.v.):

Các công ty này thường có giới hạn cao hơn nhiều so với việc chuyển khoản cá nhân thông thường qua ngân hàng, nhưng họ có giới hạn cứng cho năm (annual limit) được đặt ra để tuân thủ các quy định về chống rửa tiền (AML) và định danh khách hàng (KYC) của nước sở tại (Thụy Điển/Đan Mạch/EU).

Ví dụ: Wise có thể cho phép chuyển 1 triệu EUR/năm, nhưng đối với chuyển khoản từ một số quốc gia sang Việt Nam, hạn mức…

Ở Thụy Điển, khái niệm sambo có nghĩa là hai người (có hoặc không cùng giới tính) sống chung như vợ chồng nhưng không đăng ký kết hôn.

Tùy trường hợp (bạn đã ở Thụy Điển hay muốn xin sang từ nước ngoài) mà giấy tờ sẽ khác nhau:

📌 1. Nếu cả hai đã ở Thụy Điển

• Không có thủ tục “đăng ký sống thử” chính thức như kết hôn. Hai người chỉ cần:

• Hợp đồng thuê nhà đứng tên chung hoặc chứng minh cùng địa chỉ (folk­bokföring).

Muốn đi làm ở Thụy Điển, bạn cần có giấy tờ hợp pháp + việc làm hợp lệ + nơi ở rõ ràng + personnummer, rồi mới tính đến ngôn ngữ và kỹ năng.

1.Giấy tờ cư trú hợp pháp

• Nếu sang theo diện lao động → cần có work permit (giấy phép lao động).

• Nếu sang theo diện đoàn tụ gia đình → thường được đi làm ngay khi có personnummer.

  
  

2.Phải có việc làm được chấp thuận

• Khi xin work permit, bạn phải có job offer (thư mời làm việc) từ một công ty ở Thụy Điển.

Trong khi ở Mỹ hay nhiều nước châu Âu, ai cũng thích vay cố định để yên tâm, thì tại Thụy Điển hơn 90% khoản vay mua nhà năm 2025 lại là lãi suất thả nổi 😲. Vì sao người Thụy Điển lại chọn cách vay đầy rủi ro này?

Hóa ra không phải “liều lĩnh” đâu, mà có nhiều lý do rất đặc trưng của Thụy Điển:

🔹 Chi phí rẻ hơn – Vay thả nổi thường thấp hơn cố định. Chọn cố định giống như “mua bảo hiểm lãi suất”, và bạn phải trả thêm phí cho sự an toàn đó.

🔹 Ảnh hưởng chính sách tiền tệ – Ở Thụy Điển, hơn 80% khoản vay là ngắn hạn hoặc thả nổi, nên mỗi lần Riksbank thay đổi lãi suất, túi tiền người dân cảm nhận ngay. Cách này giúp kiềm chế lạm phát hiệu quả.

🔹 Thói quen…

Nếu bạn đang nhận tiền thất nghiệp từ A-kassa (Quỹ bảo hiểm thất nghiệp Thụy Điển) và muốn đi học, bạn có thể bị cắt trợ cấp nếu không khai báo đúng cách. Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp bạn được phép học mà không bị mất tiền hỗ trợ, cụ thể:

1. Trường hợp không bị cắt tiền A-kassa

• Bạn phải báo trước với A-kassa và Arbetsförmedlingen (Sở lao động) về ý định học.

• Nếu A-kassa chấp thuận, bạn có thể được phép học tối đa 15–20 tuần trong mỗi "giai đoạn hưởng trợ cấp".

• Học phải ở dạng khóa học bán thời gian hoặc không ảnh hưởng đến việc bạn vẫn sẵn sàng đi làm (nguyên tắc của A-kassa là bạn phải luôn sẵn sàng nhận việc).

• Sau mỗi đợt học, bạn cần xin giấy xác nhận đã kết thúc khóa học để tiếp tục nhận…

Có, bằng lái xe của Tiệp (Cộng hòa Séc) có thể được đổi sang bằng lái xe Thụy Điển nếu bạn đáp ứng một số điều kiện nhất định. Dưới đây là thông tin chi tiết từ Transportstyrelsen:

✅ Điều kiện để đổi bằng lái xe Tiệp sang bằng lái Thụy Điển:

• Bằng lái phải còn hiệu lực.

• Bạn phải là người cư trú thường trú tại Thụy Điển (tức là đã đăng ký dân cư tại đây).

• Bằng lái phải được cấp bởi một quốc gia thuộc EES (Khu vực Kinh tế Châu Âu) – và Tiệp là một trong các nước này.

📄 Cách thực hiện:

Đó chính là quyền tjänstledighet – nghỉ không lương nhưng cực kỳ hào phóng. Bạn đã từng tận dụng chưa?

Tjänstledighet cho phép bạn tạm rời công việc để làm điều mình muốn – từ học hành, khởi nghiệp, tới chăm sóc gia đình – mà vẫn giữ quyền quay lại vị trí cũ. Một số dạng phổ biến:

🎓 Nghỉ để học tập

• Chỉ cần làm 6 tháng (hoặc 12 tháng trong 2 năm gần nhất).

• Học bất cứ ngành gì, không cần liên quan tới nghề hiện tại.

Bạn đang giữ thẻ cư trú tạm thời (Uppehållstillstånd) theo diện đoàn tụ hôn nhân, được cấp bởi Đại sứ quán Thụy Điển trước khi sang. Thẻ này có giá trị 1 năm, không phải là "thẻ xanh" lâu dài, mà là giấy phép cư trú tạm thời. Dưới đây là thông tin chi tiết:

1. Về loại thẻ cư trú

• Thẻ 1 năm là dạng tạm thời, được cấp khi bạn mới sang Thụy Điển.

• Sau khi sống đủ thời gian quy định và đáp ứng điều kiện, bạn có thể xin gia hạn và về sau có thể xin thẻ cư trú vĩnh viễn (permanent uppehållstillstånd).

• Thẻ có giá trị giống như visa cư trú, không phân biệt "thẻ xanh" như cách gọi ở một số nước khác.

2. Gia hạn thẻ

Nếu bạn có thẻ cư trú vĩnh viễn và muốn quay về Việt Nam sinh sống, việc chuẩn bị giấy tờ kỹ lưỡng sẽ giúp bạn bảo toàn quyền lợi và tránh mất các hồ sơ quan trọng.

1. Giấy tờ quan trọng cần mang theo

   • Hộ chiếu gốc còn hạn.

   • Thẻ cư trú vĩnh viễn (nếu còn muốn giữ quyền trở lại Thụy Điển).

   • Giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn, hồ sơ học tập, hồ sơ y tế – bản gốc và bản sao chứng thực.

   • Giấy tờ liên quan đến thuế và lương hưu để sử dụng khi cần xác nhận quyền lợi.

     
     

Bạn có thể mang một lượng nhỏ thực phẩm chế biến sẵn như chả mực, bề bề từ Việt Nam sang Thụy Điển nếu là hàng phi thương mại, dành cho mục đích cá nhân hoặc làm quà. Tuy nhiên, cần tuân thủ một số quy định sau:

1. Không mang hải sản tươi sống hoặc chưa qua chế biến kỹ (chả mực và bề bề cần được nấu chín hoàn toàn, không có nước).

2. Đóng gói chân không hoặc hộp kín, ghi rõ thành phần nếu có thể. Tránh để đồ có mùi, dễ gây nghi ngờ khi qua máy soi.

3. Không vượt quá lượng cho phép, thường là vài kg cho thực phẩm cá nhân. Nếu vượt mức này, có thể bị coi là hàng thương mại.

4. Phải khai báo với hải quan nếu thấy cần thiết (một số sân bay EU có làn đỏ – đỏ khai báo, và làn xanh…

Nếu bạn đang giữ thẻ cư trú tạm thời và dự định về Việt Nam sinh sống, việc chuẩn bị kỹ lưỡng giấy tờ trước khi rời Thụy Điển sẽ giúp bạn tránh rắc rối sau này. Dưới đây là các bước quan trọng:

Giấy tờ cá nhân cần mang theo

• Hộ chiếu gốc (passport) còn hạn.

• Thẻ cư trú tạm thời (còn hạn) – lưu ý, nếu rời Thụy Điển lâu ngày, thẻ có thể mất hiệu lực.

• Giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn (nếu có) – bản gốc hoặc bản sao có chứng thực.

• Hồ sơ y tế quan trọng và bảo hiểm sức khỏe (nếu còn hiệu lực ở Việt Nam).

Dưới đây là vai trò và phạm vi hỗ trợ của Đại sứ quán Thụy Điển khi bạn quay về Việt Nam sinh sống nhé.

Khi bạn đã có quốc tịch Thụy Điển, Đại sứ quán Thụy Điển tại Hà Nội (hoặc Lãnh sự danh dự ở TP. Hồ Chí Minh) có thể hỗ trợ bạn trong các tình huống nhất định, nhưng phạm vi hỗ trợ không bao gồm các thủ tục định cư, xin việc, hoặc hỗ trợ tài chính khi hồi hương.

Những việc Đại sứ quán Thụy Điển có thể hỗ trợ:

• Cấp mới hoặc gia hạn hộ chiếu Thụy Điển.

• Cấp giấy tờ chứng nhận lãnh sự (consular certificates) khi cần.

• Hỗ trợ nếu bạn bị mất hộ chiếu hoặc giấy tờ tùy thân.

Nếu bạn đang sống ở Thụy Điển và dự định hồi hương về Việt Nam, việc chuẩn bị trước sẽ giúp quá trình diễn ra nhanh gọn, tránh rắc rối về sau. Dưới đây là checklist chi tiết:

1. Giấy tờ cá nhân cần chuẩn bị

• Hộ chiếu Thụy Điển (còn hạn ít nhất 6 tháng).

• Hộ chiếu Việt Nam (nếu còn giữ) hoặc Giấy miễn thị thực 5 năm.

• Giấy khai sinh (bản sao hoặc bản gốc).

• Giấy chứng nhận quốc tịch Thụy Điển hoặc Personbevis do Skatteverket cấp (xác nhận tình trạng dân sự).

Có thể, nhưng sẽ phức tạp và không phải ai cũng phù hợp.

• Nếu bạn không còn cư trú và làm việc tại Thụy Điển, bạn sẽ không tự động tích lũy thêm lương hưu công vì không còn đóng thuế thu nhập tại đây.

• Tuy nhiên, bạn có thể đăng ký đóng góp tự nguyện (frivillig pensionsförsäkring) vào một quỹ hưu cá nhân hoặc tiếp tục đóng lương hưu bổ sung nếu công ty ở Thụy Điển cho phép.

• Thực tế, hầu hết người về Việt Nam sẽ ngừng đóng góp cho hệ thống hưu trí Thụy Điển, chấp nhận mức lương hưu đã tích lũy, và tích lũy phần còn lại qua hệ thống bảo hiểm xã hội Việt Nam hoặc các quỹ đầu tư cá nhân.

Xem thêm

• Hệ thống lương hưu tại Thụy Điển

Không thể rút toàn bộ lương hưu công (allmän pension) một lần trước tuổi hưu. Hệ thống lương hưu công ở Thụy Điển được thiết kế để chi trả theo tháng suốt đời, không cho rút gọn toàn bộ như một khoản tiết kiệm cá nhân.

Nếu bạn có lương hưu bổ sung (tjänstepension) hoặc quỹ hưu cá nhân (privat pensionssparande) thì tùy loại hợp đồng, bạn có thể yêu cầu chi trả trong thời gian ngắn hơn (ví dụ 5–10 năm) hoặc nhận hết khi đủ điều kiện rút.

Nhưng với lương hưu công, luật quy định bắt buộc phải rút định kỳ hàng tháng khi đến tuổi nghỉ hưu.

Xem thêm

• Hệ thống lương hưu tại Thụy Điển

• Link Pensionsmyndigheten

Không. Lương hưu công (allmän pension) mà bạn đã tích lũy ở Thụy Điển sẽ không bị mất dù bạn rời khỏi đất nước. Bạn vẫn được quyền nhận khoản này khi đến tuổi nghỉ hưu, miễn là bạn đã đóng góp qua thuế thu nhập từ lao động.

• Khi đến tuổi nhận lương hưu (thường từ 63–67 tuổi), bạn có thể đăng ký để Thụy Điển chuyển khoản về Việt Nam.

• Tuy nhiên, mức lương hưu sẽ phụ thuộc vào tổng thời gian đóng góp. Làm 5 năm sẽ nhận được ít hơn so với làm 30–40 năm.

• Bạn vẫn phải khai báo địa chỉ và thông tin tài khoản nhận tiền tại Việt Nam để Cơ quan Lương hưu Thụy Điển (Pensionsmyndigheten) chuyển khoản.

Xem thêm

• Hệ thống lương hưu tại Thụy Điển

Bạn có thể vừa làm vừa nhận lương hưu nhà nước. Việc làm có đóng thuế thu nhập vẫn tạo tích lũy cho lương hưu nhà nước (income pension) vì hệ thống tính dựa trên thu nhập chịu thuế hàng năm. Nói cách khác: làm thêm = bạn vẫn tích luỹ phần thu nhập đóng góp cho hệ thống lương hưu.

Lương hưu bổ sung (occupational pension): quy định khác nhau tùy hợp đồng ngành/cơ quan (ví dụ ITP, SAF-LO...). Một số hợp đồng ngừng đóng góp ở tuổi nhất định (ví dụ 65), một số tiếp tục đến 67 hoặc không giới hạn — cần kiểm tra hợp đồng/chi tiết công ty.

Ví dụ tạm tính như sau:

Nếu bạn làm việc thêm và có thu nhập chịu thuế, những năm này sẽ tăng điểm thu nhập cho phần income pension — tuy không tăng ngay lập tức số…

Ở Thụy Điển, bạn có thể bắt đầu rút lương hưu nhà nước (national public pension) sớm nhất từ tháng bạn tròn 63 tuổi, nhưng lưu ý: từ 2026 tuổi rút tối thiểu này sẽ được điều chỉnh dần theo tuổi thọ (kiểm tra tuổi mục tiêu hiện hành trên trang Pensionsmyndigheten).

Rút sớm = nhận ít hơn mỗi tháng. Nếu rút trước tuổi “tiêu chuẩn” bạn nhận khoản hàng tháng bị giảm (do hưởng lâu hơn). Ngược lại, trì hoãn rút sẽ tăng mức lương hưu hàng tháng sau này (các tăng này được tính theo hệ số hoãn). Ví dụ lịch sử/tiêu chuẩn thường dùng: hoãn 1 tháng có thể tăng khoảng 0.6%/tháng (≈7.2%/năm) — con số này dùng để ước lượng, nhưng hãy kiểm tra mức chính thức hiện hành trước khi quyết định.

Cân nhắc thuế: Nếu bạn rút sớm hoặc rút trong khi vẫn có…

Không chỉ người được bảo lãnh bị xử, mà cả người bảo lãnh (công dân Thụy Điển hoặc người cư trú lâu dài) nếu kết hôn giả vì tiền hoặc lợi nhuận cũng có thể bị:

• Thu hồi quyền bảo lãnh người khác trong tương lai.

• Bị phạt tiền hoặc bị khởi tố hình sự, có thể chịu án phạt tù (tùy mức độ).

• Có án tích và bị mất quyền bảo lãnh/mất uy tín pháp lý.

Chi tiết pháp lý

1. Luật quy định tại Thụy Điển:

Thời gian bạn có thể rời khỏi Thụy Điển mà không ảnh hưởng đến quyền cư trú vĩnh viễn phụ thuộc vào loại giấy phép cư trú của bạn.

• Đối với công dân ngoài EU như VN, bạn có thể vắng mặt một thời gian nhưng phải đảm bảo đã sống và làm việc tại Thụy Điển đủ 4 năm trong vòng 7 năm để đủ điều kiện xin cư trú vĩnh viễn.

• Những người có giấy phép tái định cư gia đình phải cung cấp thông tin về các chuyến đi kéo dài hơn 3 tuần khi gia hạn giấy phép.

• Đối với việc xin quốc tịch, các khoảng thời gian bạn ở ngoài Thụy Điển quá 6 tuần sẽ không được tính vào thời gian cư trú.

Xem thêm

• Cập nhật - Quy định mới về cư trú vĩnh viễn

Để đăng ký kết hôn tại Thụy Điển với người có quốc tịch Thụy Điển, bạn cần chuẩn bị một số giấy tờ sau:

1. Giấy tờ tùy thân:

   • Hộ chiếu còn hiệu lực.

   • Thẻ cư trú (nếu có).

2. Giấy chứng nhận độc thân:

   • Bạn cần có giấy chứng nhận độc thân (Certificate of No Impediment) để chứng minh bạn chưa kết hôn. Giấy này thường được cấp bởi cơ quan chức năng tại Việt Nam (như Sở Tư pháp).

Nếu đơn xin xét duyệt nhanh quốc tịch của bạn bị từ chối, bạn có quyền kháng cáo lên tòa án hành chính tại Thụy Điển (Förvaltningsrätten). Để kháng cáo, bạn cần tuân thủ các bước sau:

1. Viết đơn kháng cáo: Trong đơn kháng cáo, bạn cần trình bày rõ ràng lý do tại sao bạn cho rằng quyết định từ chối là sai và cung cấp các bằng chứng bổ sung nếu có.

2. Gửi đơn kháng cáo: Đơn kháng cáo của bạn phải được gửi đến Cơ quan Di trú Thụy Điển (Migrationsverket), nơi đã ban hành quyết định từ chối. Họ sẽ xem xét lại trường hợp của bạn trước khi chuyển tiếp đơn kháng cáo lên tòa án hành chính nếu họ vẫn giữ nguyên quyết định từ chối.

3. Thời hạn nộp đơn kháng cáo: Bạn cần nộp đơn trong vòng 3 tuần kể từ ngày bạn…

Có. Nếu bạn là công dân Thụy Điển và nằm trong độ tuổi nhập ngũ (thường là từ 18 đến 30 tuổi), bạn vẫn có thể bị gọi nhập ngũ — bất kể bạn có một hay hai quốc tịch. Việc có song tịch không giúp bạn được miễn trừ nghĩa vụ quân sự nếu bạn đang sinh sống tại Thụy Điển.

Một số điểm cần lưu ý:

1. Ai có thể bị gọi nhập ngũ:

• Công dân Thụy Điển đang sống tại Thụy Điển;

• Trong độ tuổi từ 18 đến 30 (tùy từng năm và nhu cầu quốc phòng);

• Có sức khỏe phù hợp và không có các lý do miễn trừ đặc biệt.

Để xin trợ cấp nhà ở (Bostadsbidrag) từ Försäkringskassan, bạn cần thực hiện các bước sau:

Điều kiện cần đáp ứng:

• Là sinh viên, gia đình có con nhỏ, hoặc thu nhập thấp.

• Đang thuê hoặc sở hữu nhà với chi phí sinh hoạt cao so với thu nhập.

Hồ sơ và thông tin cần chuẩn bị:

• Thông tin cá nhân: Số personnummer.

Bạn nên nộp đơn xin gia hạn giấy phép lao động không quá 4 tháng trước khi giấy phép hiện tại hết hạn, nếu bạn tiếp tục làm việc cho cùng nhà tuyển dụng và cùng ngành nghề như giấy phép cũ. Việc nộp đơn đúng thời hạn rất quan trọng vì:

1.Thời gian nộp hồ sơ:

• Bạn phải nộp đơn trước khi giấy phép hiện tại hết hạn.

• Nếu bạn nộp trễ, bạn sẽ không được phép làm việc trong thời gian Cơ quan Di trú Thụy Điển (Migrationsverket) xử lý hồ sơ của bạn.

2.Thay đổi công việc hoặc nhà tuyển dụng:

• Nếu bạn thay đổi nhà tuyển dụng hoặc nghề nghiệp, bạn cần nộp đơn xin giấy phép lao động mới.

Nếu đơn xin quốc tịch của bạn bị từ chối, bạn có quyền kháng cáo quyết định này lên Tòa án Di trú (Migrationsdomstolen). Dưới đây là các bước chi tiết để thực hiện kháng cáo:

1. Thông tin trong thư từ chối

• Khi nhận được quyết định từ Cơ quan Di trú Thụy Điển (Migrationsverket), lá thư sẽ bao gồm hướng dẫn cách kháng cáo và thời hạn nộp đơn kháng cáo.

• Hãy tuân thủ thời hạn này, thường là 3 tuần kể từ ngày bạn nhận được quyết định.

2. Viết đơn kháng cáo

Không có mẫu đơn cụ thể để kháng cáo. Bạn cần tự viết đơn và đảm bảo bao gồm các thông tin sau:

Có, bạn hoàn toàn có thể nộp lại đơn xin quốc tịch hoặc giấy phép cư trú nếu đơn trước đó bị từ chối. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng sau đây:

1. Thời gian nộp lại đơn:

• Không có giới hạn thời gian cụ thể về việc khi nào bạn có thể nộp lại đơn.

• Tuy nhiên, bạn phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu tại thời điểm nộp đơn mới.

Ví dụ:

• Nếu đơn bị từ chối vì bạn chưa đủ thời gian cư trú tại Thụy Điển, bạn nên chờ đến khi đáp ứng điều kiện cư trú trước khi nộp lại. Nếu không, đơn mới của bạn có thể sẽ tiếp tục bị từ chối.

Có, bạn vẫn có thể ở lại Thụy Điển miễn là bạn có giấy phép cư trú hợp lệ hoặc tình trạng cư trú hợp pháp. Việc từ chối đơn xin quốc tịch không tự động hủy bỏ giấy phép cư trú hoặc thẻ cư trú hiện tại của bạn.

Giấy phép cư trú hợp lệ:

• Nếu bạn có giấy phép cư trú còn hiệu lực khi nộp đơn xin quốc tịch, bạn sẽ được phép tiếp tục ở lại Thụy Điển.

• Việc từ chối quốc tịch không ảnh hưởng đến tình trạng cư trú của bạn.

Tình trạng cư trú bị từ chối hoặc không hợp lệ:

Nếu bạn không thanh toán hóa đơn ở Thụy Điển, quy trình thu hồi nợ có thể được thực hiện theo các bước sau:

1. Nhắc nhở từ chủ nợ

• Ban đầu, bạn sẽ nhận được thư nhắc nhở (påminnelse) từ chủ nợ. Họ có thể tính phí nhắc nhở, thường tối đa là 60 SEK, tùy thuộc vào hợp đồng hoặc quy định.

2. Gửi đến cơ quan thu hồi nợ (Inkasso)

• Nếu bạn không thanh toán sau khi nhận nhắc nhở, chủ nợ có thể chuyển khoản nợ đến công ty thu hồi nợ (Inkassobolag). Công ty này sẽ gửi thông báo yêu cầu thanh toán, kèm theo phí thu hồi nợ (thường khoảng 180 SEK).

3. Tham gia của Cơ quan Thi hành án (Kronofogden)

Cơ quan Thi hành án Thụy Điển (Kronofogden) có quyền tịch thu tài sản, bao gồm cả xe ô tô, để giải quyết các khoản nợ. Ngay cả khi chiếc xe không thuộc sở hữu chính thức của người mắc nợ, nhưng nếu xe nằm trong quyền sử dụng hoặc sở hữu thực tế của họ, nó vẫn có thể bị tịch thu.

Lý do cụ thể:

Xe thuộc quyền sử dụng của người mắc nợ:

• Nếu cơ quan thi hành án xác định rằng người mắc nợ thường xuyên sử dụng chiếc xe, chiếc xe có thể bị xem là thuộc quyền sở hữu thực tế của họ.

• Ví dụ: Một chiếc Mercedes-Benz đã bị tịch thu dù đăng ký tên chủ sở hữu khác, vì người mắc nợ là người sử dụng chính.