Cuộc sống Thụy Điển

Trong 24 tháng đầu tiên của giấy phép lao động, giấy phép của bạn chỉ có hiệu lực cho nhà tuyển dụng và công việc cụ thể đã được ghi trong quyết định cấp phép. Nếu có bất kỳ thay đổi nào như:

• Công ty bạn làm việc thay đổi mã số đăng ký (registration number),

• Bạn chuyển sang công ty mới,

• Bạn được giao nhiệm vụ công việc khác, hoặc

• Điều kiện làm việc thay đổi,

thì giấy phép lao động của bạn sẽ không còn hiệu lực và bạn cần nộp đơn xin giấy phép lao động mới.

Nếu bạn không bắt đầu công việc trong vòng bốn tháng kể từ ngày nhận được giấy phép lao động, giấy phép lao động của bạn có thể bị thu hồi. Điều này có nghĩa là bạn sẽ mất quyền làm việc tại Thụy Điển và có thể bị yêu cầu rời khỏi nước này nếu không có giấy phép cư trú hợp lệ khác.

Lý do thu hồi giấy phép lao động:

• Cơ quan Di trú Thụy Điển (Migrationsverket) yêu cầu người lao động nước ngoài phải thực hiện công việc trong thời hạn đã quy định.

• Nếu bạn không thể bắt đầu công việc đúng thời gian, điều này có thể được xem là bạn không còn đáp ứng điều kiện cấp phép ban đầu.

Hướng dẫn nếu gặp vấn đề:

• Thông báo ngay với nhà tuyển dụng và Cơ quan Di trú Thụy Điển nếu bạn gặp khó khăn trong việc bắt đầu…

Về quyền làm việc:

Số thuế tạm thời (samordningsnummer) không cấp quyền lao động. Bạn chỉ được làm việc hợp pháp nếu có giấy phép lao động hoặc quốc tịch thuộc EU/EEA. Nếu không có giấy phép lao động, việc làm việc bất hợp pháp sẽ khiến bạn và chủ lao động bị phạt, và có thể dẫn đến việc bị trục xuất hoặc cấm nhập cảnh.

Thời gian hiệu lực của số tạm thời:

Số thuế tạm thời thường chỉ sử dụng được trong thời gian cụ thể, phụ thuộc vào mục đích cấp số (thường là dự án hoặc công việc ngắn hạn). Sau một thời gian, nếu bạn không gia hạn hoặc chuyển đổi sang số thuế thường (personnummer), số tạm thời có thể hết hiệu lực.

Có thể làm tại nhiều nơi không?

Việc sử dụng số thuế tạm thời để làm việc ở nhiều nơi…

1. Các bước chính để đi làm việc tại Thụy Điển:

• Tìm việc làm: Trước tiên, bạn cần có một công việc được nhà tuyển dụng tại Thụy Điển đồng ý tuyển dụng. Bạn có thể tìm việc qua các trang như Arbetsförmedlingen, LinkedIn, hoặc các công ty tuyển dụng quốc tế.

• Nhận thư mời làm việc (job offer): Nhà tuyển dụng phải cung cấp hợp đồng làm việc với mức lương và điều kiện lao động tuân thủ luật Thụy Điển.

• Xin giấy phép lao động (Work Permit):

• Nộp hồ sơ trực tuyến tại Cơ quan Di trú Thụy Điển (Migrationsverket).

• Giấy tờ cần thiết: hợp đồng làm việc, hộ chiếu, bằng cấp liên quan và chứng minh tài chính (nếu cần).

1. Về bản chất khoản tiền hỗ trợ:

• Tiền hỗ trợ từ Sở Lao động (khoảng 2,000-3,000 SEK/tháng và hỗ trợ tiền tàu xe) không phải là lương mà được coi là một dạng trợ cấp hoạt động (aktivitetsstöd).

• Khoản này thường áp dụng cho những người tham gia các hoạt động thực tập hoặc đào tạo do Sở Lao động tổ chức.

2. Ảnh hưởng đến việc gia hạn visa:

• Khoản hỗ trợ này không ảnh hưởng tiêu cực nếu bạn tham gia hoạt động hợp pháp (như thực tập hoặc đào tạo) do Sở Lao động yêu cầu.

• Tuy nhiên, nếu bạn thuộc diện sambo hoặc người phụ thuộc, cơ quan di trú (Migrationsverket) có thể kiểm tra xem bạn có khả năng tài chính ổn định hay không.

​Theo quy định hiện hành của Thụy Điển, giấy phép lao động (arbetstillstånd) thường được cấp cho người lao động nước ngoài với thời hạn tối đa là 2 năm và có thể được gia hạn. Tuy nhiên, để được gia hạn, người lao động cần đáp ứng các điều kiện sau:​

• Tiếp tục làm việc cho cùng một nhà tuyển dụng và trong cùng một vị trí công việc như trong giấy phép ban đầu. Nếu thay đổi công việc hoặc nhà tuyển dụng, cần nộp đơn xin giấy phép lao động mới.

• Đảm bảo rằng các điều kiện làm việc và mức lương không thấp hơn so với quy định trong các thỏa thuận tập thể của Thụy Điển.

Nếu không đáp ứng các điều kiện trên hoặc không nộp đơn xin gia hạn trước khi giấy phép hiện tại hết hạn, người lao động có thể bị yêu cầu rời…

LinkedIn là công cụ quan trọng trong quá trình tìm việc tại Thụy Điển, nơi mạng lưới quan hệ cá nhân (networking) đóng vai trò lớn trong tuyển dụng. Dưới đây là một số lưu ý giúp bạn tận dụng LinkedIn hiệu quả hơn theo văn hóa và cách sử dụng của người Thụy Điển:

1. Hoàn thiện hồ sơ một cách chuyên nghiệp

• Ảnh đại diện chuyên nghiệp: Nên chọn ảnh chân dung rõ nét, có phong thái thân thiện nhưng chuyên nghiệp. Người Thụy Điển thường ưu tiên sự trung thực và đơn giản, không cần chỉnh sửa quá cầu kỳ.

• Tiêu đề (Headline) ấn tượng: Nêu rõ chuyên môn và giá trị bạn mang lại, ví dụ: "Software Engineer | Passionate about AI & Automation" thay vì chỉ ghi "Software Engineer".

• Mô tả bản thân (About): Viết ngắn gọn, tập trung vào kỹ năng, kinh nghiệm, điểm…

Không, việc bạn làm trong chương trình Nystartsjobb không ảnh hưởng tiêu cực đến việc xin gia hạn visa lao động hay cư trú vĩnh viễn tại Thụy Điển – miễn là công việc đó đáp ứng đầy đủ các điều kiện của Migrationsverket (Cục Di trú).

Khi xin gia hạn visa lao động

Migrationsverket sẽ xét các yếu tố sau:

1. Bạn có công việc hợp pháp không?

→ Nếu bạn đang làm trong Nystartsjobb và có hợp đồng lao động chính thức, điều này được chấp nhận.

2. Mức lương có đạt yêu cầu không?

Chương trình Nystartsjobb ở Thụy Điển là một chính sách hỗ trợ việc làm do chính phủ đưa ra nhằm khuyến khích các doanh nghiệp tuyển dụng những người đang gặp khó khăn khi trở lại thị trường lao động.

Lợi ích của Nystartsjobb khi xin việc

Đối với người tìm việc:

1. Tăng cơ hội được tuyển dụng:

Các công ty sẽ được giảm chi phí nhân sự, nên họ ưu tiên tuyển người có thể đăng ký chương trình này.

2. Thời gian làm việc được tính hợp lệ:

Những thay đổi trong quy định nhập cư của Thụy Điển có thể ảnh hưởng đến lao động mới theo nhiều cách, đặc biệt là yêu cầu về thu nhập, nhà ở và bảo hiểm. Dưới đây là một số điểm quan trọng bạn cần lưu ý:

1. Thu nhập tối thiểu:

• Mức lương trước thuế cần đáp ứng yêu cầu của sở di trú. Hiện tại, mức lương tối thiểu khoảng 27.360 SEK/tháng (2024), nhưng có thể thay đổi theo thời gian. Nếu có gia đình, thu nhập cần cao hơn để đủ điều kiện bảo lãnh.

• Nhà ở ổn định: Nếu có gia đình, cần đảm bảo có nhà ở phù hợp, đáp ứng tiêu chuẩn về diện tích và số phòng theo quy định của cơ quan di trú.

2. Tài chính minh bạch:

• Tránh giao dịch tài chính đáng ngờ, như chuyển tiền qua lại với…

1. Lương ngày 25 là của tháng nào?

• Điều này phụ thuộc vào chính sách công ty.

• Một số công ty trả lương tháng nào nhận tháng đó (tức là ngày 25/12 nhận lương tháng 12).

• Một số công ty trả lương gối đầu (ngày 25/12 nhận lương tháng 11).

2. Cách kiểm tra chính xác

• Xem bảng lương (lönebesked) được công ty gửi. Thông tin sẽ ghi rõ thời gian làm việc của khoản lương đó.

Bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây

1. Kiểm tra tính hợp pháp của công việc:

• Yêu cầu hợp đồng lao động rõ ràng trước khi sang Thụy Điển.

• Nhà tuyển dụng phải đăng ký với Cơ quan Di trú Thụy Điển (Migrationsverket).

• Lương và điều kiện làm việc phải đáp ứng tiêu chuẩn lao động của Thụy Điển.

• Xem thêm Cập nhật - Visa lao động tại Thụy Điển

Theo quy định, người lao động ngoài EU tại Thụy Điển có 3 tháng để tìm công việc mới và nộp đơn xin giấy phép lao động mới sau khi bị sa thải. Tuy nhiên, trên thực tế, thời gian để hoàn tất thủ tục này ngắn hơn nhiều.

Nếu bạn đã làm việc trên 2 năm và vẫn ở trong cùng ngành nghề, bạn có thể đổi công ty mà không cần xin giấy phép mới (cho đến khi giấy phép hiện tại hết hạn). Nhưng nếu bạn làm dưới 2 năm, giấy phép lao động sẽ gắn với công ty và vị trí cụ thể, nên cần xin giấy phép mới nếu chuyển việc.

Nhưng bạn có thể hiểu nhầm rằng bạn có đủ 3 tháng. Trên thực tế, để hoàn tất hồ sơ đúng hạn, cần tính đến thời gian đăng tuyển bắt buộc 10 ngày trên hệ…

Spårbyte là khái niệm dùng để chỉ việc chuyển đổi loại giấy phép cư trú – cụ thể là từ diện tị nạn sang diện lao động mà không cần rời khỏi Thụy Điển. Trong quá khứ, những người bị từ chối tị nạn có thể xin giấy phép cư trú mới dựa trên việc làm mà không cần rời khỏi nước này.

Tuy nhiên, kể từ ngày 1/4/2024, Thụy Điển chính thức xóa bỏ khả năng "spårbyte". Điều này có nghĩa là:

• Nếu bạn đã bị từ chối tị nạn và sau đó xin giấy phép lao động từ trong Thụy Điển, bạn sẽ không thể được cấp giấy phép mới hoặc gia hạn kể từ 1/4/2024.

• Quy định cũng áp dụng cho các thành viên trong gia đình đi kèm (medsökande) – họ cũng sẽ không được gia hạn nếu người lao động chính không được phép ở…

Điều này còn phụ thuộc vào loại giấy phép cư trú hiện tại của bạn:

1. Nếu bạn có giấy phép cư trú làm việc (Arbetstillstånd) gắn liền với nhà tuyển dụng cụ thể:

• Trường hợp này phổ biến với những người được cấp giấy phép làm việc dựa trên một công việc và một nhà tuyển dụng cụ thể (ví dụ, nhà hàng A).

• Nếu bạn muốn chuyển sang làm cho nhà hàng khác, bạn phải xin phép đổi công việc với Cơ quan Di trú Thụy Điển (Migrationsverket) trước khi bắt đầu làm việc cho nhà tuyển dụng mới.

• Nếu bạn đổi chỗ làm mà không xin phép, điều đó có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hồ sơ xin cư trú vĩnh viễn của bạn. ➔ Migrationsverket có thể từ chối đơn xin cư trú vĩnh viễn vì bạn không tuân thủ điều kiện giấy phép.

Quy…

Câu hỏi: Sau khi tốt nghiệp ở Thụy Điển, mình đã nộp đơn xin "residence permit for looking for work" và đang chờ kết quả. Mình có thể thực tập dưới 1 năm và trả lương với visa hiện tại không?

Trả lời

1. Thực tập trong thời gian chờ kết quả: Khi bạn đã nộp đơn xin giấy phép cư trú (residence permit) và đang chờ kết quả, bạn không được phép làm việc hoặc thực tập. Việc này có thể dẫn đến rủi ro cho hồ sơ xin giấy phép cư trú của bạn.

2. Sau khi nhận được giấy phép cư trú mới: Khi bạn nhận được giấy phép cư trú để tìm việc làm sau khi học tập, bạn có thể thực tập mà không cần xin giấy phép lao động riêng. Tuy nhiên, hãy chắc chắn rằng chương trình thực tập của bạn là hợp…

Thụy Điển là quốc gia duy nhất trên thế giới cho phép nghiên cứu sinh tiến sĩ và nhà nghiên cứu giữ quyền sở hữu toàn bộ đối với các phát minh có thể được cấp bằng sáng chế của họ. Điều này, được gọi là "miễn trừ giáo viên," khuyến khích nhiều nhà nghiên cứu nước ngoài ở lại Thụy Điển và thành lập các công ty dựa trên nghiên cứu của họ.

Ở hầu hết các quốc gia, các trường đại học thường tự động giữ từ 20 đến 50% cổ phần trong các công ty được thành lập từ nghiên cứu của họ. Tuy nhiên, tại Thụy Điển, nhà nghiên cứu giữ quyền sở hữu toàn bộ, giúp việc thu hút đầu tư trở nên dễ dàng hơn vì các nhà đầu tư có thể sở hữu phần lớn hơn trong công ty.

Một tỷ lệ đáng…

Đây là các mẹo hữu ích giúp sinh viên sau tốt nghiệp tìm việc làm tại Thụy Điển:

Tận dụng Trung tâm Hướng nghiệp của Trường: Đây là nơi cung cấp dịch vụ tư vấn nghề nghiệp, hướng dẫn viết CV và thư xin việc, cùng danh sách công việc và thực tập.

Thực tập: Thực tập tại các công ty Thụy Điển giúp bạn có thêm kinh nghiệm, mạng lưới chuyên nghiệp, và cơ hội xây dựng CV. Có thể tìm thực tập thông qua tổ chức như AIESEC hoặc liên hệ trực tiếp với công ty bạn quan tâm.

Làm thêm trong khi học: Các công việc bán thời gian giúp bạn làm quen môi trường làm việc và là bước đệm tốt để phát triển sự nghiệp. Bạn có thể tìm việc qua trang web Academicwork.se.

Tham gia Hội Sinh viên: Các hoạt động của Hội Sinh…

Hoàn toàn có thể học nghề ở Thụy Điển, kể cả khi chỉ tốt nghiệp THCS ở Việt Nam, nhưng sẽ cần đi theo lộ trình phù hợp!

Bước 1: Học tiếng Thụy Điển (SFI)

• Khi đã ở Thụy Điển, bạn cần đăng ký học tiếng tại chương trình SFI (Svenska för invandrare).

• Bắt đầu từ trình độ B, rồi lên C-D.

Bước 2: Tư vấn hướng nghiệp

• Trong quá trình học SFI, nhà trường sẽ có giáo viên hướng nghiệp, hỗ trợ tư vấn chọn trường nghề phù hợp và đăng ký giúp bạn.

Quyết định theo học ngành bác sĩ khi đã ngoài 30 tuổi là một lựa chọn lớn. Dưới đây là một số điểm để bạn cân nhắc:

1. Thời gian học dài, nhưng không phải bất khả thi:

Chương trình bác sĩ thường kéo dài khoảng 5-6 năm tùy theo chuyên ngành và trường học. Nếu bạn học bác sĩ răng hàm mặt, ngoài chương trình cơ bản, có thể cần học thêm chuyên khoa.

2. Lợi ích dài hạn:

Dù phải đầu tư nhiều thời gian, nhưng nghề bác sĩ có tính ổn định cao, thu nhập tốt và cơ hội phát triển bền vững. Sau khi tốt nghiệp, bạn có thể làm việc trong hệ thống y tế hoặc mở phòng khám riêng.

3. Lựa chọn thay thế:

Để làm việc trong ngành mầm non tại Thụy Điển, bạn có thể theo các hướng sau:

1. Xác định trình độ tiếng Thụy Điển

• Nếu bạn có thể giao tiếp tiếng Thụy Điển nhưng chưa có bằng SFI, bạn có thể đăng ký thi prövning để đánh giá trình độ. Nếu đạt yêu cầu, bạn có thể rút ngắn thời gian học.

• Nếu chưa đủ trình độ, bạn cần hoàn thành SFI và sau đó học thêm SAS (Svenska som Andraspråk) cấp 1-3, tùy vào yêu cầu của từng chương trình đào tạo.

2. Học nghề Barnskötare (Trợ lý mầm non)

• Bạn có thể đăng ký học Barnskötare med språkstöd, một chương trình đào tạo vừa học tiếng Thụy Điển vừa học nghề.

"Korta Vägen" là một khóa học hỗ trợ người nhập cư có bằng cấp từ nước ngoài, giúp bạn cải thiện kỹ năng tiếng Thụy Điển và tìm việc làm phù hợp với chuyên môn. Dưới đây là một số thông tin chi tiết:

1. Nội dung đào tạo

• Tiếng Thụy Điển chuyên ngành: Giúp bạn nâng cao ngôn ngữ liên quan đến lĩnh vực làm việc.

• Kỹ năng tìm việc: Cách viết CV, thư xin việc và chuẩn bị cho phỏng vấn.

• Kỹ năng máy tính: Hỗ trợ sử dụng các phần mềm cơ bản cần thiết cho công việc.

• Gặp gỡ chuyên gia: Các buổi gặp gỡ với những người làm trong ngành để định hướng nghề nghiệp.

Nếu bạn đang sinh sống và làm việc tại Thụy Điển, hằng năm bạn sẽ nhận được một phong bì màu cam từ Cơ quan Lương hưu Thụy Điển (Pensionsmyndigheten). Đây là báo cáo tóm tắt về lương hưu công của bạn – rất quan trọng để bạn hiểu được mình đã tích lũy được bao nhiêu và sẽ nhận được bao nhiêu khi nghỉ hưu.

Phong bì này gồm các thông tin chính:

🔸 Lương hưu công (Allmän pension) gồm 2 phần:

• Inkomstpension (lương hưu thu nhập): 16% thu nhập hàng năm của bạn.

• Premiepension (lương hưu đầu tư): 2,5% thu nhập được đầu tư vào các quỹ tài chính – bạn có thể chọn quỹ hoặc để mặc định là AP7 Såfa.

🔸 Các thuật ngữ cần biết:

Tại Thụy Điển, thỏa thuận lao động (kollektivavtal) là hợp đồng được ký kết giữa các công đoàn và tổ chức sử dụng lao động nhằm quy định mức lương, giờ làm việc, điều kiện lao động và quyền lợi khác cho người lao động.

Tuy nhiên, thỏa thuận này không áp dụng chung cho tất cả các ngành, mà mỗi ngành nghề thường có một thỏa thuận riêng, ví dụ như ngành xây dựng, chăm sóc sức khỏe, nhà hàng – khách sạn, hay công nghệ thông tin. Mỗi thỏa thuận sẽ phản ánh điều kiện thực tế và đặc thù của ngành đó.

Điều quan trọng với người Việt đang làm việc hoặc dự định làm việc tại Thụy Điển là:

• Bạn không cần là hội viên công đoàn vẫn có thể được hưởng lợi từ thỏa thuận, nếu công ty của bạn có ký kollektivavtal.

• Nếu nơi…

Hiện tại và trong tương lai, Thụy Điển đang thiếu hụt nghiêm trọng giáo viên mầm non (förskollärare) – đặc biệt là đến năm 2038. Dù số trẻ em sinh ra ở Thụy Điển đang giảm, nhưng theo một báo cáo mới từ Skolverket (Cơ quan Giáo dục Quốc gia), đến năm 2038, Thụy Điển có thể thiếu tới hơn 10.000 giáo viên mầm non.

Tại sao thiếu giáo viên mầm non?

• Nhiều giáo viên hiện tại sẽ nghỉ hưu trong thời gian tới.

• Số lượng người theo học ngành sư phạm mầm non hiện tại không đủ để bù đắp.

• Nhiều người bỏ nghề vì áp lực, công việc nặng và môi trường làm việc căng thẳng.

💡 Ý nghĩa với người Việt tại Thụy Điển: