Cuộc sống Thụy Điển

Làm sao để xin xóa nợ (skuldsanering) tại Thụy Điển? Quy trình cụ thể gồm những bước nào, và cần chuẩn bị gì trước khi nộp đơn lên Kronofogden?

Trả lời:

Nếu bạn đang sống ở Thụy Điển và rơi vào tình trạng nợ nần kéo dài, không thể trả dù đã cố gắng trong nhiều năm, bạn có thể nộp đơn xin xóa nợ – “skuldsanering” qua Kronofogden (Cơ quan Thi hành án Thụy Điển). Đây là một quy trình hợp pháp giúp bạn thoát khỏi gánh nặng nợ nần và có cơ hội bắt đầu lại cuộc sống tài chính mới.

🔹 Điều kiện để được xem xét xóa nợ:

• Để Kronofogden chấp nhận hồ sơ skuldsanering, bạn thường cần đáp ứng:

• Nợ nặng và kéo dài – tức là bạn không có khả năng trả nợ trong nhiều năm tới.

Nếu bạn phát hiện thông tin của mình bị ghi sai trong hệ thống của Kronofogden (Cơ quan Thi hành án Thụy Điển), ví dụ như một khoản nợ đã được trả nhưng vẫn bị ghi nhận, bạn có thể làm gì để yêu cầu sửa thông tin (rättelse)?

Trả lời

Nếu bạn cho rằng Kronofogden đã lưu thông tin sai hoặc gây hiểu lầm về bạn — chẳng hạn như:

• bạn đã trả hết nợ nhưng khoản đó vẫn bị ghi lại, hoặc

• bạn chưa hề được thông báo về khoản nợ trước khi nó bị đăng ký
  

thì bạn có quyền gửi đơn yêu cầu “rättelse” (sửa thông tin).

Theo chuyên gia từ Cơ quan Hưu trí Thụy Điển, việc nghỉ hưu sớm có thể gây tổn thất tài chính lớn suốt phần đời còn lại:

📉 Nếu bạn bắt đầu nhận lương hưu từ năm 63 tuổi thay vì 67 tuổi, thu nhập hàng tháng có thể giảm tới 7.000 kronor, tức hơn 80.000 kronor/năm trước thuế.

💸 Thuế thu nhập cũng cao hơn khoảng 2.000 kronor mỗi tháng nếu chưa đạt đến “tuổi chuẩn hưu trí” (tuổi này được điều chỉnh dựa trên kỳ vọng tuổi thọ trung bình).

🚫 Bạn thậm chí có thể mất quyền nhận trợ cấp hưu trí cơ bản (garantipension) nếu rút lương hưu quá sớm.

✅ Một giải pháp nhiều người Thụy Điển áp dụng là trở thành “jobbonär” – tức là vừa làm việc bán thời gian, vừa nhận một phần lương hưu. Cách này giúp bạn duy trì thu…

Chuyên gia tài chính hưu trí chia sẻ rằng: rất nhiều người Thụy Điển chưa nhận ra sức mạnh của việc lên kế hoạch tài chính từ sớm. Nếu biết cách tiết kiệm và tận dụng các công cụ có sẵn, bạn hoàn toàn có thể sống thoải mái hơn khi về hưu.

💡 Một số cách thiết thực mà ai cũng có thể bắt đầu ngay:

Tối ưu hóa chi tiêu hàng tháng

Hãy thử ngồi xuống và kiểm tra tất cả chi phí cố định – tiền thuê nhà, điện, mạng, bảo hiểm, thẻ tập gym,… Có những dịch vụ bạn có thể tìm gói rẻ hơn hoặc thậm chí hủy bỏ nếu không cần thiết. Số tiền tiết kiệm này, dù nhỏ, nếu gom lại và bỏ vào quỹ hưu trí thì sau 10–20 năm sẽ thành một con số lớn.

Tận dụng chương trình tiết kiệm…

Khi nhắc đến “nơi đáng sống” tại Thụy Điển, nhiều người thường chỉ nghĩ đến các thành phố lớn như Stockholm, Göteborg hay Malmö. Nhưng thực tế, các chuyên gia đánh giá dựa trên nhiều tiêu chí tổng hợp để xếp hạng từng kommun (đơn vị hành chính tương đương phường ở Việt Nam):

• Kinh tế: Cơ hội việc làm, mức thu nhập và sức mạnh tài chính.

• Giáo dục: Chất lượng trường học, khả năng phát triển nguồn nhân lực.

• Nhà ở: Giá cả, điều kiện sống và khả năng tiếp cận.

• An ninh: Sự an toàn và niềm tin xã hội.

Trong khi ở Mỹ hay nhiều nước châu Âu, ai cũng thích vay cố định để yên tâm, thì tại Thụy Điển hơn 90% khoản vay mua nhà năm 2025 lại là lãi suất thả nổi 😲. Vì sao người Thụy Điển lại chọn cách vay đầy rủi ro này?

Hóa ra không phải “liều lĩnh” đâu, mà có nhiều lý do rất đặc trưng của Thụy Điển:

🔹 Chi phí rẻ hơn – Vay thả nổi thường thấp hơn cố định. Chọn cố định giống như “mua bảo hiểm lãi suất”, và bạn phải trả thêm phí cho sự an toàn đó.

🔹 Ảnh hưởng chính sách tiền tệ – Ở Thụy Điển, hơn 80% khoản vay là ngắn hạn hoặc thả nổi, nên mỗi lần Riksbank thay đổi lãi suất, túi tiền người dân cảm nhận ngay. Cách này giúp kiềm chế lạm phát hiệu quả.

🔹 Thói quen…

Ở miền Bắc Thụy Điển, có một món đặc sản “độc lạ” tên kaffeost – phô mai cà phê – vừa được Liên minh châu Âu công nhận là thực phẩm có chỉ dẫn địa lý được bảo hộ (PDO).

Loại phô mai này được làm từ sữa bò, sữa dê hoặc sữa tuần lộc, cắt thành khối nhỏ cho vào ly cà phê nóng. Khi thưởng thức, phô mai sẽ mềm nhưng không tan chảy, và còn phát ra tiếng “két két” thú vị khi nhai.

Món này chủ yếu phổ biến ở vùng nông thôn và trong giới lớn tuổi, nhưng lại khiến du khách ngạc nhiên & tò mò khi khám phá ẩm thực Thụy Điển.

🍽 Cách thưởng thức truyền thống :

• Cho 1/3 cốc phô mai thái nhỏ + chút đường bột.

• Rót cà phê nóng ngập phô mai, uống hết phần nước, giữ lại…

Dưới đây là một số thông tin có thể giúp bạn.

1. Các loại thẻ xe buýt và cách mua hiệu quả

Hệ thống giao thông công cộng tại Stockholm`Stockholm sử dụng vé điện tử (thẻ thông minh SL) hoặc vé qua ứng dụng SL To Go. Dưới đây là các loại vé phổ biến:

• Vé lượt (Single ticket):

• Giá: Khoảng 43 SEK mỗi lượt (giá chuẩn cho người lớn, 1 zone). Giá có thể thấp hơn nếu mua qua app (ví dụ: 36 SEK cho vé 75 phút qua SL To Go).

• Thời hạn: Vé 75 phút, cho phép chuyển tuyến trong cùng zone hoặc giữa các zone (A, B, C) trong thời gian này.

Thụy Điển không chỉ có rừng cây, hồ nước hay tuyết trắng – mà còn có những bãi biển mùa hè đẹp mê hồn. Nếu bạn đang muốn “trốn nắng” và tận hưởng không khí biển trong lành, dưới đây là 5 địa điểm được yêu thích nhất mà bạn không nên bỏ qua:

1. Tylösand (Halmstad)

Bãi biển dài 7 km với cát trắng mịn, nổi tiếng nhất Thụy Điển theo Tripadvisor. Nơi đây cực kỳ sôi động với các hoạt động như lướt sóng, bóng chuyền bãi biển và tiệc tùng mùa hè.

1. Skanör – Falsterbo (Skåne)

Hai thị trấn ven biển với những túp lều màu sắc sặc sỡ, bãi cát dài gần 5 km. Rất lý tưởng cho gia đình, đặc biệt là những ngày nắng đẹp ở miền nam Thụy Điển.

Dù thỉnh thoảng gặp sự cố kỹ thuật, BankID và Swish vẫn là hai ứng dụng được người Thụy Điển yêu thích và sử dụng nhiều nhất năm nay, theo một khảo sát độc lập từ công ty quốc tế Framna.

🔹 BankID – công cụ định danh điện tử quốc gia, được sử dụng để đăng nhập ngân hàng, ký hợp đồng, xin hỗ trợ xã hội, khai thuế, đăng ký trường học, v.v. – đã xếp hạng 1.

🔹 Swish – ứng dụng chuyển tiền phổ biến nhất tại Thụy Điển, xếp hạng 2. Mặc dù năm qua Swish gặp hơn 180 sự cố kỹ thuật, nhưng người dùng vẫn đánh giá rất cao vì sự tiện lợi và nhanh chóng của nó.

Những ứng dụng khác trong top 10 gồm:

• ChatGPT (trí tuệ nhân tạo),

• Spotify (nghe nhạc),

Để đăng ký kết hôn tại Thụy Điển với người Thụy Điển, bạn cần thực hiện các bước sau:

1. Chuẩn bị giấy tờ:

• Giấy xác nhận độc thân: Được cấp tại Việt Nam, có công chứng và dịch thuật sang tiếng Anh hoặc Thụy Điển.

• Hộ chiếu: Bản sao và bản chính để đối chiếu.

• Giấy tờ khác (nếu cần): Có thể bao gồm giấy khai sinh hoặc giấy xác nhận ly hôn (nếu từng kết hôn trước đó).

1. Chứng thực giấy tờ:

Nếu bạn có giấy phép cư trú (uppehållstillstånd) tại Thụy Điển thì không bị bắt buộc phải mang theo thẻ định cư mọi lúc, nhưng Sở Di Trú Thụy Điển khuyến khích nên mang thẻ khi ra ngoài. Thẻ này có kích thước tương tự thẻ tín dụng, có ảnh và lưu trữ thông tin sinh trắc học của bạn, nhằm chứng minh quyền cư trú hợp pháp.

Theo quy định, khi tiếp xúc với cơ quan chính quyền hoặc khi sử dụng dịch vụ y tế, bạn nên có thẻ định cư hoặc hộ chiếu để dễ dàng xác minh quyền cư trú tại Thụy Điển. Ngoài ra, nếu bị kiểm tra bởi cảnh sát trong trường hợp nghi ngờ không có giấy phép cư trú hợp lệ, thẻ này sẽ giúp bạn tránh rắc rối và nhanh chóng xác thực tình trạng cư trú của mình.

Khi di…

Nếu người thân qua đời đột ngột, bạn cần gọi 112; nếu người thân qua đời vì tuổi già hoặc bệnh, hãy liên hệ với bác sĩ của họ. Bác sĩ sẽ xác nhận và gửi giấy chứng tử đến Cơ quan Thuế Thụy Điển để đăng ký người qua đời trong hồ sơ dân cư.

Bạn nên thông báo cho bạn bè, gia đình, và đồng nghiệp của người quá cố. Nếu là công dân nước ngoài, cần thông báo với đại sứ quán tại Thụy Điển. Liên hệ với một nhà tang lễ để tổ chức tang lễ và hỗ trợ các thủ tục liên quan.

Tang lễ phải diễn ra trong vòng một tháng kể từ ngày mất. Tất cả cư dân đều đã đóng phí tổ chức tang lễ qua thuế, và điều này giúp miễn phí cho việc mai táng hoặc hoả táng. Nếu muốn…

Người Thụy Điển, đặc biệt là thanh thiếu niên, nổi tiếng là một trong những nhóm tiêu thụ kẹo và đường nhiều nhất thế giới. Theo một nghiên cứu mới, khoảng 70% thanh thiếu niên ở Thụy Điển ăn nhiều đường hơn mức được khuyến cáo cho sức khỏe.

Họ chủ yếu tiêu thụ đường thông qua:

• Kẹo (godis),

• Nước ngọt (läsk),

• Bánh ngọt (kakor),

• và nước tăng lực (energidryck).

Để hạn chế việc ăn quá nhiều kẹo và tiêu thụ đường hàng ngày, người Thụy Điển đã hình thành một thói quen văn hóa đặc biệt gọi là "Lördagsgodis" – nghĩa là "kẹo thứ Bảy".

Theo truyền thống này, trẻ em (và cả người lớn) chỉ được phép ăn kẹo vào ngày thứ Bảy trong tuần. Ý tưởng xuất phát từ các chiến dịch y tế cộng đồng vào những năm 1950–1960 nhằm giảm sâu răng và các bệnh liên quan đến tiêu thụ đường. Khi đó, các chuyên gia y tế Thụy Điển khuyến khích người dân tập trung việc ăn kẹo vào một ngày cố định thay vì ăn rải rác suốt cả tuần.

Ngày nay, Lördagsgodis vẫn là một phần quan trọng trong cuộc sống gia đình ở Thụy Điển:

• Các siêu thị thường dành riêng khu vực lớn để bán đủ loại kẹo vào cuối…

Việc bán nhà ở Thụy Điển không đơn giản chỉ là rao bán rồi chờ người mua đến xem. Đây là một quyết định lớn về tài chính, và nếu chuẩn bị tốt, bạn có thể bán nhanh hơn và được giá hơn. Dưới đây là những kinh nghiệm thực tế từ các chuyên gia bất động sản ở Thụy Điển – rất đáng tham khảo, nhất là với người Việt chúng ta khi lần đầu bán nhà:

🏡 1. Trang trí (styling) là chìa khóa

Hãy tạo cảm giác ấm cúng và dễ chịu bằng cách dùng nhiều cây xanh, thảm trải sàn và rèm sáng màu. Nhà cần “có hồn” – chứ đừng để trống trơn như trong nhà kho.

💡 2. Ánh sáng – đặc biệt quan trọng vào mùa đông

Chuyên gia nhấn mạnh rằng ánh sáng tốt khiến không gian sáng sủa và rộng rãi…

Vào mùa hè, các vụ trộm cắp ở Thụy Điển thường tăng mạnh – và đáng ngạc nhiên là nhiều vụ xảy ra ngay cả khi chủ nhà vẫn đang ở trong nhà! Theo cảnh sát, thủ phạm thường lợi dụng lúc bạn đang bận tưới cây, cắt cỏ hay chỉ lơ là vài phút để đột nhập nhanh chóng.

🔐 Một số mẹo chống trộm quan trọng:

Luôn đóng và khóa kỹ cửa sổ, cửa ra vào – kể cả khi bạn chỉ rời khỏi phòng một lúc.

Không để chìa khóa trong ổ phía trong cửa kính – trộm có thể đập kính và vặn chìa dễ dàng.

Thu dọn thang, ghế, dụng cụ leo trèo sau khi dùng – kẻ trộm rất hay tận dụng chúng để vào tầng trên.

Giấu đồ quý như trang sức, đồng hồ ở nơi ít ai ngờ tới – trộm thường…

Theo văn hóa truyền thống Thụy Điển, khi thanh niên đã trưởng thành mà vẫn sống trong gia đình, việc đóng góp tài chính là điều được mong đợi, dù không phải là quy định bắt buộc. Cụ thể:

• Mặc dù không có yêu cầu pháp lý, song về mặt văn hóa, người Thụy Điển coi đây là cách để thể hiện tính tự lập và công bằng trong gia đình.

• Nhiều người tin rằng “đóng góp tài chính” (mặc dù nhỏ) là dấu hiệu trưởng thành và trách nhiệm.

Dựa vào các chia sẻ và kinh nghiệm cá nhân của người Thụy Điển:

• Khoảng 2 000–4 000 SEK/tháng nếu bạn có thu nhập ổn định (tương đương chi phí thuê nhà và ăn uống cơ bản).

• Một số gia đình dùng cách tính phần trăm thu nhập, thường là 10–20%.

Theo một khảo sát mới được công bố, người dân Thụy Điển đang ngày càng cảm thấy bi quan hơn trước tình trạng khí hậu hiện tại.

• 41% người Thụy Điển cho biết họ cảm thấy “nản lòng” – tỷ lệ này đã tăng gấp đôi so với năm 2019 (chỉ 18% khi đó).

• Hiện tượng này được gọi là “mệt mỏi khí hậu” – phản ánh sự lo âu, bất lực hoặc kiệt sức khi đối mặt với các vấn đề môi trường ngày càng nghiêm trọng.

Dù vậy, phần lớn người dân vẫn cho thấy ý thức cao:

• 75% cho rằng vấn đề khí hậu đang ở mức nghiêm trọng.